Abigél, Alex, Apollónia2025. február 09., vasárnap
Föld

Porból készítenek majd napelemet a Hold első telepesei

2005.01.25.Admin
National Geographic Magyarország

Nagy lökést adhat George W. Bush amerikai elnök terveinek, hogy sikerült a tudósoknak igazolni: a Holdon lévő porból napelemek készíthetők, s így megoldható lehet az első holdbéli emberi telep energiaellátása.

„Holdport” szimulálnak jelenleg a tudósok az egyik NASA-laboratóriumban, Amerikában. A greenbelti, marylandi kutatóintézet napelemek gyártásán kísérletezik, méghozzá olyan napelemekén, amelyek energiát szolgáltathatnak a Föld kísérőjén, a hozzánk legközelebbi égitesten.

Állandó bázis a Holdon, ugrás a Marsra?

Bush amerikai elnök egy évvel ezelőtt jelentette be, hogy állandó bázist akar létesíteni a Holdon, ahonnan nemcsak a „szomszédos” égitestet megismerő expedíciók indíthatók majd, hanem egy „ugrással” a Marsra is eljuthatnak az űrhajósok. Ehhez azonban megfelelő kapacitású energiaforrásra is szükség van – magyarázta a NASA Országos Űrkutatási Adatközpontjának holdkutatója, David Williams a New Scientist című lapnak.

A Földről a Holdra energiahordozókat juttatni – rendkívül drága lenne. Négy évvel ezelőtt a texasi Houstoni Egyetem kutatói, Alex Freundlich és kollégái azonban azzal az ötlettel álltak elő, hogy robotokat, pontosabban rovereket (önálló működésre képes járműveket, a Marson alkalmazott önjáró berendezéseket) lehetne működtetni azokkal a napelemekkel, amelyeket a Holdon lévő porból, vagyis regolitból készítenének. De nemcsak a roverek működését, hanem egy emberi kolónia áramellátását is megoldhatnák ilyen módon.

A regolit, a finom, szürke por ugyanis félig szilícium-dioxidból áll, a maradék pedig 12 fémoxidból tevődik össze. Többek között alumínium-, magnézium- és vasvegyületek (oxidok) találhatók a regolitban.

Üvegfelület a holdbéli porból

A texasi kutatók szerint a porban tehát minden olyan alkotórész megvan, ami a napelemek egyik legfontosabb részéhez, egy tükörsima üvegszerű felülethez kell. A tudósok javaslata az, hogy a robotok összegyűjthetnék, megolvaszthatnák és finomíthatnák a regolitot, s végeredményben egy olyan üvegszerű bevonatot kapnának, amelyek a napelemek működéséhez szükségesek. A rover a Hold felszínen haladva aztán napelemeket hagyhatna maga után. Perszer maga a rover is napelemekkel működne a kutatók szerint.

Most azonban Freundlich és kutatótársai elérkeztek ahhoz a pillanathoz, hogy igazolják elméletüket: egyelőre úgy tűnik, a kísérletek biztatóak. Szimulálni tudták azt, hogy miként viselkednek majd a roverek a Holdon. Olyan vákuum-közeli állapotot idéztek elő, amilyenhez hasonló viszonyok a Holdon uralkodnak, és e körülmények között megolvasztották a JSC-1 nevű port, amelynek összetétele azonos a regolitéval. Az Apollo-program asztronautái ugyanis elég sok regolitot hoztak a Holdról, így a NASA most földi laboratóriumokban kísérletezhet az ehhez hasonló porokkal. Freundlichéknak nemcsak az olvasztás sikerült azonban, hanem az is, hogy egy sima tükörfelületet nyerjenek a porból.

Az így kapott sima felületre aztán napelemeket helyeztek, amelyek segítségével sikerült a fényt elektromos árammá átalakítaniuk. Freundlich szerint komoly előrelépésnek számít a kutatásokban, hogy a napelemek legnagyobb tömegű részegységeit, a tükörsima felületű paneleket nem kell a Holdra szállítani, hanem helyben legyárthatók a leendő telep közvetlen közelében. A regolitból készítendő üvegfelület nemcsak elég vékony ahhoz, hogy a napelemekhez csatlakozva a fényt elektromos árammá alakítsák át, hanem elég szilárd, tehát nem túlzottan törékeny.

Napelemet is gyártottak, nemcsak sima felületeket állítottak elő

Freundlichék ezzel még nem fejezték be kísérleteiket: a következő szakaszban a regolitból kinyerhető szilíciumból félvezetőket állítottak elő, és így a napelemeket magukat is „holdporból” készítették el.

A tudósok csak olyan technológiákat alkalmaznak a földi kísérleteknél, amelyek a Holdon is megismételhetőek. Egyelőre így elég rossz hatásfokú naplemeket gyártottak: a hasonló földi szerkezetek ugyanis a fényenergia 20 százalékát alakították át elektromos árammá, a NASA-kísérletekben viszont csak 1 százalékos hatásfokú napelemeket sikerült összeszerelni.

Mindez nem zavarja Freundlichot, hiszen a Holdon van elég „szabad ingatlan” ahhoz, hogy nagyszámú napelemet elhelyezve, elegendő energiát nyerjenek egy emberi település működtetéséhez.

Hozzászólások

Újabb bizonyíték: tényleg egy óriás áradat töltötte fel a Földközi-tengert

Újabb bizonyíték: tényleg egy óriás áradat töltötte fel a Földközi-tengert

Közel 6 millió évvel ezelőtt a messinai sókrízisnek nevezett időszak során a Földközi-tenger szinte teljesen kiszáradt, majd az időszak végén az Atlanti-óceán felől újra feltöltődött.

Rejtőzködő fekete lyukakat kerestek

Rejtőzködő fekete lyukakat kerestek

Olyan fekete lyukak után kutattak, amelyeket sűrű por- és gázfelhő rejt, így nem látható a beléjük zuhanó anyag által kibocsátott fény.

1,2 millió éves jégréteget értek el az antarktikai fúrókampány során

1,2 millió éves jégréteget értek el az antarktikai fúrókampány során

A déli sarkvidéki jég évmilliók alatt halmozódott fel és őrzi a régi klímánk nyomát, valamint környezetünk számos tulajdonságát.

Ezért olyan veszélyes a városi tűzvészek füstje

Ezért olyan veszélyes a városi tűzvészek füstje

Los Angelesben a környék száraz növényzetéről a városra átterjedt példátlan tűzvész pusztított, és egy ilyen tűz nemcsak azokat károsítja meg, akiknek odavész a háza.

Ne örüljünk a mostani melegnek!

Ne örüljünk a mostani melegnek!

Lehet, hogy most pénzt spórolunk a fűtésen, nyáron viszont több hűtésre lesz szükségünk.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket