Lóránt, Loránd, Pál2025. január 15., szerda
Föld

Fortyog a tenger Trinidadnál

2007.08.14.Admin
National Geographic Magyarország

Trinidad keleti partja mentén a víz alatt iszapvulkán növekszik. A vulkán hamarosan a Föld legújabb szigete lehet.

A jelenségre idén májusban helyi halászok lettek figyelmesek. Az iszapvulkán Trinidad keleti partja mentén, a parttól alig tíz kilométerre képződik.

Miután a sajtó világgá kürtölte a különleges természeti jelenséget, turisták százai érkeznek a karibi országba, hogy láthassák a közel 50 méter széles tetejű iszapvulkán növekedését, illetve, azt ahogy a hullámok összecsapnak a felszínre kerülés előtt álló képződmény felett.

Víz alatti csonkakúp

Az iszapvulkánok alakja, és nemegyszer még méretük is hasonlít az igazi tűzhányókéra. A csonkakúp alakú képződmények tetőrészén akár több kilométer átmérőjű kráterek is tátonghatnak. Ezeken azonban nem kőzetolvadék, láva jut felszínre, hanem iszapot, olajos vizet, különféle gázokat és kőtörmelékeket lövellnek ki.

Az iszapos, kőtörmelékkel telített anyag először kis dombot alakít ki, majd az újabb és újabb kitörések fokozatosan tovább növelik a képződményt. Iszapvulkánok rendszerint akkor keletkeznek, amikor természetes gázok, leggyakrabban metán tőr fel a 10-40 kilométer vastagságú földkéreg felszínhez közelebbi részein. Az iszapvulkánok aktivitásával jóval kevesebb hő és energia szabadul fel, mint a tűzhányók esetében.

A Trinidad és Tobago körüli vizekben korábban is képződtek már iszapvulkánok. Többségük a hullámok erőteljes rombolása következtében nem éri el a tengerszintet.

Amikor a helyi szigonyhalászok májusban felfigyeltek a jelenségre, az iszapvulkán 1, 5 méter magas volt. A folyamatos iszapkiömléseknek köszönhetően a vulkán most már 12 méter magas, csaknem eléri a vízfelszínt, alapja pedig 150 méter széles. A feltörő iszap és gázok miatt a tenger áramlásai kiszámíthatatlanok a térségben, ezért a hatóságok a hajósoknak azt javasolják, kerüljék a partszakasz ezen részét.

A Budapestnél tízszer nagyobb szigetállam

Trinidad és Tobago területét tekintve Budapestnél tízszer nagyobb szigetállam Venezuela partjainál. Trinidad szigetén és a nála 16-szor kisebb Tobagon kívül öt apró sziget tartozik a területhez. Trinidadot 1498-ban Kolumbusz Kristóf nevezte el a „szentháromság szigetének”, ugyanis egyik matróza azt jelentette, hogy három hegyből álló vonulatot lát egy szigeten. Az 1799-től brit uralom alatt álló két gyarmat 1888-ban egyesült, felvéve a Trinidad és Tobago nevet. Az állam függetlenségét 1962-ben nyerte el. Gazdaságának alapja a kőolaj-kitermelés.

Iszapvulkán Indonéziában, víz alatti vulkánkitörés Tongánál
Egy évvel ezelőtt Indonéziában, Jáva-sziget keleti részén vált aktívvá egy iszapvulkán. A forró iszap és gáz egy geológiai furat közelében lévő mélyedésből tört fel. A fortyogó anyag négy falut és húsz gyárat öntött el. A térségből 15 ezer embert kellett kiköltöztetni. Az iszapkiömlés a mai napig tart, naponta mintegy 125 ezer köbméter utánpótlás érkezik. A legújabb teóriák szerint az iszapvulkánt egy közeli földrengés aktivizálta.

A csendes-óceáni Tonga vizein keletkezett új szigetet viszont nem iszapvulkán építette. A sziget feltehetőleg egy tavaly augusztusi víz alatti vulkánkitörés eredménye, amely során hatalmas mennyiségű vulkáni anyag került felszínre. Az új szigeten kívül Fidzsi térségében is horzsakő mezőkről számoltak be a tengerészek. A horzsakő hirtelen kihűlő lávából keletkezik. Mivel a lávában lévő gázok hirtelen távoznak, likacsos, hólyagos szerkezetű kőzet marad hátra. A likacsokban lévő levegő miatt a horzsakő nagyon könnyű, ezért úszik a víz felszínén.

Hozzászólások

20 éve szállt le a Huygens űrszonda a Titán felszínére

20 éve szállt le a Huygens űrszonda a Titán felszínére

A Szaturnusz legnagyobb holdja sűrű, átlátszatlan légkörbe burkolózik, így csak találgatni lehetett, milyen a felszíne – a leszálló szonda meglepő képeket küldött haza.

200 éves vulkáni rejtélyt sikerült megoldani

200 éves vulkáni rejtélyt sikerült megoldani

Eltompult és kékessé vált a Nap fénye az északi félteke jelentős részén, nagyjából 1 Celsius-fokkal csökkent a bolygónkon a hőmérséklet, és volt, ahol éhínség is kialakult.

Ennél kisebb főövbeli kisbolygót nem találtunk eddig

Ennél kisebb főövbeli kisbolygót nem találtunk eddig

A James Webb-űrteleszkóp a fő kisbolygóöv objektumait vizsgálta különös módszer segítségével, és 138 eddig nem látott égitestet fedezett fel.

Sólepárlók tarkítják a Rhone torkolatvidékét

Sólepárlók tarkítják a Rhone torkolatvidékét

A francia folyó Salin-de-Giraud falu mellett ömlik a Földközi-tengerbe, ahol hatalmas sólepárlók szolgálják az ember sóigényét és a vándormadarakat egyaránt.

Égi jelenségek 2025. január második felében

Égi jelenségek 2025. január második felében

Holdfényesen kezdődik az időszak, a végén pedig lesz alkonyi és hajnali holdsarlónk is, együttállásokkal.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket