Lívia, Lídia, Eulália2025. február 12., szerda
Föld

Már 50 éve kering a Föld körül a legrégebbi „űrszemét”

2008.03.17.Admin
National Geographic Magyarország

A Vanguard-1 amerikai műhold már ötven éve kering bolygónk körül: bár üzemen kívül van, mégsem tekinthető haszontalannak, hiszen még mindig fontos információkat szolgáltat a kutatóknak, miközben elődei már rég az enyészeté lettek.

A Vanguard-1 immár 44 éve elméletileg űrszemétnek tekinthető, hiszen nem küld adatokat a földi irányító központba, ennek ellenére még mindig hasznos az űrkutatás számára. Az amerikai Tengerészeti Kutató Laboratórium (Naval Research Laboratory), amely egykor a műhold felbocsátásáért felelt (a NASA ugyanis csak 1958 nyarán jött létre), az üzemen kívül lévő műhold pályájának vizsgálatával a műholdak hosszú távú viselkedését elemzi.

A Vanguard-1 1958. évi felbocsátása az Egyesült Államok és a Szovjetunió közötti, az űr meghódításáért zajló verseny kezdeti szakaszának eredménye volt. Az 1957. október 4-én Bajkonurból felbocsátott Szputnyik-1 mesterséges hold az amerikaiakat is arra késztette, hogy minél előbb pályára állítsák saját műholdjukat.

Viszont az első rakéták kilövése, amelyek a Vanguard-1 műholdat pályára állították volna, kudarccal végződött. 1957. december 6-án a Cape Canaveralból indított rakéta alig pár másodperccel a fellövés után, mindössze egy méter magasságból visszazuhant és felrobbant.

A rakétához kapcsolt műhold viszont túlélte a „kalandot”. A két hónappal később, február 5-én tett újabb kísérlet egy kicsit hosszabb életűnek bizonyult. Ekkor ugyanis már közel egy percig maradt a levegőben a rakéta, de a végeredmény hasonló volt mint korábban. Végül csak az 1958. március 17-én kilövés járt eredménnyel. A Vanguard-1 volt a negyedik, sikeresen Föld körüli pályára állított műhold, a ma is pályán lévők között viszont a legidősebb.

A gömb alakú műhold mindössze 1, 5 kilogramm, átmérője pedig 16 cm. A kor legfejlettebb műholdja volt, többek között azért, mert ez volt az első, amelyik napelemmel működött. Ennek köszönhette, hogy „kortársaihoz” képest jóval hosszabb ideig tudott jeleket továbbítani a földi irányító központba. A műhold segítségével pontosabb adatokat nyertek többek között a légkör vastagságáról és a Föld alakjáról.

Jelenleg azonban a keringési pályája miatt fontos a kutatók számára. A Space Surveillance Rendszer segítségével ugyanis megfigyelhetők azok a műholdak is, amelyek már nem küldenek jeleket a Földre, így nyomon követhető, hogy a Nap, a Hold és a légkör milyen módon befolyásolja a keringési pályájukat.

A Vanguard-1 fellövésekor a kutatók 200 éves élettartammal számoltak. Újabban viszont már ennél is hosszabb jövőt remélnek a műszertől, így még tovább nő a keringéseinek száma (jelenleg közel 200 ezernél tart), ami újabb adatokhoz segíti a kutatókat.

Kapcsolódó anyagaink:

  • Multimédia: Ötven év az űrben >>
  • Ötven éve kezdődött az űrkoszak

  • Hozzászólások

    Nem a Laacher See kitörése okozta a fiatalabb dryas lehűlését

    Nem a Laacher See kitörése okozta a fiatalabb dryas lehűlését

    A mintegy 12900-11700 évvel ezelőtti időszak a jégkor végi felmelegedést megszakító hőmérsékleti visszaesés volt, amelynek eredete mindmáig rejtély.

    Tényleg kivételes bolygóegyüttállást láthatunk hamarosan?

    Tényleg kivételes bolygóegyüttállást láthatunk hamarosan?

    Sok hírportálon találkozni azzal, hogy február végén az összes bolygót megnézhetjük egyszerre az esti égen.

    Újabb bizonyíték: tényleg egy óriás áradat töltötte fel a Földközi-tengert

    Újabb bizonyíték: tényleg egy óriás áradat töltötte fel a Földközi-tengert

    Közel 6 millió évvel ezelőtt a messinai sókrízisnek nevezett időszak során a Földközi-tenger szinte teljesen kiszáradt, majd az időszak végén az Atlanti-óceán felől újra feltöltődött.

    Rejtőzködő fekete lyukakat kerestek

    Rejtőzködő fekete lyukakat kerestek

    Olyan fekete lyukak után kutattak, amelyeket sűrű por- és gázfelhő rejt, így nem látható a beléjük zuhanó anyag által kibocsátott fény.

    1,2 millió éves jégréteget értek el az antarktikai fúrókampány során

    1,2 millió éves jégréteget értek el az antarktikai fúrókampány során

    A déli sarkvidéki jég évmilliók alatt halmozódott fel és őrzi a régi klímánk nyomát, valamint környezetünk számos tulajdonságát.

    National Geographic 2025. januári címlap

    Előfizetés

    A nyomtatott magazinra,
    12 hónapra

    22 200 Ft

    Korábbi számok

    National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

    Hírlevél feliratkozás

    Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

    Kövess minket