Gábor, Karina2023. március 24., péntek
Föld

Ahol az égbolt is élmény

2016.07.12.Ladányi Tamás
National Geographic Magyarország

A Hortobágyi Csillagoségbolt-park, nevéhez méltóan, számos égi látványossággal szolgálta meg, hogy július folyamán felkerestem.

Az éjszaka folyamán, még a teljes sötétség beállta előtt, szokatlan látványra lettem figyelmes az északi horizonton. A négygémű kút mellett fotózva, az amúgy is színpompás látóhatáron világító felhők jelentek meg, amelyek a mi földrajzi szélességünkről csak igen ritkán, általában a nyár közepén láthatók. Az említett, kékesfehér színű felhők a mezoszférában, 76-85 kilométeres magasságban jelennek meg, és általában napnyugta után egy órával tűnnek fel. Önmagában nem bocsátanak ki fényt, hanem a Nap világítja meg őket, ha az égitest a horizont alatt 6-16 fokkal tartózkodik. Légkörben való megjelenésük meglehetősen újkeltű jelenség, melynek minden bizonnyal a klímaváltozás az oka. (Az említett felhők a melléklet képen a legfelső állású gém előtt, és a gémek alatt láthatók fehér színben.)

A terület 2011-ben csatlakozott a Nemzetközi Sötét Égbolt Társaság kezdeményezéséhez, és nyerte el – európai viszonylatban kiváló minőségű csillagos ege miatt – az ezüst fokozatú minősítést. A terület településeinek közvilágítását azóta is úgy korszerűsítik, hogy az ég háttérfényességét a legkevésbé zavarja. A létesült Hortobágyi Csillagoségbolt-Park legfőbb égi látványossága, a városi fényszennyezéstől távoli helyeken a Tejút, amely ez alkalommal a vonuló felhők között jelent meg a jellegzetes kulissza előtt. A kép jobb oldalán ragyogó fényes „csillagban” a Marsot tisztelhetjük.

A lenyugvó nap előtt, egy légköri front utáni letisztult időben markánsan kirajzolódott a 60 kilométer távolságban fekvő Bükk-hegység sziluettje, miközben egy pásztorszállás mindennapjaiba is betekintést nyerhettem kamerámmal.

2015 tavaszán nyitotta meg kapuit Mátán a Fecskeház Erdei Iskolával közösen üzemeltetett bemutató csillagvizsgáló, ahol előzetes egyeztetéssel a nagyközönség számára tárják fel ez égbolt csodáit. A mellékelt képen a hangulatos környezetben fekvő, épp munkában levő intézmény látható, miközben az égen a nyári csillagképek és az aktuális bolygók – Mars, Szaturnusz – találhatók.

A csillagda kupolája egy hét méter magas torony tetején kapott helyet, amelynek főműszere egy 14 centiméter átmérőjű refraktor. A fenti képen a távcső éppen a Jupiterre irányul, amelyet Gyarmathy István, az intézmény vezetője mutat be a lelkes érdeklődők számára.

Írta és fényképezte: Ladányi Tamás – www.astrophoto.hu

Több lehetett a nagyobb méretű becsapódás?

Több lehetett a nagyobb méretű becsapódás?

Egy új módszerrel végzett kutatásban arra jutottak, hogy gyakoribbak lehetnek a bolygónkat elérő nagy aszteroida-becsapódások, azonban az eredményeket még több módon is bizonyítani kellene.

Igen alacsony volt az északi sarkvidék téli tengerjég-kiterjedése

Igen alacsony volt az északi sarkvidék téli tengerjég-kiterjedése

A sarkvidéki tengerjég télen hízik, ilyenkor a legnagyobb a kiterjedése, azonban az elmúlt tél nem a legjobban alakította e mennyiséget.

Az időjárás megfigyelésének, előrejelzésének fontossága

Az időjárás megfigyelésének, előrejelzésének fontossága

Minden év március 23-án van a meteorológiai világnap, amellyel arra emlékezünk, hogy a Meteorológiai Világszervezet 1950-ben ezen a napon alakult meg, Genfben.

Kövek műanyagból

Kövek műanyagból

Egy brazil kutatócsoport plasztik köveknek nevezte el azokat az elmúlt kb. 2 évtized alatt képződött üledékeket, amelyeket egy brazil sziget partján azonosítottak.

Ritkaföldfémek Kaliforniában

Ritkaföldfémek Kaliforniában

Las Vegastól mintegy 80 kilométerre, a nevadai határ közelében, de még Kaliforniában található az a ritkaföldfém-bánya, amelyet 1949-ben fedeztek fel

National Geographic 2023. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

16 500 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket