Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Föld

Több évtizedes szennyeződés olvad ki a Himalája gleccsereiből

National Geographic Magyarország

Az 1940-es évektől fogva rakódtak le a himalájai gleccserekben azok a vegyszerek, amelyek például a mezőgazdasági rovarirtók gyártása során jutottak a légkörbe. Most, a felmelegedés hatására kiolvadnak a gleccserekből.

Forrás: NASA Earth Observatory

A Tibeti-fennsíkot övező gleccserek 80 százaléka olvad, tavainak 50 százaléka terjeszkedik a felmelegedés hatására, s a jégben elraktározott szennyeződések most az olvadékvízzel együtt a fennsíkra folynak.  A „harmadik sarkvidék” néven emlegetett terület jégtakarója egyre vészesebben fogy, az elmúlt 4 évtizedben a jégmennyiség negyedét már elvesztette.
Egy nemzetközi kutatócsoport megvizsgálta mennyire szennyezett a Nam Co-medence, számolt be róla a Phys.org hírportál. A medence legnagyobb állóvize a névadó Nam Co-tó (Európában ismertebb nevén Tengri Nor, a Balatonnál közel négyszer nagyobb területű), amelyet az olvadékvizek táplálnak a nem túl csapadékos területen.

Mintákat gyűjtöttek magából a tóból, a beletorkolló vízfolyásokból, a környező gleccserekből és a hótakaróból. A mintákban a perfluorozott alkil-savak (PFAA) mennyiségét mérték meg. Ezek a szennyeződések a rovarirtók, égésgátlók és számtalan más, gyakran használt anyagból jutnak a környezetbe, ill. ezek gyártása során keletkeztek, s felhalmozódnak a hóban, jégben – a sarkvidékek esetében már ismert a helyzet. A Himalája különösen jelentős halmozódási hely e légköri szennyeződések számára, mivel közel fekszik a világ legszennyezettebb délkelet-ázsiai országaihoz.

A Nam Co-tó, háttérben a szennyeződést adó havas csúcsokkal.
Forrás: Wikipedia

 

A mérések alapján a PFAA-k mennyisége hasonló ahhoz, amit a sarkvidékeken is mértek, s csupán a Nam Co-tó évente 1,81 kg PFAA-t kap az olvadás miatt, ez pedig olyan koncentrációt eredményez, ami már az élővilágot is károsítja. A PFAA-k igen hosszú élettartamú molekulák, s az élőlényekben, a táplálkozási láncban felhalmozódva károsítanak.
Bár azt nem mérték meg a kutatók, hogy az itt élő halakban milyen mennyiségben van jelen ez a szennyező anyag, a számítások alapján a halak fogyasztása az emberre nézve is veszélyes lehet. A tóban mért mennyiség egyenesen arányos volt azzal, amilyen mértékben a mérés idején a gleccserek olvadtak, így a gleccserek, illetve a Himalája jég- és hótakarója fontos másodlagos szennyezőforrásnak bizonyult.

A különböző évszakokban más irányból érkező légtömegek hozzák magukkal a szennyeződéseket, s ez abban is látható volt, hogy eltért a téli félévben hóval, vagy nyáron a monszunnal érkező esőben kimosódó PFAA-k összetétele. Télen a szennyeződés a Himalája környéki közép-ázsiai országokból, illetve Pakisztánból, Indiából és Nepálból jött, nyáron pedig Mianmar, Banglades és India egyes régióiból.
A Nam Co-medencéből eredő vizek India folyóit is táplálják, így az itteni szennyeződés egészen távolra is eljuthat.

Tudomásul kell venni, hogy a bolygónk egy zárt rendszer, s amit a tevékenységünk során kijuttatunk a környezetbe, az itt is marad, s valahol felhalmozódik a Földön.

Olvadó sarki jég

Olvadó sarki jég

Az elmúlt években a tudósok tanúi voltak, milyen elképesztő mértékben változik a tengeri jég kiterjedése. A 2016-os rekord alacsony értéket egy másik követte 2022-ben, majd egy harmadik 2023-ban.

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Úgy döntöttek, befejezik a Harvard Egyetem kis léptékű klímamérnöki kísérleteinek sorozatát, a SCoPEx-et.

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Észak-Amerika legmagasabb hegycsúcsa 6190 méteres tengerszint feletti magasságú, és több mint 2700 méterrel nyúlik a környezete fölé.

A világ legdélebbi postahivatala

A világ legdélebbi postahivatala

A postát egy alapítvány üzemelteti, a közvetlen szomszédok pedig elegáns frakkot hordva csúszkálnak a hóban.

Kína nem beszél, csak halad

Kína nem beszél, csak halad

A kínai űripar hatalmas lépésekkel halad előre, nemrégiben indították el a Hold körül kiépülő kommunikációs átjátszó műholdrendszer új tagját.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket