Veronika, Csongor, Yvett2025. január 13., hétfő
Föld

Felidézzük az 1999-es teljes napfogyatkozást

National Geographic Magyarország

1999. augusztus 11-én jó két percre megállt az élet: hazánkat is átszelte a teljes napfogyatkozás sávja.

Zseli József felvétele Dunaföldváron született az 1999-es teljes napfogyatkozás során a napkorona ragyogásáról.
Forrás: Dr. Zseli József

A 2 perc 23 másodperces teljes fogyatkozást a Szombathely-Szeged sávban lehetett megfigyelni, ebbe a Balaton és a Velencei-tó területe is beletartozott, sokan innen követték az eseményeket, nyaralással egybekötve, valódi népünnepély volt. A teljesség perceire szó szerint megállt az élet. Voltak olyan munkahelyek, ahol az egész napra rendkívüli szabadnapot adtak, máshol csupán erre a pár percre hagyták félbe a munkát.

A ritka csillagászati eseményt nemcsak a hazai lakosság, hanem számtalan, kimondottan a megfigyelés céljával a világ minden tájáról hazánkba érkezett turista és csillagász is követte. A fogyatkozás megfigyeléséhez szükséges, védőbevonattal ellátott speciális szemüvegek hatalmas számban fogytak az üzletekből, sokan relikviaként őrzik ezeket a mai napig (megfigyelésre ezek már nem alkalmasak a fólia anyagfáradása miatt). Mások hegesztőüvegen, vagy épp az e célra egyáltalán nem megfelelő flopilemezen (Ki emlékszik még rájuk!?) keresztül igyekeztek egy-egy pillantást vetni a Hold mögé bújt napkorongra.

Ilyenek voltak az 1999-es napfogyatkozást megfigyelő szemüvegek.
Forrás: saros139.hu

Húsz éve gyakorlatilag nem állt még rendelkezésünkre a ma már teljesen természetes, nagyszerű lehetőségeket rejtő digitális fototechnika, a kor divatjának megfelelően sokan videón örökítették meg az élményeket. Analóg fényképezőgépek közül nem mindegyik volt alkalmas egy ilyen jelenség megörökítésére.

Balatonfűzfőn készült Ladányi Tamás felvétele, a korong peremén a vöröslő protuberanciák jól látszanak a korabeli technika ellenére is.
Forrás: Ladányi Tamás

Ladányi Tamás asztrofotós így számolt be az élményről: „Az 1999-es teljes napfogyatkozást Balatonfűzfőről a magas partról követtem végig egy francia-magyar baráti társasággal. Vizuálisan egy Mizár-reflektoron keresztül észleltük, míg fotografikusan egy 200-as teleobjektívvel örökítettem meg, e különleges  jelenséget. A kor akkori technikai színvonalán nagy öröm volt számomra, hogy a napkorona és a protuberanciák is megfigyelhetők a képen.”

Dr. Zseli József így emlékezett az eseményre: „A dunaújvárosi amatőrcsillagászokkal Dunaföldvárról, a Kálvária dombról fényképeztem e csodálatos jelenséget. A totalitás közeledtével a 6-os út forgalma leállt, és több száz német, lengyel, szlovák és magyar érdeklődő mászott fel a löszdombra. A totalitást már mindenki egyforma hangjelzéssel üdvözölte. A napkorona képét egy 100/500 mm-es TeleVue távcsővel, Nikon FM2 fényképezőgéppel készítettem Fujicolor filmre.”

Teljes napfogyatkozás ezt megelőzően 1842-ben volt, hazánkban, ezt Petőfi is megfigyelte, s a figyelmeztetések ellenére bele is nézett a Napba, kis híján megvakult, a számára negatív élményt versben is megörökítette.

Szemfájásomkor
Teremtő isten! Szemeimre
A vakságot tán csak nem küldöd?
Mi lesz belőlem, hogy ha többé
Nem láthatok lyányt s pipafüstöt!

Legközelebb 2081-ben lesz Magyarországról megfigyelhető teljes napfogyatkozás. Azok közül, akik 1999-ben szerencsések voltak, s láthatták, valószínűleg már nem sokan élhetik át a következőt.

Az 1999-es esemény évfordulójára a Capa Központ kiállítást is szervezett Fekete fény címmel.

Hozzászólások

200 éves vulkáni rejtélyt sikerült megoldani

200 éves vulkáni rejtélyt sikerült megoldani

Eltompult és kékessé vált a Nap fénye az északi félteke jelentős részén, nagyjából 1 Celsius-fokkal csökkent a bolygónkon a hőmérséklet, és volt, ahol éhínség is kialakult.

Ennél kisebb főövbeli kisbolygót nem találtunk eddig

Ennél kisebb főövbeli kisbolygót nem találtunk eddig

A James Webb-űrteleszkóp a fő kisbolygóöv objektumait vizsgálta különös módszer segítségével, és 138 eddig nem látott égitestet fedezett fel.

Sólepárlók tarkítják a Rhone torkolatvidékét

Sólepárlók tarkítják a Rhone torkolatvidékét

A francia folyó Salin-de-Giraud falu mellett ömlik a Földközi-tengerbe, ahol hatalmas sólepárlók szolgálják az ember sóigényét és a vándormadarakat egyaránt.

Égi jelenségek 2025. január második felében

Égi jelenségek 2025. január második felében

Holdfényesen kezdődik az időszak, a végén pedig lesz alkonyi és hajnali holdsarlónk is, együttállásokkal.

Tovább tartott a bolygókeletkezés a világegyetem őskorában

Tovább tartott a bolygókeletkezés a világegyetem őskorában

A James Webb-űrteleszkóp vizsgálatai alapján a Hubble több mint 20 éves felfedezését igazolhatták.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket