Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Föld

Égi jelenségek 2020. október első felében

National Geographic Magyarország

Teliholddal kezdjük, Mars-közelséggel és szembenállással folytatjuk, holdsarlóval fejezzük be október első felét.

Forrás: Landy-Gyebnár Mónika

Telihold október 1-jén este

Napnyugta után kb. negyed órával bukkan fel az első őszi telihold a keleti látóhatáron, keleti országhatárunk közelében 18:29, Budapesten 18:41, a nyugati országrészben pedig 18:51 lesz a holdkelte időpontja.  A holdkelte-napnyugta idejének fényviszonyai miatt a Hold a keleti égen végighúzódó, rózsás színű sávban látszik majd, ennek neve Vénusz-öve, ám nem a bolygóhoz, hanem az istennőhöz van köze az elnevezésnek.
Az éjszaka közepén már 40 foknál magasabban jár a déli égbolton égi kísérőnk, vagyis jóval magasabban, mint a nyáron – rutinos égboltfigyelők már tudják, hogy nyáron alacsony, télen magas a Hold járása. Ennek abban van jelentősége, ha holdfényes tájat fotózunk, tudjunk számolni azzal, hogy merre és mekkora árnyékok lesznek.

Mars-Hold együttállás 2/3-án éjjel

A Hold és a Mars látványa 3-án hajnalban
Forrás: Stellarium

A kora esti órákban a két égitest még 5 fok távolságban lesz egymástól, azonban hajnalra ez jelentősen lecsökken, és már másfél foknál is kevesebb választja el őket. A Mars is fényerőssége csúcsánál jár, így a kisebb távolság se okoz majd gondot a megfigyelésben, és látványosabb felvételeket is lehet majd készíteni a hajnali közelségkor az égitestekről. Mivel csak egy nappal vagyunk a telihold után, a Hold 99-98,5 százaléka megvilágított az éjszaka során. Reggel 6-kor már sokan ébren vannak, ekkor a duó 20 fok magasan lesz a nyugati égbolton, igaz, kissé világos lesz már, ám az égitestek fényereje miatt ekkor is láthatóak még.

Mars-közelség és szembenállás

A sorozat a 2018-as Mars-közelség előtti hónapok során készült, megfigyelhetjük, mennyire látványosan nő a látszó mérete bolygószomszédunknak.
Forrás: APOD / NASA / Damian Peach & Chilescope Team

Október 6-án lesz a Mars a legközelebb a Földhöz, 62 millió kilométer választ el minket egymástól ezen az éjjelen, ekkor lesz a legnagyobb a látszó átmérője is a vörös bolygónak, innen, a Földről nézve. Az esemény távcsöves észlelőink számára jelent igazi élményt, hiszen egy nagyobb távcsővel a bolygó felszínének részleteit is könnyebben megfigyelhetjük ilyenkor.
A Mars szembenállására október 13/14 éjjel kerül sor, a bolygó ekkor napnyugtától napkeltéig látható lesz, a bolygó ilyenkor éri el fényessége csúcsát is, ám gyakorlatilag az ezt megelőző 1-2 héthez képest nem lesz már észlelhető a fényesség-növekedése.  Az viszont észlelhető, hogy a Jupiternél fényesebb (a Jupitert a déli-délnyugati ég alján láthatjuk mostanában az esti órákban).

Hold-Vénusz együttállás 14-én hajnalban

A holdsarló és a Vénusz egy idei tavaszi képen. Most, októberben kissé közelebb lesznek egymáshoz, és a Hold áll majd magasabban.
Forrás: Önök küldték / Terhes Mihály

A 10,4 százalékos holdsarló és a belső bolygószomszédunk 3,5 fok távolságban láthatóak majd a hajnali órákban. Elsőként a holdsarló bukkan fel majd az északkeleti látóhatáron, fél négy tájban, majd nagyjából 10 perccel utána a Vénusz is. A párost egészen sokáig követhetjük, a Vénusz a fényessége miatt még napkelte idején is látszik.

Milyen meteorokat láthatunk?

Senki ne lepődjön meg, ha ősszel ilyen igen látványos tűzgömb hullik a fotójába!
Forrás: Önök küldték / Hődör Gábor

Októberben már javában hullanak a Déli Tauridák tagjai, amelyek ugyan nem túl sűrűn potyognak, ám az év legfényesebb tűzgömbjeit gyakran köszönhetjük nekik. Emellett október 8-án tetőzik a rövidke ideig látható Drakonidák raja, amelynek tagjai igencsak lassúak, és amennyiben fényesek is, rendkívül látványosak lehetnek. E rajból a maximum idején, az esti időszakban 6-8 meteort láthatunk. Egyes számítások szerint a maximum előtt, 7-én hajnal 3 körül is lehet egy néhány órás időszak nagyobb aktivitással. A fényes, lassú meteorok gyakran hagynak látványos „füst” nyomot maguk után!
Szintén októberi meteorraj az Orionidák, amelynek aktivitása 2-án kezdődik (s majd novemberig tart), és a hajnali órákban számíthatunk több, alapvetően gyors hullócsillagra e rajból. A hónap közepére megindul az Epszilon Geminidák szintén igen gyors és hajnali meteorjainak potyogása is, amelyek közt lehetnek látványos fényességűek is. Ezek mellett persze vannak még kisebb számú meteort adó, ám ekkor aktív rajok, illetve bármikor bepottyanhat egünkre egy rajhoz nem tartozó hullócsillag is.

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Úgy döntöttek, befejezik a Harvard Egyetem kis léptékű klímamérnöki kísérleteinek sorozatát, a SCoPEx-et.

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Észak-Amerika legmagasabb hegycsúcsa 6190 méteres tengerszint feletti magasságú, és több mint 2700 méterrel nyúlik a környezete fölé.

A világ legdélebbi postahivatala

A világ legdélebbi postahivatala

A postát egy alapítvány üzemelteti, a közvetlen szomszédok pedig elegáns frakkot hordva csúszkálnak a hóban.

Kína nem beszél, csak halad

Kína nem beszél, csak halad

A kínai űripar hatalmas lépésekkel halad előre, nemrégiben indították el a Hold körül kiépülő kommunikációs átjátszó műholdrendszer új tagját.

Még több holdrengés

Még több holdrengés

1969-1977 között mintegy 13 ezer holdrengésről készítettek méréseket a Holdon elhelyezett szeizmométerek, legalábbis eddig így tudtuk.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket