Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Föld

Égi jelenségek 2020. november második felében

National Geographic Magyarország

Lesz alkonyi holdsarló, együttállás, érkeznek a Leonidák meteorjai, a hónap legvégén pedig telihold köszönt ránk. Vidékiek ismét előnyben!

Lenyugvó holdsarló
Forrás: Stan Honda / APOD / NASA

Alkonyi holdsarló 16-án és 17-én

November 16-án a sarló 2,9 százalékos lesz, viszont csupán egy óránk van napnyugta és holdnyugta között az esetleges megpillantására. Ezen az estén csak a kristálytiszta és akadálymentes horizonttal rendelkezők lehetnek szerencsések, keleti határainknál 16:20, Budapesten 16:30, nyugati határunk közelében pedig 16:40 körül érdemes, az ekkor kb. 3,5 fokos magasságban látszódó, sarlót keresni.
17-én a sarló már 8,3 százalékos lesz, sokkal könnyebben észrevesszük, de az égi geometriája most sem tökéletes, ezért, ha tehetjük, keressünk jó kilátást a délnyugati horizontra! A sarló megpillantásához ideális időpont keleten 16:40, Budapesten 16:50, nyugati határainknál pedig 17:00 körül kezdődik, innentől fogva még mintegy egy óránk van holdnyugtáig.

 

Hold – Szaturnusz – Jupiter hármas együttállás 19-én

A Hold, a Szaturnusz és a Jupiter hármasa
Forrás: Stellarium

 

Ismét az alkonyi, és ezt követő időszak, hozza a látványosságot az égbolt szerelmeseinek, ám most már nem feltétlenül muszáj tökéletesen derült égre várni. A 25 százalékos megvilágítású Hold csak 20 óra felé nyugszik, akkorra pedig úgyis haza kell érnie mindenkinek, bőven lesz idő megfigyelni a három égitestet. A két bolygó egymástól kb. 3,5 fokra látszik, egyre jobban közelednek tehát, a Hold pedig tőlük balra, kissé alacsonyabban – a Szaturnusztól 3,5 fokra jár majd. A Szaturnusz ugyan nem túl fényes, de még jól láthatjuk párás esti égen is, a Hold és a Jupiter láthatóságát vékony fátyolfelhők se akadályozzák. 18-20 óra között bármikor fotózhatjuk őket, s vidéki égbolton akár még a Tejút halványan derengő sávját is láthatjuk (a holdfény ellenére), ha nem túl párás a levegő. Szépen komponálhatjuk a tájjal, akár lombját vesztett magányos fával, akár városi környezettel is az együttállást.

Hold-Mars együttállás 25-én

A már igencsak kerekedő, 81 százalékos Hold ezen az estén 6,5 fok távolságban lesz a vöröslő Mars alatt. Alkonyat után is jól láthatóak már a délkeleti égen (egy órával napnyugta után, 17 óra felé 25 fok magasan jár a Hold), de mivel a laza páros az éjszaka során is magasan jár az égen, akár lakásablakból, erkélyről is megfigyelhetjük őket majd.

A Leonidák maximuma 17-én várható

Az Oroszlán csillagkép (vonalakkal berajzolva) fejéből indulnak ki a Leonidák meteorjai, a radiáns helyzetét a kék csillag jelzi.
Forrás: Stellarium

 

A megfigyelésében azok élveznek előnyt, akik fényszennyezésmentes, helyen élnek, mivel az éjszaka második felében megjelenő meteorok aktivitása a korlátozási időszakra esik. Az Oroszlán fejénél lévő radiáns 23 óra körül kel fel, de ilyenkor még egészen kevés meteor jut az égboltunkra, minél magasabban jár a meteorok látszólagos kiindulási pontja, annál többet láthatunk majd, így hajnal előtt a ideális a megfigyelés. Persze reggel 5-kor sincs még túl világos, kisebb szerencsével 5-6 közt még láthatunk néhány hullócsillagot. Ráadásul, mivel holdfény se lesz, az állatövi fényt is megfigyelhetik vidéki, fényszennymentes ég alatt élő észlelőink. Azonban ettől az ismert meteorrajtól idén ne sokat várjunk, a maximum idején óránként 5-6 igen gyors meteor hullhat, ami meg se közelíti azt az aktivitást, amire időről-időre képesek a Leonidák. A raj szülő üstököse, az 55P/ Tempel-Tuttle több mint 2 évtizede járt a közelünkben, így még jó néhány évet várni kell a következő jelentős Leonida-kitörésre. A kitörések 33 évenként következnek be, amikor a szülő égitest napközelségbe kerül, ez pedig 2031 májusában várható, így 2031 novemberében már számíthatunk jelentősebb aktivitásra. Addig azonban szerény műsorral kedveskednek ezek a késő őszi meteorok. Legyünk türelmesek!

Telihold november 30-án

A narancsszínű kelő telihold a keleti égen húzódó rózsás sávban, amit Vénusz-öve néven ismerünk. Alatta, a kékes-szürke sáv a földárnyék.
Forrás: Landy-Gyebnár Mónika

Napnyugta után néhány perccel bukkan majd fel a telihold, keleti határainknál 15:53, Budapesten 16:03, nyugaton pedig 16:14 a holdkelte időpontja. Égi kísérőnk látványos lehet, a keleti égbolt alján lévő rózsás sávban kel fel, alatta pedig a földárnyék kékes-szürke árnyalatú sávja látszik majd, ahogy egyre emelkedik a Hold. Teliholdkor különösen érdemes figyelni a fátyolfelhőkre, az erős holdfény (ez persze nemcsak teliholdkor, hanem minden olyan esetben, amikor nem sarló van) könnyen létrehozhat légköroptikai jelenségeket is! A téli időszakban a telihold magasan jár az égen, a novemberi 65 fok magasságig emelkedik az éjszaka közepén.

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Úgy döntöttek, befejezik a Harvard Egyetem kis léptékű klímamérnöki kísérleteinek sorozatát, a SCoPEx-et.

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Észak-Amerika legmagasabb hegycsúcsa 6190 méteres tengerszint feletti magasságú, és több mint 2700 méterrel nyúlik a környezete fölé.

A világ legdélebbi postahivatala

A világ legdélebbi postahivatala

A postát egy alapítvány üzemelteti, a közvetlen szomszédok pedig elegáns frakkot hordva csúszkálnak a hóban.

Kína nem beszél, csak halad

Kína nem beszél, csak halad

A kínai űripar hatalmas lépésekkel halad előre, nemrégiben indították el a Hold körül kiépülő kommunikációs átjátszó műholdrendszer új tagját.

Még több holdrengés

Még több holdrengés

1969-1977 között mintegy 13 ezer holdrengésről készítettek méréseket a Holdon elhelyezett szeizmométerek, legalábbis eddig így tudtuk.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket