Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Föld

Jelenkorunk atomfegyverei

National Geographic Magyarország

A nemzetközi egyezmények által szabályozott atomfegyverekre az ukrajnai orosz agresszió kapcsán terelődött rá ismételten a figyelem. Vajon hány atomfegyver van és milyen országok kezében található jelenleg?

Forrás: Pixabay

Az első atomkísérlet időpontja korszakváltást jelez: bár pillanatnyilag még nem hivatalos földtörténeti kor az antropocén, számtalan tudós az első atombomba robbantásához köti ennek a kezdetét. Azt azonban mindannyian tudjuk, gyökeresen megváltozott ezzel a fegyverrel a saját magunk elpusztításának képessége. A második világháború óta eltelt évtizedek rengeteg változást hoztak, a nagyhatalmak körében fegyverkezést szabályozó egyezmények léptek életbe, ám ez sajnos nem azt jelenti, hogy ne volnának atomfegyvereink. A Scientific American foglalta össze, hogy jelenleg hány atomfegyver lehet bolygónkon, és kik birtokolják ezeket.

A nyilvánosan hozzáférhető (hivatalos) információk szerint a 9 atomhatalomnak (Kína, USA, Oroszország, Észak-Korea, Franciaország, Izrael, Nagy-Britannia, Pakisztán, India) jelenleg 13 000 körüli atomfegyvere van, ám a szakemberek úgy vélik, valójában ennél több is lehet. A szám rendkívül nagy, ám ennél sokkal nagyobb volt például az 1980-as évek közepén, amikor legalább 70 ezer atomfegyver volt bolygónkon, azóta ezek jelentős részét leszerelték. Az Arms Control Association januárban közzé tett adatai szerint ebből a bő 13 ezerből mintegy 3500 még leszerelésre vár, ám a többi 9600 a hadseregek birtokában van.

Ez nem jelenti azt, hogy mindegyik azonnal bevethető állapotban van: a szakemberek szerint csak egy kis részük, az USA és Oroszország fegyvereiből összesen 900 atomfegyvert lehet 15 percnél rövidebb idő alatt elindítani. Néhány atomhatalom esetében, mint Kína, India, Pakisztán vagy Izrael, az atomtöltetek nincsenek a hordozó fegyverekbe beépítve, vagyis napokat, de akár heteket is igénybe vehet, mire bevetésre kész állapotba kerülnek. A többiek esetében sem azonnali a bevethetőség, például Nagy Britanniának is órákba, de talán napokba telne, mire az atomrakétáit felhasználhatná. Jelenleg a legnagyobb erejű az USA B83 jelű töltete, amely 2 megatonnás hidrogénbomba, és ebből 650 darab áll rendelkezésre.

Az atomfegyverek tárolása is fontos kérdés: bár országonként eltér a módozat, abban mindegyik megegyezik: olyan robbanásbiztos, legtöbbször föld alatti tárolókban vannak e fegyverek, hogy amennyiben felrobbannának, akár véletlen, akár támadás miatt, igen korlátozott károkozásra lennének képesek. Abban az atomhatalmak is megegyeznek, hogy egy atomháborúnak nincsenek győztesei, és az atomfegyverek azt a célt szolgálják, hogy megelőzzék az atomháborút, pont emiatt. Ezért nem is várható, hogy minden atomfegyvert leszereljenek a jövőben.

A korábban megkötött egyezmények betartását ma speciális hálózatok is ellenőrzik. Egyrészt a robbanások keltette földrengéshullámok mérésével (így detektálták például az észak-koreai föld alatti robbantásokat) a Potsdami Földtudományi Kutatóközpont foglalkozik. Emellett globális infrahang-mérőhálózat is rendelkezésre áll (ez pedig a néhány napja hazánkban felfedezett és bolygónk légkörében megsemmisült kisbolygóról is tudósított), amely mindennemű nagyobb robbanást regisztrál. Mind a rengések, mind az infrahangok jellegzetes mintázatot mutatnak akkor, ha ezek atomfegyverből származó jelek, így a kísérleti robbantásokat is követni lehet.

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Véget ért egy klímamérnöki kísérlet

Úgy döntöttek, befejezik a Harvard Egyetem kis léptékű klímamérnöki kísérleteinek sorozatát, a SCoPEx-et.

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Hogyan nőhetett ekkorára a Denali?

Észak-Amerika legmagasabb hegycsúcsa 6190 méteres tengerszint feletti magasságú, és több mint 2700 méterrel nyúlik a környezete fölé.

A világ legdélebbi postahivatala

A világ legdélebbi postahivatala

A postát egy alapítvány üzemelteti, a közvetlen szomszédok pedig elegáns frakkot hordva csúszkálnak a hóban.

Kína nem beszél, csak halad

Kína nem beszél, csak halad

A kínai űripar hatalmas lépésekkel halad előre, nemrégiben indították el a Hold körül kiépülő kommunikációs átjátszó műholdrendszer új tagját.

Még több holdrengés

Még több holdrengés

1969-1977 között mintegy 13 ezer holdrengésről készítettek méréseket a Holdon elhelyezett szeizmométerek, legalábbis eddig így tudtuk.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket