Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Könyv

Az óceánok martalócainak históriája

2022.10.30.NG
National Geographic Magyarország

Ha kalózokról esik szó, legtöbbünknek a kalózkodás aranykora, vagyis a 17–18. század tengeri rablói, kalandorai jutnak az eszünkbe.

 

Pedig kalózok már a sokkal korábbi időkben is nagyban fosztogattak a világ vizein. Amióta az ember hajdan vízre szállt, ilyen-olyan kalózok is léteznek. Az angol pirate szó voltaképpen az antik görög peiráomai (támadni, rabolni próbál) szóból ered, ebből alakult ki a görög peirates és később a latin pirata szó.

A legkorábbi erről szóló feljegyzések szerint már a 14. században is ténykedtek kalózok az Égei- és a Földközi-tengeren. III. Amenhotep (I. e. 1390–1353) egyiptomi fáraó részletekbe menő feljegyzéseiből azt is tudjuk, hogy milyen védelmi intézkedéseket foganatosítottak a régi egyiptomiak a Nílus deltavidékén, hogy megvédjék a kereskedőbárkákat a rájuk leselkedő tengeri banditáktól. Ebben a térségben vélhetően azért alakult ki olyan hamar a kalózkodás mestersége, mert a földrajzi fekvés nem igazán kedvezett a földművelésnek. Így aztán a helyiek, különösen a Nílus partvidéken élők, hallal, kagylóval, tengeri algával és sóval, valamint egyéb élelmiszerekkel kezdtek kereskedni. Az i. e. 14. században még nem épült olyan hajó, amellyel hosszabb utakra is vállalkozni lehetett volna a nyílt tengeren, a vízi közlekedés így legfőképpen a part menti tengerrészekre korlátozódott. Ez jól jött a földközi-tengeri kalózoknak, mert az öblökkel szabdalt sziklás partvidék nagyszerű leshelyként szolgált egészen a legutolsó pillanatig, amikor a kiszemelt kereskedőbárka már nem menekülhetett.

Libanontól a hellén világig, Egyiptomtól az antik Rómáig a kalózok viszonylag büntetlenül támadhatták a kereskedőhajókat egészen az i. e. 5. századig. Ehnaton egyiptomi fáraó (i. e. 1353–1336) és Alaszia (a mai Ciprus) királyának levelezéséből kiderül, hogy különösen a fosztogatók két hírhedt bandájával, a lukkákkal (később lükök) és a szardanákkal (később szárdok) gyűlt meg a bajuk. A III. Ramszesz (i. e. 1187–1156) Medinet Habu-i halotti templomában lelt feljegyzések beszámolnak Egyiptom és a „tengeri népek” csatájáról – ez utóbbi az i. e. 13–12. századi tengeri banditák laza szövetsége lehetett.

Athén, Korinthosz és Rodosz vizein a görögök számára is súlyos fenyegetést jelentettek a Földközi-tenger felől érkező portyázók. A hellének tengerhajózó tapasztalataikat igyekeztek kihasználni az i. e. 5–4. században, amikor megpróbálták legyőzni őket, de aztán úgy döntöttek, inkább szövetkeznek velük. Csak a Római Birodalom erőinek sikerült végül visszaszorítaniuk a tengerjáró fosztogatókat. Amikor i. e. 67-ben kifosztották Ostiát, Cnaeus Pompeius Magnus római hadvezér felhatalmazást kapott, hogy minden lehetséges eszközt bevetve vegye fel a harcot a kalózok ellen. Augustus császár (i. e. 27–14) uralkodásával
végre béke köszöntött Rómára. A tenger martalócait azonban nem sikerült végleg térdre kényszeríteni. Utódaik kétezer esztendeje hajóznak a tengereken.

A vizek fosztogatóiról bővebben a Kalózok című  NatGeo különszámban olvashat.

Az évtized legfontosabb könyve

Az évtized legfontosabb könyve

Ha csak egy könyvre jut időnk mostanában, ez legyen az: Jordán Ferenc – Az ember vége, a természet esélye

Árkon-bokron Albániában

Árkon-bokron Albániában

A Magyar Biológiai Társaság kiadásában jelenik meg az Árkon-bokron Albániában című könyv, amely fiatal, részben múzeumi botanikusok tanulmányútjainak népszerű élményeit összegzi.

Rokonok vagyunk

Rokonok vagyunk

Dr. Jane Goodall ajánlásával megjelent a Rokonok vagyunk című kötet, amely a magyar állatkertekben élt csimpánzok nem mindennapi történetét meséli el.

Együnk jókat, okosan!

Együnk jókat, okosan!

Az idő fáradhatatlan, egyre diktálja az ütemet. Legtöbbünk életét a munkában és azon túl is naptár, határidőnapló, ütemterv és órarend irányítja, ritmusát a percek, órák és napok özöne adja.

Távoli népekről, legendákról, szokásokról

Távoli népekről, legendákról, szokásokról

November végén jelent meg Harmincz Rita: Keleti Mesék című könyve, ami egy 43 különálló történetből álló felnőtteknek szóló utazós novelláskötet.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket