Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Kultúra

Állatkertben lenne a helye az új emberelődnek?

National Geographic Magyarország

Az indonéz Flores-szigeten a közelmúltban felfedezett hobbitszerű emberelőd, a Homo floresiensis erősen megosztja a tudományos közvéleményt. Vajon ez az alig egyméter magas, grapefruit méretű aggyal rendelkező emberelőd a csimpánzhoz vagy az emberhez állhatott-e közelebb?

Ahogy arról lapunk is beszámolt, indonéz és ausztrál régészek az indonéz Flores-sziget Liang Bua mészkőbarlangjában felnőtt korú nő koponyájára és csontvázára, valamint további hat ember csonttöredékeire bukkantak. A legfiatalabb csontok 12 ezer, a legidősebbek 78-94 ezer évesek voltak.

A barlangban ugyanebből a korból származó, kimunkált kő- és csonteszközöket, valamint stegodon (törpe elefánt) csontokat is találtak. A szenzációs leletről, amelyet az elmúlt ötven év legjelentősebb ősembertani felfedezésének tituláltak, a régészek a Nature legutóbbi számában számoltak be.

Közelebb a csimpánzokhoz?

A felfedezés élénk vitát kavart nemzetközi tudományos körökben. Colin Groves, az Ausztrál Nemzeti Múzeum, emberi evolúcióval foglalkozó szakértője a leleteket bemutató felvételeket megtekintve az ABC online oldalának úgy vélekedett: ezek az aprótermetű lények még nem lehettek olyan intelligensek, hogy a barlangban talált tárgyak is tőlük származzanak.

Az ausztrál kutató állítását az eszközök méretével és kidolgozottságával magyarázza. Úgy véli, hogy 12 centiméternél hosszabb eszközök túl hosszúak az egy méter magasságú emberelődhöz. Az eszközök mérete Groves szerint az Ausztrália és Délkelet-Ázsia területén talált legrégebbi Homo sapiensek eszközeinek méretével egyezik meg.

Groves szerint a hobbitszerű lények intelligenciája a csimpánzokéhoz állhatott közelebb. Hiába nem találtak Homo sapiens nyomokat a Flores-sziget e részén 13-95 ezer évvel előttről, Groves kételkedik benne, hogy a hobbitoktól származnának az eszközök. Úgy véli, elképzelhető, hogy a Homo sapiens a sziget e részén csak vadászott (stagodonokra és talán a hobbitokra is), viszont itt soha nem temetkeztek.

Groves kételkedik abban is, hogy Homo floresiensis a Jáván 1, 6 millió évvel ezelőtt élt Homo erectus törpe leszármazottja, mint ahogy azt a lelet megtalálói feltételezik. Groves szerint ehhez a H. floresiensisnek túl kisméretű az agya. Sőt, a kutató szerint a hobbit sokkal primitívebb lehetett, mint a Homo ergaster, amely a Homo sapiens és a Homo erectus közös őse, és kétmillió évvel ezelőtt Afrikában élt. A kutató szerint a hobbit sokkal valószínűbb, hogy egy, az Australopithecus és a Homo közötti őstől származik.

Groves szerint a hobbit fizikai felépítése – medence-, comb- és lábszárcsontja – alapján is inkább az Australopithecusra hasonlít, mint a modern emberre.

Származhatnak-e a hobbittól az eszközök?

A Homo floresiensis megtalálói korábban szintén úgy nyilatkoztak, hogy a megmunkált eszközök látták az ő első gondolatuk is az volt, hogy csakis modern embertől származnak. A régészek a Liang Bua-i hölgy kis koponyája és állkapcsa alapján kezdetben arra gyanakodtak, hogy egy Homo sapiens gyerektől származnak. A fogazat alapos átvizsgálása után azonban megállapították, hogy egy legalább 20 éves nő maradványaival van dolguk.

A kormeghatározás során a csonteszközökkel kapcsolatban többször arra az eredményre jutottak, hogy az eszközök kora megegyezik a barlangban talált emberelőd csontok korával. Homo sapiens nyomokat viszont 13-95 ezer évvel ezelőtti időszakról nem találtak a sziget e részén. Ezen a területen a legősibb modern emberhez köthető nyomok 11 ezer évesek.

A régészek ráadásul bizonyítékokat is találtak rá, hogy az eszközöket a hobbitok vadászatra használták, ugyanis egy törpe elefánt állkapcsában illetve koponyájában is találtak csonteszközt.

A lelet felfedezői szerint a modern ember csak az utolsó komoly vulkáni kitörést követően, 12 ezer évvel ezelőtt jelent meg a szigeten. Ekkor tűnt el a szigetről a stegodon.

A megválaszolatlan kérdésekre az ausztrál-indonéz kutatócsoport tovább keresi a választ.

Kapcsolódó cikkünk:

  • ’Hobbitszerű’ emberelődre bukkantak Délkelet-Ázsiában

  • 7000 éves kenukat találtak Olaszországban

    7000 éves kenukat találtak Olaszországban

    A leletek sokat elárulnak az újkőkori emberek tudásáról.

    Ne legyen ajándék húsvétra élő állat!

    Ne legyen ajándék húsvétra élő állat!

    Óva int az élő állat húsvéti ajándékozásától az Orpheus Országos Állatvédő és Természetbarát Közhasznú Egyesület.

    Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

    Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

    A 35-40 éves korában elhunyt férfit szarvasmarháival és szekerével együtt temették el.

    Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

    Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

    A felszín alatti folyosókat rejtőzködésre használhatták a Bar Kohba-felkelés idején.

    Ezeréves korcsolyát találtak

    Ezeréves korcsolyát találtak

    A Csehországban feltárt lelet ritka bepillantást nyújt a középkori emberek találékonyságába és mindennapjaiba.

    National Geographic 2024. márciusi címlap

    Előfizetés

    A nyomtatott magazinra,
    12 hónapra

    18 780 Ft

    Korábbi számok

    National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

    Hírlevél feliratkozás

    Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

    Kövess minket