Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Kultúra

Hogyan lesz valaki vietnámi hős?

National Geographic Magyarország

A helikopterek Vietnámban értek nagykorúvá, egy legendás típusnak köszönhetően, amely a háború jelképévé vált. Ez volt a Huey. Pilóták emlékeznek vissza – innen nézve már romantikus – történeteikre.

Az iskolában
A vietnámi háború idején a pilótahiánnyal küszködő amerikai hadsereg gyorsított képzési programot dolgozott ki az újoncok számára: négy hónap alapkiképzés Fort Waltersben, melyet egy haladó kurzus követett Fort Ruckerben, és iány a front. A halandóság nagyon magas volt. Larry Liss veterán így emlékezik:

– A cseh-német határon állomásoztunk akkoriban, szakadó hóesésben. Egy napon megjelent egy pasas egy Huey-val. Láttuk, hogy rövid ujjú pólóban kávét kortyolgat, nekünk meg majd’ lefagyott a lábunk. Aztán rám nézett, és így szólt: „Mekkora marha vagy!” Kérdem, miért? Azt mondja, nézzek magamra, befagy a fenekem, csapkod a hó meg a jég, ő meg ott ül a jó melegben. Miért nem iratkozom fel helikopteres képzésre? Aztán másnap a tisztiklubban kint volt egy tábla, hogy helikopter-pilótákat keresnek, én pedig jelentkeztem. Négy nappal később már az Államokban voltam, a repülőiskolában.

A merevszárnyú repülőgépeknél a szárnyakon átáramló levegő kelt felhajtóerőt, ha a gép eléri a kellő haladási sebességet. A helikoptereknek azonban forgószárnyai vannak, amelyek forgás közben termelik a felhajtóerőt, akkor is, ha maga a gép egyhelyben marad. Az egyhelyben lebegés, más néven függeszkedés azonban sokkal nehezebb, mint amilyennek látszik. A pilótának mindkét kezével és mindkét lábával folyamatosan korrigálnia kell, hogy a helikoptert pozícióban tartsa. Az irányító kar olyan, mint a merevszárnyú gépek botkormánya. Mozgatásával a forgószárny-lapátok állásszögét változtathatják egyenként, így váltva ki jobbra-balra vagy előre-hátra dőlő mozgást.

– A helikopteres alapkiképzés első öt órájában a függeszkedést gyakoroltuk. – mesél a kiképzésről Tom Baca pilóta. – Ezt kellett először megtanulnunk. Ez volt az alapja a helikopteres fel- és leszállásnak.

Nyolc havi kiképzés után a pilóták megkapták a jogosítványt a Vietnámban elsődlegesen bevetett helikopterre, a Bell UH-1-esre, becenevén a „Huey”-ra. Alig két héttel a pilótaiskola befejezése után máris ott találták magukat Vietnámban, hogy éles harci bevetésekre induljanak.

Helikopter-háborúk: Vietnámi tűzharc
A Channel filmjében negyven év elteltével a veterán pilóták újból felidézik életük legmegrázóbb küldetésének részleteit, ahogy újból és újból visszafordultak, hogy összesen több mint száz bajtársukat mentsék ki az ellenséges rajtaütés kereszttüzéből. Tom Baca, Larry Liss és Jack Swickard a húszas éveik elején járó pilóták voltak a vietnámi háború idején.

Mikor látható? November 15-én (vasárnap) 18:00 órakor.

A fronton
– Mi egy villában laktunk Bien Hoa belvárosában. – mondja Tom – Gyakorlatilag úgy jártunk be háborúzni minden reggel, mintha a munkahelyünkre járnánk. Hosszú napjaink voltak. Esténként hazamentünk a villába, fáradtak voltunk, egy kicsit berúgtunk, de tudtuk, hogy másnap hajnalban megint kelnünk kell, hogy induljunk repülni.

Minden tizennyolc pilótából egy odaveszett. A túlélők viszont, akik alig egy év alatt több ezer órát repültek, hamar harcedzett veteránokká váltak. Larry Liss mögött már kilenc hónap szolgálat állt amikor egy napon egy fegyvertelen parancsnoki Huey-t vezetett. Látta azonban, hogy egy másik helikopter kényszerleszállást hajt végre. Annak ellenére, hogy saját gépe harcfeladatra teljesen alkalmatlan volt, Larry ösztönösen arrafelé vette az irányt, és megmentette a legénységet a vietkong fogságától.

– Villámgyorsan érkeztünk, mindenki felugrált a gépre, aztán már ott se voltunk. – meséli el a történteket Larry. – Az emberek ujjongtak örömükben. Egyetlen találatot se kaptunk, úgy mentünk hazáig. Aztán kiraktam őket, és leállítottam a gépet. Pár órával később ott álltam a parancsnokom előtt, aki leteremtett, amiért kimentettem azokat az embereket. Nem értettem, hogy mitől borult ki ennyire. Persze tény, hogy közvetlen és írott parancsok ellenében cselekedtem, de hiába mondtam, hogy megmentettük az életüket, meg se hallgatott, és megfenyegetett, hogy még egy ilyen, és kirakatja a szűrömet a hadseregből.

Máskor viszont 100 embert mentettek ki egyetlen bevetésen. Erről szól kétrészes

cikksorozatunk második része..

Az online változatot szerkesztette: Jakab András

Ne legyen ajándék húsvétra élő állat!

Ne legyen ajándék húsvétra élő állat!

Óva int az élő állat húsvéti ajándékozásától az Orpheus Országos Állatvédő és Természetbarát Közhasznú Egyesület.

Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

A 35-40 éves korában elhunyt férfit szarvasmarháival és szekerével együtt temették el.

Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

A felszín alatti folyosókat rejtőzködésre használhatták a Bar Kohba-felkelés idején.

Ezeréves korcsolyát találtak

Ezeréves korcsolyát találtak

A Csehországban feltárt lelet ritka bepillantást nyújt a középkori emberek találékonyságába és mindennapjaiba.

Bronzkincsekkel teli ősi sírokat találtak Kínában

Bronzkincsekkel teli ősi sírokat találtak Kínában

Egy tükör, egy tányér, egy harang és más leletek kerültek elő.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket