Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Kultúra

A 18. század megasztárjai

National Geographic Magyarország

Tomboló közönség, vágyakozva elrévedő nők, karikatúrák: a 18. századi olasz operaénekesek sokban hasonlítottak a mai popsztárokhoz. Egy dologban viszont nem: ők kasztráltak voltak.

A német származású Georg Friedrich Händel több művében is olyan, ma már szinte csak kizárólag nők által beénekelhető részeket komponált, amelyek arról tanúskodnak: a 18. század első felének sztárjai valóban különleges képességekkel rendelkeztek. Händel több darabja ugyanis kifejezetten olyan kasztráltaknak íródott, akik koruk híres énekesei voltak.

Évente négyezer kasztrálás
Történészek szerint Itáliában, ahol a kasztrálás leginkább elterjedt a 18. század folyamán, évente legalább négyezer fiúgyermeket kasztráltak annak reményében, hogy egyszer majd híres operaénekes válik belőlük. És bár az opera e korban igencsak nagy népszerűségnek örvendett, évi több ezer feltörekvő fiatal énekest mégsem tudtak befogadni a talján operaházak. Néhányuk külföldön próbált szerencsét az otthoni sikertelenséget követően, ám legtöbbjük valamely egyházi kórus soraiban végezte.

A sokgyermekes családok anyagi gondjaikat gyakran fiuk kasztrálásával próbálták enyhíteni: abban bíztak, hogy a nyolc és tizenhárom év közötti fiaik között akad legalább egy, aki sikeres karriert fut majd be, ami aztán a család nehézségeit is megoldja. A kiállítás anyagából az is kiderül, hogy volt olyan itáliai család, amelyik hét gyermeke közül négy fiúgyermekét is kasztráltatta egy boldogabb jövő reményében.

Pedig a kasztrálás a katolikus egyház hivatalos álláspontja szerint tiltott cselekedet volt. Tiltott, ám megtűrt – legalábbis ezt bizonyítják azok a dokumentumok, melyekből kiderül, hogy énekesi karrierük sikertelenségét követően igen sok fiatal fiú az itáliai és spanyol egyházi kórusokban kötött ki. Sőt, az egyház igen büszke volt rájuk, valóban különleges hangjuknak köszönhetően.

Az egyház hivatalos álláspontját látszat szerint elfogadva, sok szülő azzal védekezett, hogy fiuk már eleve bizonyos hiányosságokkal született, esetleg baleset következtében vált nemzőképtelenné, vagy éppen lágyéksérve miatt kellett kasztráltatni a gyermeket.

A mellékhatások és a karrier
Pedig a kasztrálásnak sokszor komoly mellékhatásai voltak: egyesek igencsak elhíztak, mások meglepően hosszú életet éltek, vagy éppen megnyúltak. Ráadásul önmagában a kasztrálás sem volt veszélytelen művelet: igen sok fiatal gyerek elvérzett a műtét során. Mások az operációt követően fellépő fertőzések, vagy a fájdalomcsillapítóként használt ópium túladagolása miatt haltak meg.

Az operációt csak igen ritkán végezte szakértő sebész: sokkal gyakoribb volt, hogy egy borbély vagy terhesség-megszakítással is foglalkozó késgyártó intézte. Umbria államának kasztrációs központjában, Norcia-ban (ami egyébként a disznók ivartalanításának is központja volt egyben) egyes becslések szerint 50 százalékos volt a mortalitás.

Aki aztán túlélte a fájdalmas műveletet, az előtt elviekben nyitva állta az ajtó: a tehetségesebbek valóban komoly a karriert futottak be. Sőt, még a nők körében is meglepően nagy elismerésnek örvendtek – a kasztráltak ugyanis továbbra is képesek voltak szexuális életet élni, ám sok női rajongó legnagyobb örömére nemzőképtelenek voltak.

Az utolsó kasztrált hangja gramofonon

 Moreschi

Moreschi

A kasztráció a 16. században kezdett elterjedni: a katolikus egyház elvei szerint női énekes nem énekelhetett akkoriban a kórusokban, őket sikerült pótolni a kasztráltakkal. Az utolsó ismert kasztrált, akit kifejezetten zenei karrierje miatt kasztráltak, Alessandro Moreschi volt, akit nem sokkal az olasz állam által 1870-ben kiadott, a kasztrációt végképp megtiltó rendelet előtt vetettek alá a műveletnek.

Moreschi az egyetlen énekes, akinek a hangját sikerült megőrizni is: egy 1902-es gramofonfelvételen tisztán hallható különlegesnek mondott hangja. Igaz, zenei szakértők azon már vitatkoznak, hogy valóban kiemelkedő tehetség volt-e Moreschi, vagy csak egy közepes énekes lehetett, aki abban a szerencsében részesült, hogy éppen az ő hangja maradt fenn az utókor számára.

Zenei szempontból kétségkívül az jelenti a különlegességet a kasztráltak hangjában, hogy náluk a pubertás kort megelőző magasabb gyerekhang megmaradt, miközben testi fejlődésüknek köszönhetően tüdejük méretének növekedésével hanguk ereje a normális felnőttekével lett azonos.

A kasztrálást egyébként nemcsak a zenei karrier céljából használták: a 20. század folyamán több európai országban is alkalmazták a különösen veszélyes bűnözők, elsősorban a nemi erőszak miatt elítélt fogva tartottak re-szocializációja során. A fizikai beavatkozáson túlmenően ma már kémiai módszerekkel is elérhető hasonló eredmény.

Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

A 35-40 éves korában elhunyt férfit szarvasmarháival és szekerével együtt temették el.

Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

A felszín alatti folyosókat rejtőzködésre használhatták a Bar Kohba-felkelés idején.

Ezeréves korcsolyát találtak

Ezeréves korcsolyát találtak

A Csehországban feltárt lelet ritka bepillantást nyújt a középkori emberek találékonyságába és mindennapjaiba.

Bronzkincsekkel teli ősi sírokat találtak Kínában

Bronzkincsekkel teli ősi sírokat találtak Kínában

Egy tükör, egy tányér, egy harang és más leletek kerültek elő.

Megtalálták Nagy-Britannia Pompejiét

Megtalálták Nagy-Britannia Pompejiét

A több ezer éves település ritka betekintést nyújt a bronzkori mindennapokba.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket