Donát2025. február 18., kedd
Kultúra

1200 éves temető a 8–72. számú utak csomópontjánál

National Geographic Magyarország

Veszprém és Litér között jelenleg is folynak a több régészeti korszakot érintő lelőhelyek feltárásai. A KÖSZ által végzett munkálatok előreláthatóan július közepéig tartanak.

A lelőhelyet a 8–72. számú utak külön szintűvé történő átalakítása során építendő csomópont építési munkái érintik. A területről korábban csak a Veszprém Megyei Múzeumi Igazgatóság gyűjteményébe került avar kori három élű szórvány nyílhegy volt ismert. Az útépítési munkákat megelőző múlt évi humuszolás során kiderült, hogy egy nagyobb kiterjedésű, több régészeti korszakot érintő lelőhely található a területen. A humuszolási munkák során késő rézkori (badeni kultúra), középső bronzkori (dunántúli mészbetétes kerámia kultúrája), késő népvándorlás kori és kora Árpád-kori telepjelenségeket azonosítottak. A meglévő, 1935-ben épített 8. sz. főút a lelőhelyet kettévágja, egy északnyugati és egy délkeleti területre osztja.

A délkeleti oldal feltárási munkáit május 3-án kezdték meg a Kulturális Örökségvédelmi Szakszolgálat munkatársai, Szvath Márton régész vezetésével. Itt 9 munkanap alatt mintegy 2000 négyzetmétert tártak fel, ezután a munkaterület északnyugati oldalán folytatták a feltárást, ahol jelenleg egy időben mintegy 8000 négyzetméteren dolgoznak.

Néhány feltárt veremben karcolt díszítésű edénytöredéket találtak, amelyek a középső rézkorra keltezhetők. A lelőhely déli részén középső és késő bronzkori telepjelenségek (nagyméretű oszlopos szerkezetű felszíni épület cölöphelyei, tároló gödrök) kerültek elő. Ezek közül jelentőségében kiemelkedik egy a legkorábbi halomsíros időszakra (középső bronzkor végére – késő bronzkor kezdetére) keltezhető, nagy mennyiségű kerámiát tartalmazó közepes méretű, kerekded, méhkas alakú gödör. A több ép bögrét, tálakat és nagyméretű tárolóedények töredékeit tartalmazó edénykészletet valószínűleg rituális okokból rejtette el a bronzkori közösség.

Az eddigi feltárás talán legjelentősebb momentuma a 8. sz. főút északnyugati oldalán feltárt, közel 30 sírból álló, a korai avar időszakra keltezhető temetőrészlet. A sírok kisebb csoportokba és sírsorokba rendeződtek. A halottak túlnyomó többségét Ny–K-i tájolással, háton fekvő nyújtott helyzetben temették el. A temető keleti szélén a régészek megfigyeltek olyan sírokat is, amelyekben a halottakat eltérő tájolással temették el. Három esetben a sírgödör fenekén, a fejnél és a lábnál sekély lemélyedést figyeltek meg, ami talán koporsós temetkezésre utalhat. A gazdag mellékletekkel rendelkező sírok tudományos értékét növeli, hogy szinte kivétel nélkül bolygatatlan állapotban kerültek elő. Szinte minden esetben találtak ételmellékletet, több esetben vaskést, a női sírokban pedig üveggyöngyök és orsógombok kerültek elő. Kiemelkedő gazdagságú a hosszú, egyenes kardjával, szekercéjével és íjával eltemetett harcos sírja. Az eredeti helyzetükben megtalált bronz fülbevalók, hajkarikák, préselt és öntött bronz övveretek további adalékokat szolgáltatnak a korabeli viselet rekonstrukciójához. Épségben és egyben sikerült kiemelni egy sír veretes tarsolyát is. Ennek röntgen- és CT-vizsgálata napokon belül megtörténik.

A késő avar korszakhoz (8–9. század) tartozó nagyméretű, szórt szerkezetű település földbe mélyített veremházait és szabadon álló kemencéit a 8. sz. főút mindkét oldalán megtalálták, részben a korai avar temető közvetlen közelében. Az épületek északi sarkában kőkemencék maradványai kerültek elő. A késő avar falu területén két, a leletanyaguk alapján a 12–13. századra datálható veremházat is találtak, eszerint az Árpád-kori település részben ugyanazt a patak közeli lejtős domboldalt foglalta el.

Kulturális Örökségvédelmi Szakszolgálat

Hozzászólások

Pogány kincsekre bukkantak

Pogány kincsekre bukkantak

A pénzeket és egyéb tárgyakat áldozatként mutatták be.

Régi mesterség: egy igazi takácsműhelyben jártunk

Régi mesterség: egy igazi takácsműhelyben jártunk

Nagyanyáink staférungjában még ott voltak a hagyományosan szőtt konyharuhák, abroszok. És ma?

Sikerült megfejteni a viking kincs rejtélyét

Sikerült megfejteni a viking kincs rejtélyét

A Galloway-i kincs a Brit-szigetek egyik leggyönyörűbb viking kori leletegyüttese.

11 ezer éves település írja át az amerikai őslakosok történetét

11 ezer éves település írja át az amerikai őslakosok történetét

Az Âsowanânihk nevű lelőhely felfedezése ellentétes azzal, amit a kutatók eddig az amerikai őslakosok történetéről gondoltak.

Rejtett képet találtak Tiziano egyik festménye alatt

Rejtett képet találtak Tiziano egyik festménye alatt

A szakértők egyelőre nem tudják, kit ábrázolhat a portré.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket