Csilla, Noémi, Kájusz2025. április 22., kedd
Kultúra

Lehet egy lépéssel közelebb?

National Geographic Magyarország

Mind ez idáig úgy tudtuk, hogy a Föld összes embere „hat lépés távolságra” van egymástól. Ám a Milánói Egyetem kutatói szerint a világ összezsugorodott: bármely két embertársunkat ma már mindössze 4,74 ismerős választja el egymástól – köszönhetően a közösségi médiának.

Illusztráció: dreamstime

Az eredeti „hat lépés távolság” elmélete Stanley Milgram amerikai pszicológus nevéhez fűződik, aki 296 önkéntes bevonásával végzett kísérletet. Őket arra kérte, hogy küldjenek képeslapot az ismerőseiknek, azzal a kéréssel, hogy egy bizonyos embert találjanak meg saját barátaik révén Boston külvárosában. A kísérlet eredményei azt mutatták, hogy abban az időben átlagosan hat ismerős – illetve természetesen azok ismerősei, és azok ismerősei stb. – révén lehet eljutni egyik embertől bármelyik másikig a Földön.

A Milánói Egyetem új kutatása során már ennél nagyobb merítéssel dolgoztak: a Facebook jelenleg 721 millió felhasználója körében végeztek vizsgálatot. A kutatók egy sor matematikai algoritmust dolgoztak ki annak kiszámítására, hogy a Facebook-felhasználók között átlagosan mekkora a távolság. Az eredmény: 4,74 – ez jóval kevesebb, mint negyven évvel ezelőtt, az információ-technológia és az internet eltrjedése előtt volt. Hozzá kell tenni, hogy ez az érték az Egyesült Államokban még alacsonyabb, mindössze 4,37 – ez vélhetően annak köszönhető, hogy az USA 13 évesnél idősebb lakosságának több mint a fele regisztrálta magát a legnagyobb közösségi médiumban.

Stanley Milgram szerint ezen nincs mit csodálkozni: „Ha figyelembe vesszük, hogy még a legtávolabbi Facebook-felhasználó a perui esőerdőben vagy a szibériai tundrán is sok ember barátjának a barátja, akkor valószínüleg el lehet hozzá jutni a barátom barátjának a barátján keresztül.”

Habár ez a kutatás messze a legnagyobb volt a maga nemében, a kritikusai szerint két kérdést vet fel. Egyfelől továbbra sem definiálja a „barát” fogalmának tartalmát, másrészt mindeme megállapítások kizárólag azokra az emberekre igazak, akik egy meghatározott internetes oldal regisztrált felhasználói. Tehát: mi a helyzet az emberiség másik kilenctizedével?

A Microsoft 2008-ban végzett hasonló vizsgálatot. Eric Horvitz akkor 240 millió ember chat-üzeneteit elemezte, és arra jutott, hogy az átlagos lánc hossza két ember között 6,6. Ő azonban olyan hálózatokat figyelt, melyek tagja azonosították egymást, mint „haverok”. Ezzel kapcsolatban Horvitz szintén felvetette azt a kérdést, hogy a közösségi hálózatok tagjainak hány barátjuk van valójában.

A „hat lépés”-elméletnek magyar vonatkozása is van, amiről a most közölt tanulmány sem feledkezik meg. Karinthy Frigyes 1929-ben született látnoki novellája, a Láncszemek éppen ezt a kérdést feszegeti, sok-sok évtizeddel megelőzve a mostani kutatásokat. Karinthy ebben a műben felveti, hogy „a közlekedés századában” a Földgolyó lakossága sokkal közelebb van egymáshoz, mint ahogy valaha is volt. A novella szereplői egy fogadás keretében azt a feladatot kapják, hogy a világ akkori, 1,5 milliárdos lakosságából jelöljenek ki egyet a Föld bármely pontján, s a fogadást ajánló bebizonyítja, hogy legfeljebb öt ismerőse révén el tud jutni hozzá. És így is lesz, Gusztáv svéd királytól az amerikai szegecselő munkásig Karinthy alakja felállítja a láncolatot, ami akkor, 1929-ben, 5 lépésből állt.

Forrás: ng.24.hu/The New York Times

Hozzászólások

Elveszett, ókori várost találtak Egyiptomban

Elveszett, ókori várost találtak Egyiptomban

Elképzelhető, hogy a települést Tutanhamon apja, Ehnaton fáraó építtette.

Elveszett civilizáció emlékeire bukkantak egy barlangban

Elveszett civilizáció emlékeire bukkantak egy barlangban

A kutatók szerint a mexikói lelőhelyen feltárt tárgyak ősi rítusokról árulkodnak.

Több száz éves romokat hozott felszínre a mianmari földrengés

Több száz éves romokat hozott felszínre a mianmari földrengés

A súlyos katasztrófa miatt több helyen korábban rejtett maradványok váltak láthatóvá.

Ősi ezüstkincseket találtak Romániában

Ősi ezüstkincseket találtak Romániában

A fémdetektorosok által felfedezett tárgyak a dákokhoz köthetőek.

Gyönyörű, több ezer éves kardot találtak

Gyönyörű, több ezer éves kardot találtak

Egy vaskori temetőt tártak fel Franciaország középső részén.

National Geographic 2025. áprilisi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlapNational Geographic 2025. áprilisi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket