Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Kultúra

Lóhere, szentháromság és vigadalom: ez Szent Patrik napja

2022.03.17.Jeki Gabriella
National Geographic Magyarország

Halálának napján, március 17-én a világ minden pontján utcára vonulnak, sört csapolnak és táncra perdülnek a zöldbe öltözött emberek.

Forrás: Archive Photos/Getty Images

 

Szent Patrik napját minden évben március 17-én, Írország egyik védőszentjének az ötödik században bekövetkezett halálának évfordulóján ünneplik. Az írek több mint ezer éve tartanak hatalmas parádét ezen a napon, ami vallási ünnepként került be a naptárakba. Szent Patrik napja a nagyböjt keresztény időszakára esik, így az ír családok hagyományosan délelőtt templomba mennek, délután pedig ünnepelnek. Az országban erre az egy napra feloldották a húsfogyasztásra vonatkozó nagyböjti tilalmat is, a zöldbe öltözött emberek tehát hagyományos ír szalonnából és káposztából készült étellel lakomáznak, táncolnak. Szent Patrik napja munkaszüneti nap Észak-Írországban, Írországban, Montserrat szigetén, Új-Fundland és Labrador kanadai tartományban; Kanada többi részén, az Egyesült Királyságban, Ausztráliában, Új-Zélandon és az Egyesült Államokban sok helyen ünneplik, de nem hivatalos ünnepnap – írja a History.com online történelmi portál.

Forrás: Archive Photos/Getty Images

 

Írország védőszentje és nemzeti apostola az ötödik században élt, romanizált családban született Britanniában, de tizenhat éves korában ír kalózok elrabolták és rabszolgaként Írországba hurcolták. Hat év szolgálat után sikerült hazaszöknie, de alig ölelte meg anyját, apját, egy látomás adta tudtára, hogy vissza kell térni fogsága földjére, hogy ott hirdesse az igét a pogányoknak. Úgy döntött tehát, hogy visszatér Írországba, hogy „elvigye a kereszténységet a néphez”. Úgy tartják, akkor vette fel a Patrik (írül Pádraig) nevet, amikor püspökké szentelték.

Egy Szent Patrik napi üdvözlőlap 1907-ből
Forrás: Wikipedia/Missouri Történeti Múzeum

 

Szent Patrik alakját több legenda is övezi: szimpatikus misszionáriusként emlékeznek róla, mint aki a Jézustól kapott bottal űzte ki a kígyókat az örökzöld szigetről. Mint később kiderült, ez a tette különösen természetfelettinek számított, hiszen Írország szigetén sohasem éltek kígyók. A mondát övező, lehetséges magyarázat szerint nem is hüllőket, sokkal inkább a pogányok elkergetését kell érteni a legendában elmondottak alatt.

A szimbólummá vált pásztorbot több történet főszereplőjévé vált: többek között Írország védőszentje ennek segítségével nyithatott utat a purgatóriumba, ahonnan a hívek bűntelenül térhettek vissza. Az erre vonatkozó, híres legenda legalábbis erről mesél Patrik halála után egy évezreddel, amikor például a magyar Tar Lőrinc vitéz is alászállt a tisztítótűzbe. A csodálatos tulajdonságokkal felruházott bot egy alkalommal azonban majdnem nagy bajba keverte Patrikot. A mítosz szerint az ír Munster tartomány királyát keresztelte meg, szokása szerint a pásztorbotjára dőlve pihent prédikáció közben, ám nem vette észre, hogy a hegyes végével véletlenül átszúrta az uralkodó lábát. Patriknak azonban szerencséje volt: a jámbor Oengus ugyanis abban a hitben volt, hogy ez is része a szertartásnak, amely során neki is ki kell állnia Krisztus szenvedéseit. Figyelmetlenségét azonban gyorsan jóvátette: egy imával gyorsan „meggyógyította a vérző végtagot”.

Legendáriumában a lóhere fontos szerepet kapott; nem véletlen, hogy Írországban járva minden ajándékbolt tele van ezzel a jelképpel. Szent Patrik vélhetően ennek a növénynek a segítségével magyarázta el a Szentháromság titkát a pogányoknak. Bár az írott források ezt a legendát csak a 1726-ban említik, a kutatók szerint könnyen meglehet, hogy ez a növény már a kelták idején is szentnek számított, ugyanis több hármas istenség is szerepelt a mitológiájukban. Tanulmányok úgy vélik, talán valóban Szent Patrik használta először arra, hogy megértesse a bonyolult keresztény teológiai tételt, a Szentháromságot.

Chris Hadfield ír származású asztronauta zöldet visel a 2013-as Szent Patrik napon
Forrás: NASA/Chris Hadfield

 

Köztudottan a lóhere színe egyben Szent Patrik színe is. Ezért különösen látványosak a március 17-i felvonulások, amikor világszerte zöldbe öltöznek az emberek. Sőt, Rómától Rióig vagy kétszáz épület és más nevezetesség is úszik a smaragd árnyalataiban ezen a napon. Ráadásként 2011-ben a Nemzetközi űrállomáson is zöldbe öltöztek az asztronauták, Cady Coleman, ír származású űrhajós pedig hagyományos ír fuvolán és furulyán játszott az űrben 2013-ban.

.

Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

Több ezer éves szekeret rejtett egy sír

A 35-40 éves korában elhunyt férfit szarvasmarháival és szekerével együtt temették el.

Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

Rejtett, ősi alagútrendszert találtak Izraelben

A felszín alatti folyosókat rejtőzködésre használhatták a Bar Kohba-felkelés idején.

Ezeréves korcsolyát találtak

Ezeréves korcsolyát találtak

A Csehországban feltárt lelet ritka bepillantást nyújt a középkori emberek találékonyságába és mindennapjaiba.

Bronzkincsekkel teli ősi sírokat találtak Kínában

Bronzkincsekkel teli ősi sírokat találtak Kínában

Egy tükör, egy tányér, egy harang és más leletek kerültek elő.

Megtalálták Nagy-Britannia Pompejiét

Megtalálták Nagy-Britannia Pompejiét

A több ezer éves település ritka betekintést nyújt a bronzkori mindennapokba.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket