Árpád, Benjámin, Benő2023. március 31., péntek
Magazin

A Szahara ősi urai

2011.10.05.Admin
National Geographic Magyarország

Aki el akar jutni a világ e távoli csücskébe, annak hatalmas, kiszáradt sós tavakon, hullámzó homokdűnéken kell keresztülvágnia. Évszázadokig tuareg harcosok uralták ezt a sivatagi tájat, megsarcolva a karavánokat, fosztogatva a Niger mentén élő törzseket – tőlük zsákmányolva állatot és rabszolgákat.

Írta: Peter Gwin
Fényképezte: Brent Stirton

 

Sötét turbán, arckendő rejti a felkelők vezérének ábrázatát. Felrobbant gránátok által feketére perzselt, sok véres ütközet emlékét őrző homokban menetel csapata élén – pedig nemrégiben még srácok fociztak itt.

Szinte minden lépésnél üres töltényhüvely csikordul a talpunk alatt. „Mindig a nyomomba lépjen!” – figyelmeztet a parancsnok, aki elmondja, hogy az itteni tuareg iskola környékét a nigeri hadsereg aknásította el. Emberei fölszedtek néhányat, ám a többi a homokba süppedt. „Talán elég mélyre ahhoz, hogy ne robbanjon föl, ha rátaposunk.”

A száraz évszakban végre 40 fok alá süllyed a késő délutáni hőmérséklet. Lassacskán vöröses árnyalatot kapnak az észak felé nyújtózó sárga dűnék, délnyugat felől bekúszik a völgybe a távolban álló szirtek hosszú árnyéka. Itt, ahol az Aïr masszívum és a Szahara végtelen homoktengere találkozik, egy Tazerzaït nevű néptelen katlanban aratta a nigeri kormány elleni kétéves felkelés legnagyobb diadalát a parancsnok és különítménye.

A tuareg lázadók az észak-afrikai pusztaságot átszelő karavánutak jövedelmező arany-, fűszer- és rabszolga-kereskedelmét századokon át uraló vad nomádok leszármazottai. A Nigeriek Mozgalma az Igazságért (nmi) zászlaja alatt harcoló felkelők – akiket Moammer Kadhafi líbiai vezető is támogatott – 72 nigeri katonát ejtettek foglyul Tazerzaïtban, s ismét részt követeltek maguknak a területeiken bányászott urán hasznából. Jóindulatuk jeleként összes foglyukat szabadon engedték, egy kivétellel. „Ő háborús bűnös!” – állítja a parancsnok. Menetelés közben azt is elmagyarázza, hogy azért épp a Tazerzaïtban építettek iskolát, mert a közelben van a tuareg legelők egyik központi kútja, s a jószágot terelgető családok rendszeresen meglátogathatták gyermekeiket.

„Apám csak a sivatagi élethez értett – meséli. – Tudta, hogyan kell sókaravánt vezetni Bilmába, legelőt keresni a pusztában, antilopra vadászni a völgyekben, muflonra a hegyekben. Én is tudom ezeket, de a sivatagi életnek ma már befellegzett. A mi gyerekeinknek inkább iskola kell!”

Egy kisebb kaptató után sárból tapasztott tanteremhez érünk. Falát golyók lyuggatták, nincs már teteje sem. A táblán nigeri katonák firkái éktelenkednek – francia trágárságok és állatokkal fajtalankodó tuaregeket ábrázoló gúnyrajzok.

A hegyi barlangból, ahol fogva tartják, négy, kalasnyikovot viselő lázadó kíséri le az állítólagos háborús bűnöst. Rabjuk úgy viselkedik, akár egy morcos kamasz: karját hol összefonja maga előtt, hol leengedi, a katonák felé pislog. Levágott ujjú, terepszínű inget visel, katonai bakancsa kifűzve. Huszonhét évesnek mondja magát, de kerek képe, esetlen mozdulatai miatt jóval fiatalabbnak tűnik.

Mivel későre jár, a felkelők nyugtalankodnak, hogy védtelenül kell járkálniuk ezen a nyílt terepen. A nigeri hadsereg ugyanis nemrég vásárolt helikoptereivel a levegőből támadja a tuaregeket.

Sokan elestek, egyik vezetőjük is. A lázadók időről időre elnémulnak, s a láthatárt fürkészve rotorok dübörgésére fülelnek. „Helikopterre bezzeg van pénz, de iskolát vagy kutakat nem építenek nekünk” – dohog az elöl haladó parancsnok. A fogoly leszegett fejjel kullog mögötte, cipőfűzője szabadon lóg. Ott, ahol a laza homokba lerakott kövek sírokat jeleznek, megálljt int a lázadóvezér.

„Három idős embert temettünk itt el. Amikor a kormánykatonák rajtunk ütöttek, ő – mutat az egyik sírra – nem akart menekülni, mert vak volt. Ők ketten pedig nem hagyták magára” – bök a másik két sírhalom felé.

A teljes cikket elolvashatja a magazin 2011. októberi lapszámában.


Ősi mitológia mai tanulságokkal

Ősi mitológia mai tanulságokkal

Gauder Áron új animációs filmje, a Kojot négy lelke az amerikai őslakók teremtéstörténetén alapul, de egyetemes következtetésekkel – ennek kapcsán beszélgettünk a rendezővel.

Pókos portrék

Pókos portrék

Különleges, izgalmas közelképek bizonyítják, hogy a pókok egyediek és rendkívüliek, sőt olykor bájosak is.

Hullámok ölelésében

Hullámok ölelésében

A Felső-tó belső világában, az Apostle-szigeteken a természet nem csak teremt, időről időre pusztít is – de mindig a megújhodásért.

Hóba vesző álca

Hóba vesző álca

A havasi nyúl lételeme a téli zimankó. A felmelegedés így végzetes hatással lehet rá.

Felfedezések új kora

Felfedezések új kora

Éves listánkon olyan helyeket mutatunk be, amelyek ideálisak ismereteink és kapcsolataink bővítéséhez, a természet csodálásához.

National Geographic 2023. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

16 500 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket