Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Magazin

Villámlesen

2012.07.31.Admin
National Geographic Magyarország

Vihar kavarog a reflektorok kévéjében. Tim Samaras a létező leggyorsabb nagy felbontású kamerát állította fel a furgon utánfutójában. Így is valóságos csoda lesz, ha lencsevégre tudja kapni a villám­csapás pillanatát.

Írta: George Johnson
Fényképezte: Carsten Peter

Nyárutó a zivatarok ideje az Egyesült Államoknak ezen a fertályán. Tim Samaras azért van most itt, mert már 2006 óta próbálkozik a lehetetlennel: lecsapása pillanatában akarja lencsevégre kapni a villámot. De hogyan jön létre a villám tulajdonképpen? A folyamat úgy kezdődik, hogy a viharfelhőből negatív töltések sokasága, úgynevezett „szökellésekkel haladó előkisülés” indul el a föld felé. Amikor az előkisülés részecskeáramlása már közel jár a felszínhez, pozitív töltések árama indul el odalentről. Amikor a két töltésáramlás találkozik, vakító kisülés támad, szökik az ég felé. Irtózatos áramerősség, körülbelül 30 ezer amper lép fel ilyenkor, a villám a fény sebességének harmadával cikázik fölfelé. Valójában ennek az „ellencsapásnak” a fényét látjuk, és bár a kisülés fölfelé terjed, általában lefelé irányuló mozgásként érzékeljük. A folyamat felfoghatatlanul rövid idő, 200 ezredmásodperc alatt végbemegy.

Tim két nagy sebességű (másodpercenként tízezer képkockát rögzítő) Phantom kamerát hurcol az utánfutójában. Ezekkel a különleges felvevőgépekkel erősen lassított, ugyanakkor rendkívül részletgazdag videofelvételeket készít a föld felé törekvő előkisülések pályájáról, sőt olykor még a fölfelé induló töltésáramlásokat is sikerül megörökítenie. Csak az a baj, hogy a két töltésáramlás érintkezésének pillanatában fölvillanó szemkápráztató fény „elvakítja” a kamerát, túlexponálja a képet, elfedi a részleteket. Tim Samaras és mások is szeretnének belátni a fényfüggöny mögé, megfigyelni és elemezni a földről rakétasebességgel fellövellő töltésáramlás részleteit.

Ha sikerülne ilyen képsort rögzíteni, alighanem a villámmal kapcsolatos rejtélyeket is megfejthetnénk. Miért csap a villám néha csenevész kis fácskába, holott közvetlenül mellette hatalmas fémtorony magasodik? Egyáltalán, hogyan képes a földig jutni a villámkeltő részecsketömeg? Bármekkora is a zivatarfelhőben létrejött feszültség, közel sem elegendő ahhoz, hogy legyőzze a töltéseket elválasztó levegőréteg szigetelőképességét. Milyen tényező játszhat itt még közre? Ha sikerül képre venni a töltésáramlások találkozásának pillanatát, talán megtaláljuk a választ erre a kérdésre. Ám ehhez különleges kamera kell, amellyel egymilliónál is több nagy felbontású képet készíthetünk másodpercenként. Jelen pillanatban csak egy ilyen csodakamera létezik a világban – az pedig most ott zötykölődik Tim utánfutójában.

A teljes cikket elolvashatja a magazin 2012. augusztusi lapszámában.

Afganisztán helyett Salgótarján

Afganisztán helyett Salgótarján

Shah Timor dokumentumfilmes, múzeumi fotós kalandos élettörténete Afganisztánból indult, ahonnan azért küldte Magyarországra a családja, hogy túlélje a háborút. Salgótarjánban olyan meleg fogadtatásra lelt, hogy második otthonául választotta a várost: bárhol járjon is a világban, ide siet vissza családjához.

Sivatagi galéria

Sivatagi galéria

A Szahara algériai vidéke rejti őstörténetünk legnagyobb művészeti múzeumát.

Erdei tavak: az élet forrásai

Erdei tavak: az élet forrásai

Az esők által utántöltött időszakos kisvizek oázisában varázsütésre indul virágzásnak az élet. A tavak aztán kiszáradnak, de a következő évben újraindul a ciklus.

Két világ között

Két világ között

Egy amazóniai nép a modern technika vívmányait is beveti, hogy megvédhesse ősi életmódját.

Vékony jégen

Vékony jégen

Jennifer Hayes bő egy évtizede követi és fényképezi a grönlandi fókák családi életének kulisszatitkait az Atlanti-óceán egyre melegedő északnyugati térségében.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket