Bernadett, Simon, Zenkő2025. február 18., kedd
Magazin

Még megmenekülhet az amazóniai óriás sasmadár

2020.10.14.NG
National Geographic Magyarország

Kutatók, brazildiógyűjtők, gazdák és turisztikai vállalkozók egyesítik erőiket, hogy megmentsék a sasok egyik legnagyobbikát: a hárpiát.

Fiókáját óvja a hárpia Amazónia erdejében.
Forrás: Karine Aigner

ÍRTA: RACHEL NUWER
FÉNYKÉPEZTE: KARINE AIGNER

Az áramvonalas testű, szürke-fekete tollazatú, vad tekintetű, fölálló arctollakat viselő hárpia a sasok egyik legnagyobbika, döbbenetes megjelenésű madár. Karma nagyobb, mint a grizzlyé, akár egy felnőtt lajhárt is le tud tépni a faágról, és tojója akár 11 kilósra is megnőhet.

Olyan ereje van, hogy a kifejlett lajhárt is letépi a fáról, és akár egy kisebb szarvast is a magasba tud emelni. Ez a hárpia éppen egy kúszósül maradványaival repül vissza a fészkére.
Forrás: Karine Aigner
Frissen elejtett tatu lesz az éhes fióka mai eledele. A fészkeket is olyamatosan figyelik a szakemberek, miközben védik a hárpiákat az erdőirtástól leginkább sújtott területeken.
Forrás: Karine Aigner

A csúcsragadozó hárpia igen fontos szerepet tölt be ökológiai szempontból: kordában tartja prédaállatai populációit. „Ha sikerül szervezetten védenünk, egyúttal fajok sokaságának is védelmet biztosítunk az ökoszisztémában, ahol a hárpia honos” – magyarázza Richard Watson, a Peregrine Fund elnöke és vezérigazgatója; szervezete vezeti Panamában a hárpiavédő programot. Nem tudni, hány hárpia élhet még a szabad természetben, de a kutatók biztosak abban, hogy faja eltűnőben van. Valaha előfordult Dél-Mexikótól Észak-Argentínáig, de az 19. század kezdete óta elterjedési területe több mint 40 százalékkal zsugorodott. Everton Miranda biológus szerint ma már jobbára csak Amazóniában találni hárpiát. Leginkább a mezőgazdaság meg a bányászat és az építkezésekkel összefüggő vad erdőirtás veszélyezteti a hárpia fajának fennmaradását.

Forrás: Karine Aigner

 

Miranda becslése szerint Amazónia brazíliai részén óránként 55 hektárnyi őserdőt taroltak le ebben az évben. Miranda, a küzdősportolóból lett kutató a brazíliai hárpiák megmentésének frontvonalában dolgozik. Úgy véli, hatékony védelem nélkül ez a ragadozómadár nemsokára eltűnik brazíliai menedékének jelentős részéről, az úgynevezett erdőirtásos ívből – a Spanyolország-méretű vidék féloldalas mosolyként fogja közre a térképen Amazónia délkeleti részét. Szerinte az élőhelypusztítás ellen úgy lehet felvenni a harcot, hogy bebizonyítjuk a brazíliaiaknak: az élő erdő több hasznot hozhat, mint a letarolt. Miranda nemrég ökoturisztikai ösztönzőprogramot indított annak érdekében, hogy a gazdák ne tizedeljék, hanem oltalmazzák a hárpiát és élőhelyeit.

A teljes cikket elolvashatja a magazin 2020. októberi lapszámában.

Hozzászólások

Bemutatjuk az erdők apró gondozóit

Bemutatjuk az erdők apró gondozóit

Hangyák sokadalma lövelli a potrohvégükön nyíló méregmirigy savtartalmú váladékát a fenyegető ellenség, jelen esetben Ingo Arndt fotós asszisztense felé, aki a hatás kiváltása érdekében egy szövetdarabot lengetve ingerelte bolyuk mellett a Formica polyctena fajhoz tartozó vöröshangyákat.

Hajdanvolt emberek nyomában

Hajdanvolt emberek nyomában

Elképesztő régészeti felfedezések és fosszilis DNS-minták elemzésén alapuló tudományos áttörések sora írja újra fajunk eddig feltételezett fejlődéstörténetét, és rajzol mind pontosabb képet az emberi nem rég tovatűnt képviselőiről.

Tengermélyi gyűrűk titkai

Tengermélyi gyűrűk titkai

Jó évtizede már, hogy több száz döbbenetesen szabályos kört fedeztek fel a Földközi-tenger mélyén. Eredetükről azóta több elmélet is született, és négy évig tartó víz alatti vizsgálódás után végre feltárult a letűnt világ is, amelyből itt maradtak.

A sarkvidéki támaszpont titkai

A sarkvidéki támaszpont titkai

A hidegháború sűrűjében az Egyesült Államok titkos atombázist telepített az Északi-sarkvidék jege alá. A témában érintett kutatók főként azt vizsgálják, hogy miként működött a telep annak idején, és közben a klímaváltozással kapcsolatban is új, fontos adatokhoz jutnak.

Középkori kolostorból modern kirándulóhely

Középkori kolostorból modern kirándulóhely

A hajdani nagy vallási helyszínek közül nem egy a csend és a lelki béke oázisa a turisták új nemzedéke számára.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket