Sándor, Ede, Cirill2025. március 18., kedd
Magazin

Fogas kérdés: a cápamentés

2023.07.14.NG
National Geographic Magyarország

Veszélyeztetett fajú cápákat már világszerte számos tengeri akváriumban szaporítanak, majd telepítenek az óceánba. Bátor vállalkozás, de lesz-e igazi haszna?

Csigát kapott be éppen a fiatal nőstény zebracápa Kri szigeténél, egy elkerített, védett tengerrészen.
Forrás: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES

ÍRTA: CRAIG WELCH
FÉNYKÉPEZTE: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES

 

Nesha Ichida türkizkék vizű lagúnában térdel az indonéziai Raja Ampat-szigeteknél, és gyengéden ringat egy cápabébit. A kezei között ficánkoló állatka olyan, mintha kisgyerek rajzolta volna. Sötét foltok, halvány csíkok és körök futnak végig karcsú, izmos testén, hosszú farkán. Ő egy tizenöt hetes zebracápa. Mint minden zebracápa, petetokban, közkeletű nevén „cápatojásban” fejlődött. Csak éppen a tojás Ausztráliában termékenyült meg, onnan jutott repülőn Indonéziába, és egy új cápanevelő intézetben kelt ki. A fiatal zebracápa szüleit még évekkel korábban fogták be Queensland északi részén, ahol rengeteg a zebracápa. Itt, Raja Ampatban, nagyjából 2400 kilométerre északnyugatra azonban a zebracápákat lényegében kipusztította a globális cápakereskedelem. A kutatók 2001 és 2021 között több mint 15 ezer
órát töltöttek kereséssel, de csak három egyedet találtak.

Az ellenfénnyel átvilágított petetok belsejében szépen kirajzolódik a zebracápa gömbölyödő embriója.
Forrás: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES
Ichida fiatal zebracápát enged éppen szabadon Wayag partjai mellett.
Forrás: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES

Ez a cápabébi egy forradalmi gondolat szülötte. A világ tucatnyi nagy tengeri akváriumának szakértői egyöntetűen úgy vélik, hogy a veszélyeztetett cápák és ráják több fajának fogságban való szaporítása és az ivadék szabadon engedése glóbuszunkon mindenütt segíthet a tengeri ragadozók és ezáltal közvetve az óceánok megmentésében. A zebracápa lett a bátor vállalkozás első alanya, és éppen Ichida, az indonéz tengerbiológus engedte szabadon az első kiscápát.

Raja Ampat északi része, a Wayag-szigetek homokfövennyel szegélyezett, türkizkék lagúnákkal és atollokkal pettyezett labirintusa.
Forrás: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES

Egy forró januári napon a Wayag-szigetek kúpos mészkő hegyeinek árnyékában, vagy 140 kilométerre a legközelebbi várostól, a hajón állva figyeltem a fiatal cápát, ahogy Ichida kezében tekergőzik. A máskor vidám és társaságkedvelő Ichida most csöndes volt, és visszafogott. Hónapokat töltött azzal, hogy felkészítse ezt a kiscápát az új életre. Nevet is adott neki. Ám most eljött az ideje, hogy búcsút vegyen Charlie-tól. Amint Ichida engedett a szorításán, a növendék cápa villámgyorsan eliramodott a homokos tengermély, a kifürkészhetetlen jövő irányába.

A zebracápa világszerte veszélyeztetett, ezért több tengeri akvárium, így a chicagói Shedd Aquarium is lehetővé teszi a náluk tartott felnőtt zebracápáknak, hogy párosodjanak, és a cápatojásokat pedig elküldi Indonéziába.
Forrás: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES
Kardinálishalak és ökörszemű halak kavalkádja egy legyezőkorall körül Wayag szigete mellett.
Forrás: DAVID DOUBILET és JENNIFER HAYES

 

A Természetvédelmi Világszövetség (IUCN) nyilvántartásába felvett tengeri növények és állatok közel 10 százalékát fenyegeti a kihalás. Közéjük tartozik a dugong, a szivárványos fülcsiga, és sajnos egyes géb-, sziklahal-, tonhal-, korall- és bálnafajok is ide sorolandók már.
Ám kevés állatcsoport fogyatkozik olyan gyors ütemben, mint a cápa- és a rájafélék megannyi faja. Noha 420 millió éves evolúciójuk alatt négy tömeges kihalást is túléltek, a gerincesek közül napjainkban a porcoshalak kihalási rátáját csak csak a kétéltűeké haladja meg. Nicholas Dulvy, a kanadai Simon Fraser Egyetem szakértője és kollégái kimutatták, hogy immár a cápa- és rájafajok 37 százaléka a kihalás szélére jutott…

A teljes cikket elolvashatja a magazin 2023. júliusi lapszámában.

Ősöreg erdők és féltett hagyományok kincset érő ajándéka a puerh tea

Ősöreg erdők és féltett hagyományok kincset érő ajándéka a puerh tea

A Kínában magasodó Jigmai-hegy őslakos falvainak népe tradícióihoz ragaszkodva, az ősök módszereivel termeszti immár világhírű, csodálatos aromájú teaféléit.

Középkori szörnyek életre keltői

Középkori szörnyek életre keltői

Így tökéletesítik a mai mesterek a kőmegmunkálás ősi technikáját, és alkotják újjá egy angliai katedrális hajdanvolt szépségét.

Évmilliók titkát őrző barlangok

Évmilliók titkát őrző barlangok

Egy vakmerő klímakutató feltáratlan üregekbe hatolt be Grönland északi részén. A barlangok kövei nem csak a régmúltról tudósítanak; a jövőt, a globális felmelegedés várható alakulását is sejtetik.

Nagyon látni akartam apám lepkéit

Nagyon látni akartam apám lepkéit

Fotósunk mindent elkövetett, hogy megtalálja a világ egyik legritkább lepkéjét, mert azt a lepkét az ő apja után nevezték el.

Imádott és utált csörgőkígyók

Imádott és utált csörgőkígyók

A megújhodás jelképeként tisztelik, az alvilág hírnökeként kárhoztatják. Vadásznak rá, a képzelet sötét bugyraiba száműzik. Sikerül-e eloszlatni a félelmeket, még mielőtt végleg kiirtjuk a legendás csörgőkígyót?

National Geographic 2025. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket