Julianna, Lilla, Filippa2025. február 16., vasárnap
Természet

Jónás, a mi vízilovunk

2004.11.12.Admin
National Geographic Magyarország

1893-ban érkezett meg a Budapesti Állatkertbe az első víziló. A legendás Jónás nevű állat érkezése óta eltelt 111 év során folyamatosan élt legalább egy víziló a magyar főváros állatkertjében. Az évek során összesen negyvenhat nílusi víziló élt Budapesten, közülük harminckilenc állat itt is született.

November 12. Jónás napja. A név héber eredetű, görög, illetve latin közvetítéssel került a magyar nyelvbe, és eredetileg galambot jelent. A legtöbb embernek állati vonatkozásban mégsem a galamb jut eszébe a Jónás név hallatán, hanem az ószövetségi „cethal” (a bibliai Jónás története kapcsán), valamint nekünk magyaroknak a víziló. Pedig ma már nagyon kevesen élnek azok közül, akik a Jónás nevű vízilovat élőben látták.

Jónás, a Fővárosi Állat- és Növénykert első vízilova 1893-ban érkezett Budapestre. Előzőleg néhány évig a Berlini Állatkertben lakott (nevét is ott kapta), eredetileg azonban a Felső-Nílus vidékén fogták be az 1880-as években, amikor Jónás még csak kétéves volt.

Budapesten csaknem negyedszázadon át láthatta a közönség, az akkorra már tekintélyes korú állat ugyanis 1917 novemberében pusztult el. A huszonnégy budapesti év során országszerte ismertté vált a neve, az Állatkertbe vidékről felrándulók Jónást ábrázoló képeslapon számoltak be fővárosi élményeikről, mi több, számos irodalmi műben is megemlékeztek róla.

Bár Jónás pusztulása óta már 83 év eltelt (igaz, később néhány víziló szintén ezt a nevet kapta, megkülönböztető római számmal, mint az uralkodóknál), neve mind a mai napig él a köztudatban. Április elsején még ma is gyakori, hogy a tréfás kedvű emberek munkatársuk asztalán „Jónás úr kereste, és visszahívást kér” tartalmú üzenetet hagynak, az Állatkert telefonszámát megadva. Telefonközpontunk ilyenkor több tucat hívást regisztrál, amelyben „Jónás urat” keresik.

Jónáson kívül egyébként még számos jeles víziló élt Budapesten. Az Arany nevű nőstény az évek során tizennégy utódot hozott a világra, és ezzel a világ egyik legtermékenyebb vízilovának címét is kiérdemelte. A szaporulat jól jött az Állatkertnek, mert a két Világháború között ezek az „aranyborjak” jelentették az állatcserék „valutáris alapját” (az 1929. májusában született és Tyutyu V. néven törzskönyvezett vízilóborjúért például két csimpánzt, két szarvast és egy pávát adtak cserébe). Ugyancsak nevezetes víziló volt Arany egyik lánya, név szerint Kincsem, aki 45 évig lakott az Állatkertben, és 11 borjat hozott a világra.

 A budapesti állatkert vízilovainak családfája

A budapesti állatkert vízilovainak családfája

Az elmúlt 111 év során összesen 46 nílusi víziló élt Budapesten, s közülük 39 állat itt is született. A rendszeres víziló-szaporulat egykor Állatkertünk specialitása volt, és az itt született állatok lényegében a világ minden tájára eljutottak. Nemcsak a közeli Bécs, Belgrád és Prága állatkertjeibe, hanem például az észak-koreai Phenjanba, vagy az uruguayi Montevideoba is. Ennek megfelelően a budapesti víziló-dinasztia leszármazottai még ma is számos állatkertben megtalálhatók.

A franciaországi Amnéville állatkertjének ötéves vízilóhölgye például Budapesten született, a Dublini Állatkert hároméves, Heidi nevű vízilovának pedig az apai nagyapja volt budapesti születésű. De budapesti ősökkel büszkélkedhet a Bázeli Állatkert Wilhelm nevű vízilóbikája, a belgiumi Cambronban működő Parc Paradiso Emilio nevű vízilova pedig az 1912 márciusa és 1944 decembere között nálunk élt Arany szépunokája, vagyis ötödik leszármazottja.

Jelenleg két víziló – anya és lánya – él Állatkertünkben. Tücsök (Borbála) még 1973 április 27-én, Jusztina pedig 1994. szeptember 26-én (Jusztina napján) született Budapesten.

A víziló
„A víziló Afrikában él a Nílusban, amiért nílusi lónak is mondják, amiből még mindig nem világlik ki, hogy ezt a szép disznószerű állatot miért nevezik éppen lónak. Aki azonban gyönyörködni akar benne, az megnézheti állatkertünkben is, ahol a többi közt egy ideális példány látható belőle, a Jónás nevű kis bájonc, a pesti nők kedvence, aki garmadával kapja naponként a szerelmes leveleket. Érzékeny szívek már a nevétől is eksztázisba esnek, ettől a megható, szívhez szóló szótól, hogy Jónás. Legalkalmasabb név egy ifjú víziló számára. Ajánlatunk még: Adalbert, Döme, Bódog, Icig és Alajos; női vízilovak számára: Eulália, Sarolta, Ludmilla és lbolyka.”

(Részlet Nagy Lajos „Képtelen természetrajz” című művéből)

Hozzászólások

Tizenötezer évig is élhetnek ezek a hatalmas állatok

Tizenötezer évig is élhetnek ezek a hatalmas állatok

Kizárólag az Antarktisz bizonyos területein találhatók meg, és egy embernél is nagyobbra nőhetnek.

Tizenhét éve nem látott állat tűnt fel Magyarországon

Tizenhét éve nem látott állat tűnt fel Magyarországon

Nem valószínű, hogy újra szem elé kerül a különleges madár.

Gyönyörű ragadozó madár tűnt fel az Alföldön

Gyönyörű ragadozó madár tűnt fel az Alföldön

A nemzeti park munkatársait is meglepte az állat.

Elpusztult Eimei, a világ legidősebb pandája

Elpusztult Eimei, a világ legidősebb pandája

Az állat 32 évet élt, ami emberi léptékben körülbelül 100 éves kornak felel meg.

Ezért fontos, hogy segítsünk fecskéinknek

Ezért fontos, hogy segítsünk fecskéinknek

A tavasz közeledtével még tehetünk lépéseket, hogy megkönnyítsük madaraink életét.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket