Vince, Artúr2025. január 22., szerda
Természet

Állati rekordok: matuzsálemek és kérészéletűek

2005.03.03.Admin
National Geographic Magyarország

Az állatok élettartamáról elég sok adat áll rendelkezésre, de akad egy jelentős probléma: a feljegyzések zöme fogságban (állatkertben) tartott élőlényekre vonatkozik. A vadon élő állatok élettartamát jórészt csak becsülni tudjuk.

Emlősök

Az emlősök (az embert nem számítva) élettartam tekintetében a középmezőnybe tartoznak. Bár a legnagyobb tengeri emlősöknek a szilásceteknek, közülük is az óriásbálnáknak (Balaenoptera musculus) élettartamát az ember is megirigyelheti. A külső fülben a fák évgyűrűihez hasonlóan rétegesen lerakodó viasszerű dugók sötét és világos rétegeinek elemzéséből a kutatók arra következtettek, hogy életkoruk a szabad természetben meghaladja a 90 évet. Ez a korbecslés azonban nem százszázalékos pontosságú.

A szárazföldi emlősök korrekordere egy nőstény indiai elefánt (Elephas maximus), amely 78 éves korában pusztult el a Santa Clara-i állatkertben, 1975-ben. Ezt az állatot 1898-ban, kétéves korában hozta az USA-ba a híres Carl Hagenbeck. Az elefánt átlagéletkora – különösen a szabad természetben – azonban ennél jóval alacsonyabb, úgy 50 év körül lehet.

A legrövidebb ideig – csupán 1–1, 5 évig – minden valószínűség szerint a kistermetű cickányok élnek.

Madarak

Ha hosszú életű madarakat kellene mondani, akkor valószínűleg tízből kilencen a nagy testű papagájokat említenék.

Nekik sem kell szégyenkezniük, az arakanga (Ara macao) például 64 évig is elél, de a fogságban feljegyzett korrekordot egy hím andesi kondor (Vultur gryphus) tartja, amely legalább 72 évet élt. Már kifejletten érkezett a moszkvai állatkertbe 1892-ben és 1964-ben pusztult el.

A legrövidebb ideig élő madarak közé a kolibrik és a kis énekesmadarak tartoznak, egyesek élettartama alig 3 év.

Hüllők

Az igazi matuzsálemek a hüllők közül kerülnek ki. A nagy szárazföldi teknősök egyes elbeszélések szerint akár 200 évig is élhetnek.

A hitelesen feljegyzett legöregebb teknős halálakor legalább 152 éves volt. Ezt a seychelle-szigeti óriásteknős (Geochelone sumeirei) hímet 1766-ban vitte Mauritiusra egy francia felfedező. 1810-ben, amikor Mauritius brit fennhatóság alá került a magukat megadó francia csapatok hivatalosan átadták az állatot a brit csapatoknak. 1908-ban az öreg kabalaállat megvakult, és 10 évvel később véletlen balesetben pusztult el: beleesett egy ágyúgödörbe.

Az Európa déli részén élő mór teknős (Testudo graeca) sem panaszkodhat, 100 évnél tovább él (a hiteles rekorder 120 évet élt, és akkor is a gondozója gondatlansága, nem az öregsége miatt pusztult el). A nálunk is honos mocsári teknős (Emys orbicularis) szintén megélheti a 120 évet.

Kétéltűek

A kétéltűek általában nem hosszú életűek, de azért köztük is akad néhány hosszú életű faj. A legöregebb egy japán óriásszalamandra (Andrias japonicus) volt, amely 51 éves korában pusztult el. A varangyok is soká élnek. A Magyarországon is gyakori barna varangy (Bufo bufo) akár 40 éves kort is elérhet.

Halak

A halak élettartama rendszerint összefügg a víz hőmérsékletével, amelyben élnek. A hideg vízi fajok általában hosszabb ideig élnek. A tavi tok (Acipenser fulvescens) bizonyítottan több mint 80 évig él, de a ponty (Cyprinus carpio) is megélheti az 50 évet – ha ki nem fogják.

A legrövidebb ideig egyes ikrázó fogaspontyok (Cyprinodontidae) élnek. Ezek a kis halak időszakos pocsolyákban, sőt nagyobb állatok vízzel telt lábnyomában élnek, gyorsan nőnek, szaporodnak, a megtermékenyített ikrát az iszapba temetik és a pocsolya kiszáradásakor elpusztulnak. Még a „hosszú életű” képviselőik sem élnek 8 hónapnál tovább.

Hozzászólások

A lakosság segítségét kéri az MME

A lakosság segítségét kéri az MME

A Magyar Madártani és Természetvédelmi Egyesület a lakosság bevonásával ismét országos erdei fülesbagoly telelőhely felmérést hirdet.

Veszélyes kártevő terjed a Balaton-felvidéken

Veszélyes kártevő terjed a Balaton-felvidéken

Pusztító betegséget terjed ez az inváziós rovar, csak permetezéssel állítható meg.

Holdfényben szinte láthatatlan a gyöngybagoly

Holdfényben szinte láthatatlan a gyöngybagoly

A zsákmányállatok nem képesek észrevenni a közeledő ragadozót a holdfényes éjjeleken, mert nem tudják megkülönböztetni az égi háttértől.

Frontokat meglovagolva vándorolnak a denevérek

Frontokat meglovagolva vándorolnak a denevérek

Nemcsak a madarak, hanem a denevérek közt is vannak olyan fajok, amelyek több ezer kilométert vándorolnak.

Így hat az emberiség az evolúcióra

Így hat az emberiség az evolúcióra

Számtalan példa ismert, amikor emberi nyomásra dolgozott a szelekció.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket