Benedek, Bence, Miklós2023. március 21., kedd
Természet

Fölfedezték, miért nem csúsznak le a békák a levélről

National Geographic Magyarország

A tudósok valószínűleg megfejtették azt a sok fejtörést okozó kérdést, miért tudnak megkapaszkodni a levelibékák csúszós felületeken is, amikor még a lábuk is nedves.

A korábbi kutatások azt sugallták, hogy a levelibékák lábujjpárnáin kiválasztott nyálka viszkozitásával magyarázható az állatkáknak a levelekhez és más síkos felületekhez való tapadása, de egy új tanulmány cáfolni látszik ezt a tézist.

Német és angol tudósok megállapították, hogy a levelibékák lábujjpárnáit apró dudorok borítják, amelyek közvetlenül érintkeznek a felszínnel, így súrlódást hoznak létre. A tudósok azt tapasztalták, hogy ez a közvetlen érintkezés még akkor is létrejön, ha a párnákat vizes nyálkaréteg borítja. A fölfedezés segítheti a csúszásgátló eszközök kidolgozását.

Hexagonális mintázatok

A lábujjpárnákon hatszögletű sejtek finom szerkezete alkot mintázatot, a sejtek közt pedig csatornák futnak. Ha még közelebbről megnézzük, minden sejtet a nanométeres tartományba eső dudorok borítanak. (Egy nanométer a méter milliárdod része.) Ezek rendkívül nagy súrlódást hoznak létre bármely felülettel érintkezve.

Már csak az volt a kérdés, mennyire befolyásolja a nyálkaréteg a tapadást. A kutatók lemérték a nyálkaréteg vastagságát, és meglepődve tapasztalták, hogy 1–100 nm között mozog, sokkal vékonyabb, mint feltételezték. Ilyen nyálkavastagságnál még mindig létrejön a dudorok közvetlen érintkezése a felülettel.

Az is kiderült, hogy a nyálka viszkozitása is jóval kisebb, mint korábban gondolták, alig 1, 6-szerese a vízének. Ez is azt támasztja alá, hogy a közvetlen érintkezés, és nem a nyálka viszkozitása tapasztja a helyéhez a békát. A nagyon viszkózus nyálka akadályozná a béka elugrását is.

A fölfedezés hozzájárulhat új elven működő csúszásgátló eszközök, például esős időben is jól tapadó autógumik kifejlesztéséhez. A méretarányok azonban jelentős akadályt jelenthetnek. Nem biztos, hogy ami kiválóan működik kicsiben, az ugyanolyan jól működik nagyban is.

Az éjjeli papagájnak nagy és elálló füle van

Az éjjeli papagájnak nagy és elálló füle van

A madár 160 éves múzeumi példányán végzett vizsgálatok különleges alkalmazkodásról tanúskodnak.

Megérkeztek 2023 első fecskéi

Megérkeztek 2023 első fecskéi

Az idén március 20-án láttam az első két példány füsti fecskét (Hirundo rustica) a Devecser határában elterülő Széki-tó felett vadászni. A nagy kiterjedésű vízfelület a vonulás során megállítja e kistestű énekesmadarakat, hiszen rovartáplálék itt bőven akad számukra, akár a hűvösebb napokon is.

A világ legapróbb lepkéi

A világ legapróbb lepkéi

Ezek a miniatűr állatkák még kitárt szárnyakkal is csak pár milliméteresek, de apróságuk ellenére is csinosak.

Sziklakapu a Pilisben

Sziklakapu a Pilisben

Egyedülálló, mégis páros sziklakapu, egy merénylet emlékezete és kevéssé ismert barlangok - mindez a Pilisben.

Vízágyúzó kagylók

Vízágyúzó kagylók

A tompa folyamkagyló, ami egy veszélyeztetett édesvízi kagylófaj, különleges viselkedést mutat.

National Geographic 2023. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

16 500 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket