Kármen, Anita, Péter, Marcellinusz2023. június 02., péntek
Természet

Mindent a szaporodásért! – Nemváltoztató halak

2009.08.25.Admin
National Geographic Magyarország

Ha a populáció fennmaradása szempontjából szükség van rá, az ajakoshalak képesek spontán módon megváltoztatni a nemüket – életük során akár többször is.

Nőstény vagy hím? Egyes ajakoshalak számára ez csak döntés kérdése. Az ajakoshalak némelyike ugyanis tökéletes „nemváltoztató” képességgel bír, nemüket a „társadalmi környezet” függvényében képesek változtatni. Ráadásul életük során nemcsak egyszer dönthetnek a nemváltoztatás mellett.

„A kékfejű ajakoshal, Thalassoma bifasciatum fiatal egyedei a környezetükben lévő fajtársak nemi arányának függvényében maguk döntik el, hogy nőstényekké vagy hímekké fejlődjenek-e. A nem ezeknél a halaknál tehát csak későn alakul ki. Ez a populáció fennmaradása szempontjából sorsdöntő, hiszen így jelentősen nő a szaporodási esélyük” – áll a Proceedings of the Royal Society: Biological Sciences című biológiai szaklapban megjelent tanulmányban.

A kékfejű ajakoshalnál nemcsak későn alakul ki a nem, hanem még felnőtt korban is módosíthatják azt. A nem változásával a külső megjelenés és a viselkedés is átalakul.

A nem elsősorban attól függ, hogy hány fajtárs él a közelben. Alacsony egyedszámnál nagyobb a valószínűsége, hogy a hímek nősténnyé változnak; nagy populáció esetén pedig fordítva, azaz a nőstények alakulnak át hímmé. Ez azt mutatja, hogy a nem – az emlősökkel és a madarakkal szemben – nem genetikailag kódolt.

 <i>Labrus bimaculatus</i> (Fotó: Mirgolth)” /></p><p class= Labrus bimaculatus (Fotó: Mirgolth)

Németország partjainál, az Északi-tengerben szintén ismert ilyen tulajdonsággal bíró faj, mégpedig a csíkos ajakoshal, Labrus bimaculatus.

Az északi vizek sokszínű élővilágát bemutató természettudományi múzeumban, a tönningi Multimar Wattforumban a közelmúltban a látogatók saját szemükkel figyelhettek meg egy ilyen átalakulást. Egy évekig nőstényként élt egyed alakult át hirtelen hímmé, vörös színét váratlanul kékre cserélte.

 <i>Amphiprion ocellaris</i>” /></p><p class= Amphiprion ocellaris

Nem csak az ajakoshalak családjába tartozó fajok képesek azonban nemváltoztatásra. Jellemző ez a tulajdonság a bohóchalra (, Amphiprion ocellaris) is, amelyet a nagyközönség a Némó nyomában című hollywoodi rajzfilm főhőseként ismerhet leginkább. Az ivadék kezdetben mindig hím, majd később – ha a helyzet szükségessé teszi – nősténnyé alakul. Ha egy páron belül a nőstény elpusztul, a hím nősténnyé alakul, és hím párt keres magának; így nem kell messzire mennie a párválasztáshoz, hiszen hímet könnyebben talál, mint nőstényt.

Kapcsolódó cikkek:

  • Nemüket változtatják a folyók szennyeződése miatt a halak
  • A szennyező anyagok megváltoztatják a békák nemét

  • Biztonságos szex a világ legveszélyesebb pókjával

    Biztonságos szex a világ legveszélyesebb pókjával

    A Sydney-tölcsérhálóspókot tartják a világ legveszélyesebb pókfajának, a faj párzási rítusát most sikerült először részleteiben megfigyelni.

    Az ormányosbogárfélék is lehetnek beporzók

    Az ormányosbogárfélék is lehetnek beporzók

    Az ormányosbogárfélékre általában csak kártevőként gondolunk, egy új kutatás azonban jótékony szerepükre is rámutat.

    Egyszerű tollruhás rovarvadász

    Egyszerű tollruhás rovarvadász

    A nagyobb városi parkokban, kertes házak között április második felétől gyakran hallani a szürke légykapók (Muscicapa striata) kapcsolattartó „cit-cit” hangját. Érdemes a lombkorona felső részében megkeresni a hang gazdáját.

    2023. május asztrofotója: Nemzeti színekben tündökölt a sarki fény

    2023. május asztrofotója: Nemzeti színekben tündökölt a sarki fény

    Izland szigetén nem lehetett betelni a káprázatos jelenség látványával.

    Megszökhet kertjeinkből a kokárdavirág és inváziós fajjá válhat

    Megszökhet kertjeinkből a kokárdavirág és inváziós fajjá válhat

    Az Ökológiai Kutatóközpont kutatói inváziós hajlama miatt nem javasolják a kokárdavirág kertekbe ültetését.

    National Geographic 2023. májusi címlap

    Előfizetés

    A nyomtatott magazinra,
    12 hónapra

    16 500 Ft

    Korábbi számok

    National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlap

    Hírlevél feliratkozás

    Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

    Kövess minket