Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Természet

Repüljön együtt a gúnárral!

National Geographic Magyarország

Gyula az első vadlúd, aki műholdas jeladót kapott Magyarországon. Azóta három naponta küldi a hollétéről szóló adatokat. Remélhetőleg kiderül, hogy honnan, milyen útvonalon érkezett a Kárpát-medencébe, és hova vonul költési időben. Akinek kedve szottyan, az interneten is nyomon követheti a hozzánk csupán telelni járó nagy lilik gúnárját.

Gyula lilik repülés közben, jeladóval a hátán, mögötte párja a tojó is látható nyakgyűrűvel. A kép pár nappal a gyűrűzés után Mekszikópusztán készült.

 

„Nem tudjuk, költőterületük mely részéről, és mely vizes élőhelyek érintésével érkeznek hozzánk a nagy lilikek a Kárpát-medencébe, aminthogy azt sem, hogy a hideg, havas teleken, amikor hosszabb-rövidebb időre eltűnnek, merre vonulnak tovább. Eddig összegyűjtött információink szerint a nálunk telelő nagy lilikek és vetési ludak a Tajmír-félszigetről érkeznek, ám sem az ide vezető fő utat, sem esetleges más útvonalaikat nem ismerjük“ – magyarázza az ng.24.hu-nak Pellinger Attila, a Magyar Madártani és Természetvédelmi Egyesület elnökségi tagja, aki személyesen is részt vesz a nagy lilikek és vetési ludak gyűrűzési projektjében.

 

Gyula, jeladóval a hátán.

 

Sokkal jobb a színes gyűrű
és a műholdtechnika

A madárvonulást vizsgálók évtizedeken át szinte csak alumínium lábgyűrűt alkalmaztak. Ez a kis holmi nem igazán vált be; kevés visszajelzés érkezett, többnyire csak egy alkalommal, és általában évekkel a jelölés után. Adatból azonban sok kell, hogy minél pontosabban kirajzolódhasson a vonulási útvonal. Nagy fejlődést hozott a műholdas nyomkövetés, amelynek segítségével nagyon pontosan követhető a madár mozgása. A színes, kóddal ellátott, távcsővel is leolvasható gyűrű pedig sokkal jobb visszajelzési arányokat hozott: a statisztika szerint a jelölt madarak harmadát, több helyen, több alkalommal is megfigyelik.

Gyulára és a többi itt telelő nagy lilikre ugyanis négy–ötezer kilométernyi repülés vár március tájékán, amikor úgy döntenek (ösztöneiktől vezéreltetve), hogy visszaindulnak születésük északi tájaira. Nagyon fontos lenne ismerni útvonalukat, mert fajaik és populációik védelme csak az „érintett” országok együttműködésével valósítható meg, tudjuk meg Pellinger Attilától.

A jeladó a hollandiai Alterra kutatóintézet, a Nyugat-magyarországi Egyetem, a Fertő–Hanság Nemzeti Park, valamint a Magyar Madártani és Természetvédelmi Egyesület együttműködésében került Gyulára. A gyufásdoboz méretű, arasznyi antennával ellátott méregdrága (nagyjából 4 ezer dolláros) készülék egyszer már szolgálatba lépett, de egy orosz vadász lelőtte a nyomon követett madarat. „Óriási szerencse, hogy vette az illető a fáradtságot, és kiderítette, hova kell visszajuttatni a készüléket. Hasonló esetekben az adó általában nem kerül vissza hozzánk” – meséli a madarász szakember.

 

A jeladós család. Előtérben: Gyula jeladóval a hátán, középen a két fióka, bal oldalon pedig a tojó – utóbbi három nyakgyűrűvel. Háttérben a program szervezői jobbról balra: Kees Polderdijk (holland kutató), Gerhard Muskens (holland kutató), Ferenczi Márta (a projekt koordinátora), Szinai Péter (madárgyűrűző).

 

Ha együtt akar repülni Gyulával:

Klikkeljen a linkre!

Mivel speciális heveder tartja a madár hátán, az adó nem korlátozza viselőjét a mozgásban. Gyula készüléke – beállításának megfelelően – három naponta küldi jeleit a földi észlelő állomáson keresztül. A gúnár mostanában gyűrűzési helyének néhány kilométeres környezetében tartózkodik, de tavaly decemberben a Kisalföld más vizes élőhelyeit is fölkereste. A madarászok remélik, hogy legalább a költőhelyig nem fogy ki a napenergiával működő készülék szuflája  (szerencsés esetben évekig működőképes marad a jeladó). Gyula egész családját megjelölték: a tojó és a két fióka is színes nyakgyűrűs jelölést kapott. A drága jeladóból azonban csak egy volt, azt az öreg gúnár kapta mint a tartós túlélés legnagyobb esélyese (a fiatalok halandósága az első évben igen magas).

Pintér Attila

A fotókat Kraft Gyula készítette.

 

A madárgyűrűzésről és a madarak vonulási útjukról további részleteket tudhatnak meg a Szállj el kismadár! című cikkből. (National Geographic Magyarország magazin 2008. április)

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

A thaiföldi Lop Buri tartományban külön rendőri egységet állítottak fel a rosszul viselkedő makákók ellen - tette közzé a hírt az MTI.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az UNESCO Világörökség védelmét élvező sziget különleges körülményeket biztosít az itt élő állatok számára.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket