Abigél, Alex, Apollónia2025. február 09., vasárnap
Természet

A világrekorder sárszalonka

2011.06.10.Admin
National Geographic Magyarország

Gömbölyded és hájas, mégis világrekorder a nagy sárszalonka. Egy friss tanulmány szerint a nagy sárszalonka alig két nap alatt, ráadásul pihenés nélkül szeli át Európát, jut Svédországból Afrika szubszaharai régiójába. Ez azt jelenti, hogy mintegy 6800 kilométernyi utat tesz meg csaknem 100 kilométer/óra átlagsebességgel.

Fotó: Patrik Olofsson

A kutatók még 2009 májusában fogtak be, és láttak el jeladó eszközzel tíz nagy sárszalonkát nyugat-svédországi szaporodóhelyükön. Egy évvel később a tízből három madarat sikerült újra befogni Svédországban – tőlük származnak a vizsgálat alapját képező adatok.

Első pillantásra nem is hinné az ember, hogy ilyen gyors és kitartó a nagy sárszalonka. Teste kicsi és tömzsi, egyáltalán nem áramvonalas, ősszel ráadásul úgy kigömbölyödik, hogy ha levegőben éri a vadász lövése, földre puffanva fölreped a bőre, szó szerint kipukkad – legalábbis ezt állítja egy 19. századi beszámoló.

Bőséges zsírtartalék kell hozzá, hogy a sárszalonka megtehesse a sok ezer kilométeres utat, mutat rá, Raymond Klaassen, a vizsgálat vezető kutatója, a svéd Lundi Egyetem biológusa: „Repülés előtt jószerével megduplázzák testtömegüket. De ez a sok zsír épp csak hogy elegendő a hosszú útra. Afrikába már soványan és elcsigázottan érkeznek.”

 

Ritka teljesítmény
Kitartó és gyors madár persze akad még a sárszalonkán kívül. A sarki csér például 80 ezer kilométert is megtesz éves vándorútján oda-vissza az Északi- és a Déli-sarkvidék között. Ám útját több hónapra nyújtja, és út közben táplálkozik is, szorgalmasan halászik. A másik véglet a vándorsólyom: 320 kilométer/óra sebességre gyorsulhat röptében, de csak rövid távon, a zsákmány üldözése közben.

A nagy sárszalonka rekordját csupán egy gázlómadár közelíti meg. A kutatók 2007-ben megfigyeltek egy godát, amely kilenc nap alatt, 56 kilométer/óra átlagsebességgel tette meg az Alaszkától Új-Zélandig tartó 11 500 kilométeres utat.

 

Vándorlélek
Egyelőre nem tudni, hogy a sárszalonka és a többi távrepülő madárbajnok hogyan tud olyan sokáig repülni úgy, hogy – legalábbis a jelek szerint – egyáltalán nem, vagy csak nagyon keveset alszik. „A hosszú távú repülés egyik megoldatlan rejtélye ez. A jelenlegi teória szerint ilyenkor a madarak agyának egyik fele alszik, a másik dolgozik, azaz a bal és a jobb félteke felváltva működik. Elvben lehetséges, de gyakorlatilag elképzelhetetlen, hogy távrepülés közben a madarak egyáltalán nem alszanak. Az alvás ugyanis nagyon fontos élettani folyamat” – magyarázza Klaassen, hozzáfűzve, hogy nem lenne meglepve, ha hamarosan megdőlne a nagy sárszalonka rekordja: „Általában nem sokat tudunk a madarak teljesítőképességéről, hisz mostanáig csak keveset követtünk nyomon. Tekintve, hogy egyre jobbak és jobbak a miniatűr nyomkövető eszközök, a madárvonulás mint tudományterület alighanem sok újdonsággal szolgál majd a közeljövőben.”

 

Forrás: NG Daily News

Hozzászólások

Ezért olyan barátságosak télen a vörösbegyek

Ezért olyan barátságosak télen a vörösbegyek

A vörösbegy az egyik legkedveltebb madárfajunk, azt azonban kevesen tudják, hogy télen miért ennyire barátságosak a példányok.

Madarak fekete seregeit láthatjuk a Balatonnál

Madarak fekete seregeit láthatjuk a Balatonnál

A szárcsa a hideg hónapokban sokszor hatalmas csapatokban verődik.

Rendszeresen próbálnak szarvasokkal párosodni ezek a majmok

Rendszeresen próbálnak szarvasokkal párosodni ezek a majmok

A szakértők egyelőre nem tudják, mi lehet a viselkedés oka, de vannak ötleteik.

Ez a madárfajunk a vizek mestere

Ez a madárfajunk a vizek mestere

A vízityúk ügyes úszó és még a vízinövényeken is képes egyensúlyozni.

Különleges téli vendég nálunk a füstös réce

Különleges téli vendég nálunk a füstös réce

A faj telente sokszor kisebb csapatokban figyelhető meg.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket