Margit, Piroska2025. január 18., szombat
Természet

Mely állatok a szárazföldi vándorlás rekorderei?

National Geographic Magyarország

Egy legenda szerint a leghosszabb utat a karibu teszi meg, de vajon igaz lehet ez?

A mongol vadszamár, a kulán.
Forrás: Wikipedia

Kyle Joly, az amerikai Nemzeti Parki Szolgálat alaszkai Fairbanksben dolgozó biológusa nemrégiben elgondolkodott azon, hogy vajon melyik vadon élő szárazföldi állat teszi meg a legnagyobb távolságokat? Gyerekkorában a tévén látott gnúk vándorlása lenyűgözte, de aztán úgy hallotta, hogy a karibu (a rénszarvas amerikai változata) a rekorder az egy év alatt megtett útjával, s kíváncsi volt, valóban igaz-e ez a legenda.  Biológusként persze nemcsak a puszta kíváncsiság és az állatok iránti rajongása vezérelte, hanem az is, hogy így kiderüljön, mekkora élettérre van igazából szüksége egy-egy állatnak. Ha ez világossá válik, akkor el lehet különíteni a vadon egyes részeit, ahol nem kezd utakat építeni, vagy más módon tájat átalakítani az ember.

Karibuk kelnek át a Kobuk folyón Alaszka északnyugati részén.
Forrás: University of Alaska / Kyle Joly

 

A gondolatait hamarosan világszintű rekorder-kutatás követte, kollégái segítségével megismerkedhetett számos különböző állatfajjal a világ különböző pontjairól, mint például a mongol kulánnal, amely gyakran válik a farkasok zsákmányává, vagy az afrikai közönséges mocsáriantiloppal, amely a végtelen szavannákat rója. Joly olyan adatokat gyűjtött össze, amelyeket világszerte a biológusok által az állatokra helyezett GPS-jeladók révén kaptak kézhez az állatok mozgásáról, számolt be róla a fairbanks-i Alaszkai Egyetem híroldala.

Egy karibu-lábat cipelő farkas az alaszkai Denali Nemzeti Parkban.
Forrás: Wikipedia

 

Ezek alapján egy hím szürke farkas Mongóliában 7247 km távolságot járt be egyetlen év alatt, ez olyan, mintha valaki Los Angelesből elsétálna Washingtonba, majd vissza.
Egy nőstény alaszkai farkas, amelyet a Denali Nemzeti Parkban szereltek fel jeladós nyakörvvel, 5633 kilométert tett meg egy év alatt, ez kb. olyan, mintha otthonából lesétált volna a kaliforniai San Diegóig.
A kulánok éves vándorlásuk során 6115 kilométert tesznek meg Mongólia füves pusztaságain. Az alaszkai és a kanadai karibu 4828 km messze jut el egy-egy év alatt, ennek a vándorútnak a legnagyobb részét a tavaszi szaporodó hely és a szeles északi tundrák közt járják be.

Joly úgy találta, hogy a ragadozók, mint a farkas vagy a medve nagyobb utat tesznek meg, mint a zsákmányállataik, a karibu vagy a jávorszarvas. Mi ennek az oka? A jávorszarvas kedvenc elesége, a fűz levele az egész tájon mindenütt megtalálható. Azonban jávorszarvas-gidákat, amelyek viszont a medvék és farkasok kedvenc eleségei, sokkal nehezebb találni… A Joly által évek óta vizsgált félmilliós létszámú „Nyugati Sarki Csorda” nevet viselő karibu-csorda korábban mintegy 1450 kilométert vándorolt évente, azonban a csorda létszámának megfeleződését követően 200 kilométerrel lerövidült a vándorút is.

Az ember jelenlétét jól jelzi a Föld éjszakai arca: a fényszennyezés a népsűrűséggel együtt növekszik.
Forrás: NASA

 

Joly megjegyezte, hogy minden olyan hosszú távú vándor, amely a rekordok vizsgálata közben előkerült, olyan helyszíneken él, ahol nincs nagy fényszennyezés. Mi ennek az oka? A fényszennyezés csak onnan hiányzik, ahol ember sincs, és ezeknek az állatoknak olyan területekre van szükségük, ahol az ember nem korlátozza a létüket, mozgásukat. „A legnagyobb éves vándorlásokra a legkisebb népsűrűségű területeken kerül sor” – magyarázta a biológus.

Hozzászólások

Frontokat meglovagolva vándorolnak a denevérek

Frontokat meglovagolva vándorolnak a denevérek

Nemcsak a madarak, hanem a denevérek közt is vannak olyan fajok, amelyek több ezer kilométert vándorolnak.

Így hat az emberiség az evolúcióra

Így hat az emberiség az evolúcióra

Számtalan példa ismert, amikor emberi nyomásra dolgozott a szelekció.

Vadludak ezrei lepték el az Alföldet

Vadludak ezrei lepték el az Alföldet

Bár egyes térségekben óriási tömegekben gyülekeznek, számuk elmarad az utóbbi években tapasztaltaktól.

A sárgahasú unka az év kétéltűje

A sárgahasú unka az év kétéltűje

A sárgahasú unkával leginkább középhegységeinkben kirándulva találkozhatunk, a faj hasának pompás színét a ragadozóik elriasztására tartogatják.

Bepillanthatunk a világ legnagyobb halának rejtélyes szerelmi életébe

Bepillanthatunk a világ legnagyobb halának rejtélyes szerelmi életébe

Szinte semmit nem tudunk a faj szaporodási szokásairól, most viszont egy videónak köszönhetően új információk birtokába jutottunk.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket