Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Természet

Mikor és merre vándorolnak a barátposzáták?

National Geographic Magyarország

Német kutatók adatgyűjtőkkel felszerelt madarak révén jutottak új információkhoz.

Barátposzáta hím
Forrás: inaturalist

Ez a hazánkban is költő, rendkívül szép énekű madár kora tavasszal érkezik, és október végén távozik sok ezer kilométeres távolságban lévő telelőjére. Azonban a környezet és a klíma átalakulása a vándormadarakra is hatással van, így erre a kistermetű énekesmadárra is. Miként változik a madár viselkedése, mikor indul útnak, és vajon hol telel? Ezekre a kérdésekre kereste a választ a Max Planck Evolúciós Biológiai Intézet kutatója, Dr. Miriam Liedvogel (vezetéknevének jelentése: énekesmadár) irányításával az a nemzetközi csoport, amely a Proceedings of the Royal Society B folyóiratban tette közzé a kutatási eredményeket.

A madárka hátán, a szárnyak közt látható a zöldes színű, apró adatgyűjtő eszköz.
Forrás: Max Planck Institute for Evolutionary Biology

Most először készült igazán átfogó felmérés helyadatokat nyújtó adatgyűjtők segítségével, korábban csak eseti információt gyűjtöttek, például gyűrűzés során. Most a poszáták énekével odacsalogatott, és hálóval befogott egyedeket (összesen 806-ot) láttak el adatgyűjtő műszerrel. A pehelykönnyű műszereket rugalmas hám segítségével a madarak hátára szerelték fel, ez nem akadályozta őket a normál életvitelben, repülésben. A következő évben, a tavasszal visszatérő madarak közül 100 egyedtől kaptak megfelelő adatot (nem minden madarat lehet visszafogni, illetve nem minden adatgyűjtő működik megfelelően ilyen hosszú időn át). A műszerek a fény intenzitását mérik és tárolják el időpontokkal, ezekből a kutatók ki tudták számítani a vándorlásukról a kívánt adatokat.

Az már eddig se volt titok, hogy Európa barátposzátái kétféle irányba vonulnak telelőre, a kontinensen egy képzeletbeli vonal választja el a két irányban haladó madarakat. E vonaltól keletre élő madarak délkeleti irányt, a nyugatra élők délnyugati irányt vesznek a telelőhelyhez. Az is ismert volt már korábbról, hogy az irányt öröklik a madarak a szüleiktől, ám volt egy kedvezőtlennek tartott, direkt déli irány is, amelyet egészen kevés madár használt. Ez az útvonal az Alpokon át, keresztül a Földközi-tengeren, majd feltehetően a Szaharát is átszelve tartott délnek, vagyis nehezen átjárható akadályokkal volt teli.
Most, az adatrögzítések révén beigazolódott, hogy egy egészen keskeny, mindössze 27 km széles övezetben élő madarak választják ezt az utat, azonban a madarak a nehézségek ellenére is sikeresen használják!

Voltak olyan egyedek, amelyek az elvárt délre költözés helyett ősszel északnak indultak: Nagy-Britanniában töltötték a telet! Az 1960-as évektől kezdve folyamatosan emelkedett az ott telelő barátposzáták száma, valószínűleg az enyhébb telek miatt, és azért, mert az angol lakosság nagy mértékben eteti a kertekbe járó madarakat. Érdekes volt azonban, hogy a brit földön telelő poszáták Európán belül számos helyről érkeztek. A kutatók szerint azért választhatják következetesen az északabbi telelőterületet e madarak, mert így sok időt nyerhetnek: tavasszal 10 nappal korábban visszaérnek a szaporodó helyekre, és elfoglalhatják a legjobb territóriumokat, mielőtt a délről érkező rokonok is hazaérnek.

Mivel a vándorlás jórészt genetikai alapú, a kutatás eredményei csak a kezdetet, alapot jelentik a további vizsgálatokhoz, amelyekből talán kiderülhet, mely gének döntik el, mikor és hova vándoroljon a madár.

Újabb terület nyerte el az UNESCO Globális Geopark címet

Újabb terület nyerte el az UNESCO Globális Geopark címet

Több éves szakmai munkának az eredményeként a Bükk-vidék Geopark csütörtökön hivatalosan is tagjává vált a geoparkok 213 tagot számláló, 48 országot érintő nemzetközi hálózatának, elismerve a Bükk-vidék páratlan geodiverzitását.

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

A thaiföldi Lop Buri tartományban külön rendőri egységet állítottak fel a rosszul viselkedő makákók ellen - tette közzé a hírt az MTI.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket