József, Bánk2024. március 19., kedd
Természet

Mi segíti a bogáncslepke vándorlását?

National Geographic Magyarország

A bogáncslepkék a Szaharától délre eső területek s Európa közt vándorolva a rovarvilág leghosszabb vándorútját teszik meg.

Forrás: inaturalist

E nagy termetű, színes, mutatós, és igen fürge lepkének világszerte nagy rajongói- és kutatói tábora van, különleges vándorlásának (is) köszönhetően. A bogáncslepke (Vanessa cardui) hazánkban is megtalálható, egyes években kevesebb, más években meglehetősen sok érkezik belőlük, akár százszoros eltérés is lehet a tavaszi egyedszámukban. Ilyenkor Afrikából érkeznek az első képviselőik, sokszor jól láthatóan kopott szárnyakkal, hogy kihasználják az európai tavasz és nyár adta szaporodási lehetőségeket, majd azután utódaik ősszel ismét visszatérnek Afrikába. Ez azt jelenti, hogy a lepke éves vándorlása Nyugat-Afrika trópusi területétől Skandináviáig 12-14 ezer kilométer is lehet, vagyis az ismert leghosszabb, rovarok által oda-vissza megtett vándorút.

Egy nemzetközi kutatócsoport nemrégiben azt mérte fel, hogy a faj egyedszáma milyen körülmények hatására változik az afrikai telelőterületükön. Tom Oliver, a Readingi Egyetem ökológus professzora, a kutatásról a PNAS folyóiratban megjelent tanulmány egyik szerzője elmondta, hogy be akarták bizonyítani a vándorút hosszát, és azt is szerették volna megtudni, minek köszönhető, hogy ekkora utat tudnak megtenni.
A kutatók több mint 22 évi lepkemegfigyelési adatokat elemeztek nyugat-európai országokból, ahová a bogáncslepkék a Szahara átszelésével, majd a Földközi-tenger nyugati részén át jutnak el tavasszal. A kutatásból kiderült, hogy akkor válik tömegessé az Európába érkezők száma, ha a telelő területükön, vagyis a Szaharától délre eső régióban, ahol alapvetően száraz a tél, a szokásosnál több a csapadék, ennek köszönhetően több a tápnövény, s a lepkék száma is megugrik. Amikor a Szahel-övezetben több az eső, csak azokban a ritka években van Európában nagy egyedszámú tavaszi bogáncslepke.

A bogáncslepke hernyója nem válogat, a fészkesvirágzatúak közül szinte mindenen képes megélni.
Forrás: inaturalist

 

“A kutatásunk bebizonyította, hogy ez a lehetetlenül hosszú vándorút is lehetséges, s azt is kiderítettük, hogy a vándorlási időszakot megelőző klímaviszonyok nagy jelentőségűek az utat bejáró lepkék számát illetően. Az egyes vadállatok egyedszáma nemcsak egy országtól függ, így az állatok védelméért tett intézkedéseknek is nemzetközieknek kell lenniük.” – magyarázta a professzor. Elmondta azt is, hogy bár a bogáncslepkék európai jelenlétének igencsak örül mindenki, nem szabad elfelejteni, hogy más rovarfajok elterjedési területét is megváltoztatja a klímaváltozás, és idegenhonos fajok, vagy kártevők, betegségeket terjesztők is meg fognak jelenni.

Amellett, hogy a lepkékkel kapcsolatos régi kérdéseket megválaszolta a kutatás, arra is felhívta a figyelmet, hogy más vándorló rovarok esetében is pontosabbá válhatnak az előrejelzések, ilyen például a vándorsáska, vagy egyes maláriafertőzést hordozó szúnyogok.
Mivel az érintett afrikai területek csapadékviszonyai változnak, átalakulóban vannak, egyelőre nem világos, hogy ez miként fogja érinteni majd az európai bogáncslepke-népességet.

A bogáncslepkéket egy hazai kutatócsoport is vizsgálja, ezzel kapcsolatosan a lakossági lepkemegfigyelők segítségére is számítanak, a honlapjukon keresztül. Legutóbb 2019-ben volt tömeges a bogáncslepkék jelenléte, ezt hazánkban is jól lehetett érzékelni.

Sebességkorlát

Sebességkorlát

Egy új kutatás feltárta, miért a közepes termetű állatok, mint például a gepárd lehetnek a leggyorsabbak.

A cecelégynek is árt a hőség

A cecelégynek is árt a hőség

A cecelégy nemcsak abban különleges, hogy a rendkívül súlyos álomkór terjesztője, hanem abban is, hogy légy létére elevenszülő.

A valódi homokférgek

A valódi homokférgek

Most fut a mozikban a Dűne 2 – vajon a fantasztikus homokféregnek van-e létező megfelelője a valóságban?

Kutyák vagy kígyók?

Kutyák vagy kígyók?

A friss adatok feltárták, hogy az elmúlt években mely állatokhoz köthetően kerültek kórházba a legtöbben Ausztráliában.

Nem férnek a bőrükbe

Nem férnek a bőrükbe

A hüllők számára a vedlés egy általános és megszokott folyamat, látványa pedig egy igazán különleges élményt nyújt, ugyanis a vadon élő hüllők eléggé rejtett életmódot folytatnak, különösen a vedlés idején.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket