Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Természet

Stresszelik-e a bálnákat a turistahajók?

National Geographic Magyarország

Az elmúlt években megtöbbszöröződött a bálnaleső turistahajók száma Izland északi partjainál, de nem tudni, milyen hatással vannak magukra az állatokra, ezért készül most egy új felmérés.

Forrás: Pixabay

A bálnales jó üzlet, kérdéses azonban, hogy mennyiben fenntartható? Vajon a bálnák miként viselik, hogy a rájuk kíváncsi turisták a közelükbe hajókáznak? A Whale Wise nevű, fiatal kutatókból álló bálnavédő szervezet feladatául tűzte ki, hogy tudományos módszerekkel méri fel az Észak-Izlandon található Skjálfandi-öbölben, mennyire stresszeli a bálnákat a turizmus ezen speciális ágazata. A céljuk az, hogy az eredmények segítségével mind a bálnák, mind a turisták számára problémamentessé tegyék az ágazatot.

A kutatás 2019-ben kezdődött el, és kétféle megközelítéssel operál. Egyrészt a helyi lakosság és a halászok ismereteit gyűjtik össze a bálnák előfordulásáról és az emberekkel kapcsolatos viselkedéséről, másrészt pedig már konkrét méréseket végeztek a bálnák által kifújt levegő elemzésével.

Ez utóbbit egy kereskedelemben kapható drón, két vállfa és néhány petri-csésze segítségével végezhetik el: a petri-csészéket a vállfákra applikálva lelógatják a drón aljáról, és az így előkészített mintavételező „műszer” azután a levegőért a felszínre érkező bálnák kifújta párában átrepül (ez persze nem kis ügyességet igényel az irányítótól).

A párafelleg nemcsak az elhasznált levegőt tartalmazza, hanem többek közt az állat számos biológiai jellemzőjére, egészségi állapotára utaló molekulákat is, így például a kortizol nevű stresszhormont is. A begyűjtött mintákat azután az Edinburgh-i Egyetemen elemzik, s az analízis során kiderül, milyen magas az adott bálna stresszhormon-szintje. A hormonmérések mellett víz alatt mikrofonokkal a bálnák hangját, illetve a tenger hangvilágát is rögzítették.

A kezdeti, 2019-es munkát 2020-ban már négy izlandi öbölben folytatták, amelyekben eltérő volt a hajóforgalom, így össze tudták hasonlítani a kutatók azt, hogy mennyiben stresszeli a bálnákat a hajók jelenléte.

Ma már világszerte több helyszínen is vizsgálják a bálnák kifújta pára segítségével az állatok egészségi állapotát.
Forrás: Wikimedia Commons

A Phys.org beszámolója szerint bár 2020 a járvány miatt csendes év volt, de 2019-ben Izlandon 360 ezer fő vett részt a bálnaleső hajóutakon, s ennek kb. a harmada a Húsavíkból induló Skjálfandi-öbölben utazó hajókra. Korábban a bálnákat érintő zavarást csak a viselkedés megfigyelésével vizsgálták, s egy Reykjavík közeli öbölben végzett megfigyelés alapján a csukabálnákat például zavarta a táplálkozásban a sok hajó, azonban csak rövid ideig, az állatok fittségét nem befolyásoló mértékben. A mintagyűjtéssel a Whale Wise kutatói ennél sokkal pontosabb adatokat kapnak majd. Eddig 59 bálnától tudtak a kifújt párafellegekből mintát venni, ám legalább 100 mintával szeretnének elemzést végezni, hogy a kapott eredmény elég átfogó legyen. 2021 nyarán egy francia környezetvédelmi csoporttal, az Unu Mondo Expedition-nel együttműködésben tevékenykedtek.

Talán kevésbé ismert tény, hogy a bálnák nemcsak fenséges lények, hanem rengeteg szén-dioxid megkötése is a „számlájukra írható”, átlagosan 33 tonna. Ha a bálnák létszáma újra annyi lenne, mint a bálnavadászat korszaka előtt volt, akkor az élettevékenységük révén évente több százmillió tonna szén-dioxidot vonnának ki a légkörből, ez kb. annak felelne meg, mintha hirtelen kinőne a semmiből egy 2 milliárd felnőtt fából álló őserdő. Egy bálna átlag 60 évet él, így a számok valóban rendkívüliek!

Bár Izland a bálnavadászatot a nemzetközi tiltások ellenére 2003-ban ismét legalizálta, már harmadik éve egyetlen bálnát se ejtettek el az ország bálnavadászai, mivel nem éri meg anyagilag. Reméljük, ez már így is marad!

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

A thaiföldi Lop Buri tartományban külön rendőri egységet állítottak fel a rosszul viselkedő makákók ellen - tette közzé a hírt az MTI.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az UNESCO Világörökség védelmét élvező sziget különleges körülményeket biztosít az itt élő állatok számára.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket