Medárd, Helga2023. június 08., csütörtök
Természet

Az orvvadászat evolúciós változással jár

National Geographic Magyarország

A nőstény afrikai elefántok az orvvadászat miatti evolúciós válaszként nem növesztenek már agyarat, és ezt most genetikai vizsgálattal is bizonyították.

Forrás: iNaturalist

 

A mozambiki Gorongosa Nemzeti Park elefántjai rendkívüli módon megszenvedték az ország sok évig tartó polgárháborús időszakát, 1977-1992 között több mint 90 százalékkal csökkent az állomány, és ebben az időszakban az egekben járt a vadorzók tevékenysége. Az elefántokat az agyaruk miatt ölték le, így szerencsésebbek voltak, azok, amelyeknek nem volt agyaruk. Egy, a Science tudományos folyóiratban frissen közzé tett tanulmányban az elefántok fogfejlődését befolyásoló géneket vizsgálták meg, és ebből szűrték le a következtetést a szakemberek.

Nem ez az első alkalom, hogy olyan afrikai afrikai országban, ahol háború volt, több lett az agyar nélküli nőstény elefánt. Emellett a hímek esetében nem észleltek ilyen változást.

A mozambiki polgárháborút követő időszakban a nemzeti parkban születő nőstény elefántok körében háromszorosára nőtt az agyar nélküliek száma, a háború után világra jött nőstények több mint a fele agyar nélküli volt.

A kutatók megvizsgálták azt, hogy vajon az agyarmentesség egy, a lecsökkent létszámhoz köthető véletlen genetikai változás miatt, vagy evolúciós nyomás hatására alakult-e ki. A fogfejlődést irányító gének közt kettő olyan mutációt találtak, amelyet az agyarmentes nőstények hordoztak. E génváltozatok az embernél is fogfejlődési rendellenességgel járnak, az egyik hatására hiányoznak a felső metszőfogak – ez az elefánt agyarának emberi megfelelője, a másik pedig a foggyökér fejlődésében okoz zavart és a fog kihullásához vezethet.

Az összehasonlító elemzések alapján arra jutott a kutatócsoport, hogy nem a véletlennek köszönhető a két, agyarmentességgel járó génváltozat elterjedése, és e két mutáció csak a nőstényeknél működhet, a hímek esetében e génváltozatok már embrió korban halálosak.

Az ilyen evolúciós hatásra kialakult génváltozatok, ha elterjednek, utána még akkor is sokáig jelen lesznek a populációban, ha a hatás – ez esetben az agyar miatti orvvadászat – már nincs jelen. A kutatók szerint az eredeti arányok csak nagyon hosszú idő elteltével állnak majd helyre.

Az elefánt számára az agyar fontos eszköz, ez segíti a víz kinyerésében, ha ásni kell a földben, illetve az agyara révén tudja a fák kérgét lefejteni. Agyar nélkül e funkciók egyszerűen nem működnek, így az állat életmódja is megváltozik. Az agyarmentes elefántok ökoszisztémában betöltött szerepe is átalakul, és nem tudják ellátni azt a feladatot, amely a teljes közösség számára fontos volna.

Rovarbeporzásúak lehettek az első virágok

Rovarbeporzásúak lehettek az első virágok

Egy új kutatásban arra jutottak, hogy legalább 140 millió éve, amióta az első virágport tartalmazó virágok létrejöttek, rovarok gondoskodtak a pollenjük terjesztéséről.

Hogyan menthetjük meg a korallzátonyokat?

Hogyan menthetjük meg a korallzátonyokat?

Egy új elemzésből kiderült, hogy a klímaváltozás elleni jelentős tettek nélkül sehogyan.

Az éjjeli beporzóink is védelemre szorulnak

Az éjjeli beporzóink is védelemre szorulnak

Az éjszakai beporzókat legalább úgy kellene védeni, mint a méheket (háziméheket), hisz az ökoszisztéma-szolgáltatásban az ő szerepük is jelentős.

Amerikai eredetűek lehetnek a nappali lepkék

Amerikai eredetűek lehetnek a nappali lepkék

Egy új kutatásban a nappali lepkék földrajzi eredetét, elterjedésüket és tápnövényeiket vizsgálták.

Különös növényi képességek

Különös növényi képességek

Egy új kutatás szerint a növények még idegrendszer nélkül is meg tudják különböztetni azt, amikor megfogjuk, s amikor elengedjük őket.

National Geographic 2023. májusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

16 500 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket