Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Természet

Mit csinál a sarlósfecske, ha holdfogyatkozás van?

National Geographic Magyarország

A mi sarlósfecskéink amerikai rokonai, a fekete sarlósfecskék a holdfényhez igazítják a vándorlásukat.

Fekete sarlósfecske
Forrás: inaturalist

 

A Lundi Egyetem számolt be egy igen érdekes, szakembereik által vezetett nemzetközi kutatásról, amelyben a fekete sarlósfecske Észak-Amerikában fészkelő alfaja (Cypseloides niger borealis) vándorlási szokásait vizsgálták. A Current Biology hasábjain közzé tett tanulmányuk szerint e madár például teliholdkor igen nagy magasságokban repül, s látszólag vadászik is, ám holdfogyatkozás idején alacsonyabbra vált.

A kutatók mikroméretű repülési adatgyűjtőket helyeztek a madarakra, s ezek a repülési időről, a repülés sebességéről, irányáról, magasságáról adtak utólag információkat, a madár amazóniai telelőhelye és a Colorado államban lévő költőhelye közti utak során. A mérések megerősítették azt az elképzelést, miszerint a szaporodási időszakon kívül e madár folyamatosan repül – a hazai sarlósfecskékről is így vélik a szakemberek. A véletlennek köszönhetően olyan érdekességre is fény derült a vizsgálatok során, mint az eddigi legidősebb meggyűrűzött fekete sarlósfecske kora: 17 év (az eddigi rekorder 15 éves és egy hónapos volt). A kutatók szerint a sarlófecskék hosszú életéhez hozzájárulhat az is, hogy szinte egész életüket a levegőben töltik.

A madarak repülési magassága napszakok szerint, az ábra jobb felén a holdfogyatkozás során mért adatok.
Forrás: Current Biology

 

„A fekete sarlósfecskék a 8,5 hónapnyi időt kitevő vándorlásuk során egyetlen egy alkalommal se szálltak le, végig a levegőben voltak” – mondta Anders Hedenström, a Lundi Egyetem biológus kutatója. A mérések során a leghosszabb szünet, amíg egy madár nem repült, 11 órás volt, de a 8,5 havi vándorlás és telelés teljes időszaka során összesen 9-23 órán át voltak inaktívak a fekete sarlósfecskék!

Az adatelemzésekből kiderült, hogy teliholdkor extrém magasságokba emelkedtek a madarak: míg nappal csak pár száz méteren repültek, ha éjjel telihold (vagy e közeli fényviszony) volt, 2000-4000 méteren rótták vándorútjukat. Ilyen éjszakákon alkonyatkor nagy magasságba emelkedtek, majd az éjszaka során lassanként visszaereszkedtek a nappali repülési szintre.

Egészen véletlenül a vizsgálati időszak idejére egy teljes holdfogyatkozás is esett (2019. január 21.), így az eközben mért adatok újabb érdekességgel szolgáltak. Mivel holdfogyatkozás csak teliholdkor van, amikor a madár alapvetően csak nagy magasságban száll, furcsa volt látni az adatokon, hogy a fekete sarlósfecskék fogyatkozás kezdetétől indulva fokozatosan alacsonyabb repülési szintre ereszkedtek, s a teljesség fázisának végéig alacsonyan repültek. A fogyatkozás elmúltával, ahogy újra erősödni kezdett a holdfény, a madarak ismét nagyobb magasságba emelkedtek fel. Hasonló szintváltásra egyetlen más holdfényes éjszakán se került sor!

„Az eredményeink igen érdekesek, s hasonlóak más, a holdfény erősségéhez alkalmazkodó függőleges irányú mozgásokhoz, így például ahhoz, ahogyan a tengerekben a zooplankton reagál a holdfényre” – tette hozzá Anders Hedenström.

A kutatók szerint az a valószínűsíthető elképzelés, hogy a rovarzsákmányuk is magasabban repül holdfényben, ám lehet, hogy csak ekkor, a jobb látási viszonyokban képesek észrevenni őket a sarlófecskék. Az adatgyűjtő eszközök által rögzített repülési sebességváltozások alapján a holdfényes éjjeleken a madár nem békésen vitorlázott, hanem aktívan és cikázva repült, vagyis valószínűleg vadászott a nagy magasságokban.

A zsákmányolási elképzelést erősíti, hogy egy brazil denevérfaj szintén ilyen magasságban vadászik éjjelente, illetve számos (főként vándorló) rovarról vált ismertté, hogy hasonló magasságokban repül éjjel.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az UNESCO Világörökség védelmét élvező sziget különleges körülményeket biztosít az itt élő állatok számára.

Új harangvirágfajt azonosítottak Olaszországban

Új harangvirágfajt azonosítottak Olaszországban

Európában meglehetősen nagy ritkaságnak számít új növényfajok felfedezése.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket