Andrea, Ilma, Apolló, Aladár2025. április 18., péntek
Természet

Apálykor támadnak a kék tarisznyarákok

National Geographic Magyarország

Eddig sosem tapasztalt vadászati stratégiát figyeltek meg az USA keleti partvidékén élő szépséges rákok körében.

Kék tarosznyarák
Forrás: inaturalist

A Virginiai Tengertudományi Intézet ökológusa, Dr. Davis Johnson ugyan már 20 éve a tengerparti sós mocsarakban végez megfigyeléseket, nemrégiben azonban olyasmit látott, ami még egy ilyen tapasztalt szakember számára is meglepő volt. A kutatót és kollégáit 2021 szeptemberében a virginiai sós mocsarak egyikében érte az apály, és azt vették észre, hogy a kék tarisznyarákok kicsiny, vízzel telt üregekben elbújva kitámadtak a mit sem sejtő integetőrákokra.

„Izgalmas volt, hisz egy kimondottan vízi ragadozó volt előttünk, amelyik a víz alatt vadászik, eszik, lélegzik, szaporodik, és most a vízen kívül keresett magának táplálékot.” – mondta Johnson. „Olyan volt, mint amikor a krokodilok lesből támadnak a gnúra Afrikában.” A kutatók az Ecology szakfolyóiratban mutatták be a különleges felfedezésüket, és sikerült videókat is felvenniük a különleges támadásokról.

Volt olyan rák, amelyik 70 méterre volt a víz peremétől, ez mintegy 800 rák-testhossznyi távolság. A kék tarisznyaráka sáros álcájából hirtelen kiugorva kapta el a másik rákot, majd azt a kis vizes üregbe visszavonultan elfogyasztotta. Persze az ismert, hogy a kék tarisznyarák az integetőrákokra vadászik, azonban ezt eddigi ismereteink szerint csak a vízben teszi. A félig szárazföldi életmódú integetőrákok apálykor védetten keresgélhettek a feltárult tengerfenéken az eddigi elképzelések szerint, azonban a megfigyelések ezt most megcáfolták.

A Minuca pugnax nevű helyi integetőrák-faj hím példányai. (A nőstények ollói egyformák.)
Forrás: inaturalist

Felmerül, hogy vajon mennyire lehet elterjedt ez a viselkedés a kék tarisznyarák esetében, mennyire tekinthető sikeresnek e stratégia? Vajon maguk ássák a kis gödröket, vagy a természetesen előfordulókat használják ki? Miként viszonyulnak a ragadozókhoz (sirályok, gémek, kócsagok), amelyek egyébként az integetőrákokra vadásznak ilyenkor? Van-e más vízi állat, amely hasonló vadászatra adja a fejét?

A kutatók visszatértek a helyszínre a felfedezés után két héttel, és újabb, már célirányos megfigyeléseket végeztek. Ezekből a megfigyelésekből és újabb felvételekből sok érdekességet is leszűrtek, például azt, hogy a legtöbb így vadászó kék tarisznyarák fiatal, nem ivarérett egyed volt, és azt, hogy az üregek a rákok méretét tükrözték, így valószínűleg ők áshatták maguknak – ezt később a videók igazolták is. Azonban nem voltak hűek az üregeikhez, a támadások után a legközelebbi elérhetőbe húzódtak vissza, akár egy vízzel telt lábnyomba is, illetve elzavarták a közeli üregben már ott lévő másik kék tarisznyarákot.

Kiderült, hogy a lesből támadások harmada volt sikeres vadászat – ez háromszor nagyobb arányú sikerességet jelent, mint a jegesmedve vadászata, és körülbelül olyan hatékonyságú, mint a házi macskáé. Úgy tűnik, az iszapos álca jó álca a rákok számára, mivel a ragadozók se vették észre őket, egy esetben szó szerint centikre sétált el egyik mellett egy, egyébként rájuk vadászó sirály (a fenti videóban ezt is megnézhetjük).

Lila mocsári tarisznyarák, Sesarma reticulatum
Forrás: Virginia Institute of Marine Science

A különös tevékenységet egy másik rákfaj szintén nem hétköznapi tevékenysége segítheti elő: a Sesarma reticulatum nevű lila mocsári rák a parti zsinegfű-csomókat „lelegeli”, s ezzel lecsupaszítja a felszínt, Johnson szerint ennek köszönhetően a kék tarisznyarákok könnyebben ásnak üregeket maguknak. Az elméletre némiképp igazolás lehet az, hogy a lecsupaszított területeken kétszer annyi volt a kék rák is és az integetőrák is, mint a növényekkel teli partszakaszokon.

A különös viselkedés azt jelzi, a parti sós mocsarak e rákok számára sokkal fontosabb terepet jelentenek, mint eddig hitték, s emellett remek megfigyelési lehetőségeket is rejt magában a helyzet az ökoszisztémák összekapcsolódására. „Ahogy a krokodil összeköti a folyót a szavannával, s ahogy a grizzly az erdőbe viszi a lazacból nyert energiát, úgy kapcsolja egybe a kék tarisznyarák a sós mocsarat a közeli tengerrel.” – tette hozzá Johnson.

Hozzászólások

Így harcolnak a Mátrában terjedő kaktuszok ellen

Így harcolnak a Mátrában terjedő kaktuszok ellen

Elkezdődtek a Cserteri vár környékét ellepő idegenhonos fajok elleni munkálatok, amelyek során egy értékes régészeti lelet is előkerült.

Klímacsapdákká válnak a hegytetők

Klímacsapdákká válnak a hegytetők

Világszerte lepkék sokasága él a hegytetők közelében, azonban a felmelegedéssel csapdákká válhatnak ezek az eddig menedéket nyújtó élőhelyek.

Korábban nem látott pókfaj bukkant fel az Aggteleki Nemzeti Parkban

Korábban nem látott pókfaj bukkant fel az Aggteleki Nemzeti Parkban

Az érintett fajba tartozó bikapókokat korábban nem észleltek a térségben.

Igazi építőművészek ezek az ausztrál pókok

Igazi építőművészek ezek az ausztrál pókok

Az eddig ismeretlen csapóajtós pókokra Kimberley régiójában találtak rá, különlegességüket az általuk épített lakóüregek jelentik.

Feleséget kapott Kópé, a debreceni fehérkezű gibbon

Feleséget kapott Kópé, a debreceni fehérkezű gibbon

A Debreceni Állatkert lakója Svédországból kapott társat.

National Geographic 2025. áprilisi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlapNational Geographic 2025. áprilisi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket