Ella, Linda, Levente, Katalin2025. február 13., csütörtök
Természet

A mezőgazdasági módszerek miatt zuhan Európa madárállománya

National Geographic Magyarország

Az intenzív mezőgazdálkodás, leginkább a rovarölő szerek és a műtrágyahasználat növekedése a madárállomány gyors csökkenésének az elsődleges oka.

Sárga billegető, az agrártájhoz kötődő madárfajok egyike, a csökkenésben egyik leginkább érintett faj.
Forrás: Önök küldték / Bártfai Renáta

A PNAS folyóiratban jelent meg az, a több mint 50 fős nemzetközi csoport által jegyzett tanulmány, amelyben 28 európai ország 20 000 helyszínén, közel 4 évtized során megfigyelt 170 madárfaj létszámának csökkenése mögötti okokat vizsgálták. A kutatás eredményeit a brit madárvédelmi társaság, a RSPB ismertette.

Az európai madárlétszám több mint negyedével csökkent 1980-2016 közt, az agrártájhoz kötődően élők létszámának 56,8 százaléka tűnt el, és az eddigi legátfogóbb adatelemzés szerint ezért legnagyobb részben az egyre nagyobb mértékű mezőgazdasági rovarirtó- és műtrágyahasználat felelős. Az erdei madarak 17,7 százalékkal, a városiak 27,8 százalékkal, az északi hidegkedvelő madarak 39,7 százalékkal, a déli melegkedvelők pedig 17,1 százalékkal lettek kevesebben ugyanezen időszak alatt.

Az agrártájhoz kötődő fajok alatt azokat értjük, amelyek élőhelye, életmódja összefügg a mezőgazdasági területekkel, ilyenek a citromsármány, a sordély, a haris, a mezei veréb, a fogoly, a bíbic, számos más faj mellett.

A mezőgazdálkodás legsúlyosabban érintett áldozatai a sarlósfecskék, a sárga billegetők és a szürke légykapók, azok a madarak, amelyek táplálékát a rovarok képezik. Richard Gregory, az RSPB szakembere, a kutatás egyik vezetője elmondta, a felmérés során a lehető legjobb elérhető adatokat használták fel ahhoz, hogy kiderítsék, milyen emberi hatások járultak hozzá e csökkenéshez. „Az eredmények meggyőzőek. Megmutatják, micsoda ereje van a civil kutatók munkájának és a határokon átnyúló együttműködésnek abban, hogy megértsük a természeti világot, s kiderítsük, miként fordíthatnánk meg a trendeket” – mondta a kutató.

Szürke légykapó
Forrás: Önök küldték / Marton Júlia Dalma

 

Három további tényezőt is azonosítottak, amelyek a népességcsökkenésben szerepet játszanak: az urbanizáció, az erdőterületek csökkenése és a klímaváltozás (jelesül a hőmérséklet emelkedése). Bizonyos madárfajokra ezek voltak legnagyobb hatással.

A kutatók elmondták azt is, hogy bár az erdőterületek növelése kívánatos, nagyon nem mindegy a madarak szempontjából, hogy gazdasági célú ültetett erdőről (ezeket helyesebb volna faültetvénynek hívni, nem is erdőnek) van-e szó, vagy öreg, természetes erdőről, ugyanis ez utóbbiaknak van a madarak számára előnyös hatásuk.

Sarlósfecske
Forrás: inaturalist

A kutatási eredmény elsődleges tanulsága az, hogy hatalmas szükség van a környezetbarát mezőgazdálkodási módszerek alkalmazására, hiszen az nem fenntartható, ahogy ma a vegyszerekre támaszkodva termeljük javainkat. Ezt a vadvirágos sávok vagy ugarok beiktatásával, és a rovarölő szerek, műtrágyák használatának fokozatos csökkentésével lehet talán a legkönnyebben megközelíteni.

Az RSPB 2000-ben megvásárolt egy farmterületet, ahol 181 hektáron természetbarát gazdálkodást folytatnak. Az eltelt időben az agrártájhoz kötött, itt költő és élő madarak létszáma a korábbi 177 százalékára nőtt, a lepkefajoké pedig a korábbi négyszeresére emelkedett. Mindezt úgy sikerült megoldani, hogy közben a farm bevételei nem csökkentek, sőt, 2019 óta teljesen rovarirtómentesen gazdálkodnak, és azóta se csökkent a betakarított termény mennyisége.

Ezért fontos, hogy segítsünk fecskéinknek

Ezért fontos, hogy segítsünk fecskéinknek

A tavasz közeledtével még tehetünk lépéseket, hogy megkönnyítsük madaraink életét.

Ritka, fekete farkasokat vettek videóra

Ritka, fekete farkasokat vettek videóra

Egy lengyel erdőben sikerült lencsevégre kapni őket.

Megváltozott egyes brit mókusok koponyája

Megváltozott egyes brit mókusok koponyája

Az őshonos, ám kipusztulóban lévő brit vörös mókusok annak hatására estek át jellegzetes átalakuláson, hogy az ember etette őket.

Virágozni kezdett Magyarország egyik legritkább növénye

Virágozni kezdett Magyarország egyik legritkább növénye

A faj kis híján eltűnt hazánkból, ezért az 1970-es években védelembe vették.

Kizárólag a Kárpát-medencében él ez a ritka vadvirág

Kizárólag a Kárpát-medencében él ez a ritka vadvirág

A veszélyeztetett növény fennmaradását a turizmus fenyegeti, ám most megoldást találhattak erre a problémára.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket