Emma, Malvin, Zseraldina2025. április 19., szombat
Természet

Biztonságos szex a világ legveszélyesebb pókjával

National Geographic Magyarország

A Sydney-tölcsérhálóspókot tartják a világ legveszélyesebb pókfajának, a faj párzási rítusát most sikerült először részleteiben megfigyelni.

Atrax robustus nőstény
Forrás: inaturalist

Az ausztrál Flinders Egyetem számolt be a kontinens egyik legismertebb állata a Sydney-tölcsérhálóspók (Atrax robustus) párzásáról, amelyet kutatójuk, Dr. Bruno Buzzato és munkatársai tártak fel. „A tölcsérhálóspók esetében az igen erős mérgének megismerése, és az ellene szolgáló ellenszérum kifejlesztése volt a fő kutatások tárgya eddig, ám az állat ökológiájáról alig tudunk valamit” – mondta a kutató. Nem volt könnyű megfigyelni a pókfaj udvarlási és párzási szokásait, mivel eléggé rejtett életmódú, idejének nagy részét az avarban, illetve a nevük alapjául szolgáló tölcsér alakú, alagútszerű hálójukban töltik.

Az állat tölcsér alakú szövedéke, melyről a nevét kapta. A pókot magát a szövedék végében (a képen alul) láthatjuk a selyemszálak közt.
Forrás: Journal of Zoology

A kutatók videókat készítettek a fogságban tartott, így a vadon élőknél egy fokkal könnyebben megfigyelhető pókok viselkedéséről. Részleteiben megfigyelhették a párzást megelőző udvarlást, beleértve a kergetést, a láb és a test különböző mozdulatait, s azt, ahogy előretörve a hím pók végül megemeli a nőstényt, hogy maga a párzás is végbemehessen. (A pókok ivarszerve a hasi oldalon van, és meglehetősen körülményes ehhez hozzáférni.) A pókok esetében az udvarlás meghatározott rituális mozdulataival jelzi a hím a nősténynek, hogy fajtárs, és nem eleség.

A párzás során a hímnek fel kell emelnie a nála kissé nagyobb nőstényt, hogy hozzáférjen annak hasi oldalán lévő ivarszervéhez.
Forrás: Flinders University / Kane Christensen (Australian Reptile Park).

A nőstények a párzás konkrét eseményekor nyugodtak maradtak, ám az többször előfordult, hogy azt követően elkergették a hímet. Bár számos pók esetében gyakori a kannibalizmus, a tölcsérhálósok csak igen ritkán gyakorolják ezt, és nagy valószínűséggel csak fogságban. Emellett sikerült megvizsgálni egy korábban feltételezett dolgot: a hímek második lábpárján egy fogókarom található, amelyről úgy gondolták, segítségükkel a nőstényeket biztonságosan távol tudják tartani a párzás ideje alatt, így elkerülhető, hogy a nőstény megtámadja, megölje őket. A megfigyelések azonban mást mutattak: nemhogy távol tartották, hanem magukhoz húzták karmaik segítségével a nőstényt és a párzás idején ott is tartották. A kutatók szerint ennek valószínűleg inkább a szexuális szelekció állhat a hátterében, nem pedig a támadás és kannibalizmus elkerülése.

A kutatást egy olyan program keretében végezték el, amelynek célja az állatok tenyésztése azért, hogy így a méreganyagaikhoz hozzájussanak majd a szakemberek. 451 videót készítettek, összesen 165 percnyi pók-szexfilm született így. A kutatók bíznak benne, hogy a vizsgálataik más ausztrál pókok párzási viselkedésének megismerésére ösztönöznek, mivel meglehetősen hiányosak ezek az ismeretek.

A párzás oldalnézetből. A kép közepén, felül a hím lábai mellett látni a nőstény nem épp apró csípőkarmát is, amelytől célszerű távol maradni annak, aki hosszabb életre vágyik.
Forrás: Flinders University / Kane Christensen (Australian Reptile Park).

A Sydney-tölcsérhálóspók hímjei kb. 20 milliméteresek, a nőstények kicsit nagyobbak, 27 milliméter körüliek. Nem ez az egyetlen tölcsérhálóspók a kontinensen, ám messze ez a legismertebb. A pókok egészen különös párzása során, amikor már világossá válik a hím számára, hogy a kiszemelt nőstény elfogadja az udvarlását, a hímek a spermájukat valamilyen tereptárgyra helyezik, ahonnan a tapogatólábaik (ezek a pók fejéhez közeli, a normál lábaknál rövidebb) végén lévő szervbe felszippantják. E szervek kis bokszkesztyűkre emlékeztetnek, s olyan kifinomult felépítésük van, amely kizárólag a saját fajtárs nőstény hasi ivarnyílásába illenek bele, mint kulcs a zárba. Az egyediség olyan fokú, hogy számtalan pókfajt csak ezen szerveik mikroszkópos vizsgálata alapján lehet elkülöníteni!

A villámcsapás akár hasznos is lehet egy fának

A villámcsapás akár hasznos is lehet egy fának

Egyes nagy termetű trópusi fák számára a villámcsapás nem végzetes, hanem életadó.

Az Adélie-pingvinek évezredes múltját vizsgálták

Az Adélie-pingvinek évezredes múltját vizsgálták

A kutatás során mind a pingvinek egykori jelenlétének, mind pedig étrendjének nyomait feltárták.

Lepkegyűjteményekben követhető egy betegség terjedése

Lepkegyűjteményekben követhető egy betegség terjedése

A múzeumi állatgyűjtemények, bár sokakban ellenérzéseket kelt a meglétük, rengeteg hasznos tudományos kutatást szolgálnak anélkül, hogy újabb példányokat kellene elpusztítani.

Ritka halászsasok érkeztek az Alföldre

Ritka halászsasok érkeztek az Alföldre

Magyarországon csak kisszámban vendégeskednek ezek a csodálatos madarak.

Így harcolnak a Mátrában terjedő kaktuszok ellen

Így harcolnak a Mátrában terjedő kaktuszok ellen

Elkezdődtek a Cserteri vár környékét ellepő idegenhonos fajok elleni munkálatok, amelyek során egy értékes régészeti lelet is előkerült.

National Geographic 2025. áprilisi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlapNational Geographic 2025. áprilisi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket