Eufrozina, Kende2023. szeptember 25., hétfő
Természet

A mélytengerek meghódítása

National Geographic Magyarország

A tengerek legmélyebb régiói is lakottak, azonban alig tudunk valamit arról, milyen volt a múltban e régió élővilága.

Tengerisün
Forrás: inaturalist

A Göttingeni Egyetem mutatta be azt, a PLOS One folyóiratban közzé tett kutatási eredményt, melyben 104 millió évvel ezelőtt élt tengerisünök (Atelostomata) tüskéit vizsgálták. A tengeri élővilágon a földtörténet során számos kihalási hullám végigsöpört, és úgy tűnik, valamiért a mélytengereket újra meg újra sikerült meghódítani. Két fő kihalás kapcsán vélték úgy eddig a szakemberek, hogy az tengeri oxigénhiány teljesen leradírozhatta a mélytengerek élővilágát: 55,5 millió éve, illetve kissé korábban, 93 millió éve.

Az újonnan bemutatott kövületek tengerisünök tüskéi (és azok töredékei), amelyeket a Csendes-, az Atlanti- és a Déli-óceán mélyéről kiemelt üledékfuratokban találtak meg. Több mint 40 ezer tüskedarabot került elő a 200-4000 méteres mélységekből származó, összesen 1400 furatban. Ezek a tüskék azt jelzik, hogy a mélytengereket már magasabb rendű gerinctelen élőlények is folyamatosan lakták, legalább 104 millió éve.

Fosszilis tengerisün-tüskék
Forrás: PLOS One

A vizsgálatok során a tüskék mennyisége alapján azt tudták meghatározni, hogy mennyire volt gazdag az adott időszak tengerisün-állománya, mivel az egyes tüsketípusokat nem lehet fajokhoz rendelni. Ez azonban pont elég információt adott ahhoz, hogy kiderülhessen, például a dinoszauruszokkal végző aszteroida-becsapódás 66 millió éve jelentős felfordulást okozott a mélytengeri élővilágban is. Ezt a tüskék alakjában bekövetkező változások jelezték: vékonyabbakká váltak, és a sokféleségük is csökkent, feltehetően a rendelkezésre álló élelem hiánya miatt.

Fosszilis tengerisüntüskék
Forrás: PLOS ONe

A kutatók értelmezése szerint ez azt jelentette, hogy az apróbb termetű fajok élték túl a kataklizmát, ez az egyébként számos kihalási eseményből ismert „lilliputi-hatás”. A sokféleségük csak 5-6 millió évvel a becsapódás után állt vissza a korábbi szintre – ám azóta is nagyjából azonos. Emellett egy olyan eseményt is találtak, amikor nőtt a sokféleség: 70 millió évvel ezelőtt a tengerek hőmérsékletének csökkenése járt ezzel a hatással.
A 104 millió éves tengerisünök 4700 méteres tengermélységben éltek, és az összes vizsgált terülten előfordultak, vagyis globális volt az elterjedésük. A kutatók szerint e tengerisünök a mai klíma eredetű ökológiai változások miatt is fontos modellek lehetnek, érdemes volna őket alaposabban megfigyelni.

Társas kenguruk

Társas kenguruk

A kenguruk jóval szociálisabbá válnak, ha kölyköket nevelnek, és a jó kapcsolataikat a későbbiek során is ápolják népszerű társaikkal.

Ritkaság a Somló hegyen

Ritkaság a Somló hegyen

A 2023-as év bővelkedett számomra  a madárritkaságokban, így láthattam meg egy kövirigót is.

Decemberben visszatérnek Kínába a washingtoni pandák

Decemberben visszatérnek Kínába a washingtoni pandák

A Smithsonian Nemzeti Állatkert pandái kölcsönben voltak Washingtonban, az állatok decemberben visszatérnek kínai lakhelyükre.

Súlyos következményekkel járhat a keselyűk eltűnése

Súlyos következményekkel járhat a keselyűk eltűnése

A halállal gyakran összefüggésbe hozott keselyűk a „nemszeretem” állatok közé tartoznak, azonban eltűnésük ránk, emberekre nézve is súlyos hatású lehet.

Kisebbé vált a madarak szeme a fényszennyezés miatt

Kisebbé vált a madarak szeme a fényszennyezés miatt

Egy új kutatásban kimutatták, hogy a városok fényszennyezése hatására, evolúciós adaptációként egyes madarak szeme kisebbé válik.

National Geographic 2023. augusztusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket