Sára, Márta, Márió2025. január 19., vasárnap
Természet

Hosszú évekig kimutatható a tornádók hatása

National Geographic Magyarország

Egy pusztító tornádó egykori helyszínének változásait követték 25 éven át.

Forrás: Greg Johnson / Unsplash

1999. április 9-én egy EF-4-es erősségű tornádó csapott le Cincinnati egy külvárosára, 4 ember halálát okozta, és több mint 200 házat tett a föld színével egyenlővé. A tornádó nemcsak az embereket, hanem a természetet is érintette, a Harris Benedict Természetvédelmi Területen, amelyet a Cincinnati Egyetem kezel, szintén pusztítást végzett.

E helyszínen végeztek rendszeres megfigyeléseket arról az egyetem kutatói, hogy pontosan miként is áll helyre a természet lassanként a pusztító vihart követően. Az eredmény nemcsak az időjárási katasztrófák, hanem mindennemű zavartatás következményeiről is adatokat nyújtanak. A vizsgálat feltárta, hogy igen jelentős ideig tartó és váratlan következményekkel kell egy ilyen esemény után számolni.

Az Ecology and Evolution folyóiratban közzétett tanulmányban a kutatók beszámoltak róla, hogy az erdő képes volt regenerálódni. „Ez mind nagyszerű, de milyen a növénytakaró összetétele?” – mondta Theresa Culley professzor, a kutatás vezetője. „Egyes őshonos, az itt normálisan élő fafajok egyedszáma csökkent, ám nőtt az inváziósaké.”

A tornádó okozta károk a Harris Benedict Természetvédelmi Területen.
Forrás: University of Cincinnati

A kutatás egyik szerzője, Marjorie Bécus a tornádó egyik túlélője is volt, otthona a védett erdőség mellett állt. A sziréna hangjára ébredt hajnal 5-kor. „Bekapcsoltam a rádiót, bemondták, hogy vészhelyzet van, menjen mindenki a pincéjébe, így tettem én is. Felkaptam a macskámat, aki az ágyon aludt. A pincében volt egy tévé, azon közvetítették az eseményeket. Aztán hirtelen hatalmas zaj lett odakinn, és elment a villany.” – mesélte a kutató.

Néhány perccel később a szomszédja bekopogott, hogy megnézze, rendben van-e, ekkor vette észre odakinn a kicsavart fákat. A tornádó egy 16 kilométer hosszúságú területen tarolt.

Korábban a környéken autózva számos Erdős telek eladó táblát lehetett látni, majd néhány héttel később a táblákon kihúzták az erdős szót, mert egyszerűen eltűntek a fák

– tette hozzá Bécus. A szakember korábban ebben az erdőben végezte a diplomamunkájához a kutatásokat, így különösen a szívéhez nőtt a terület. Ahol nem tarolta le teljesen a fákat a vihar, ott is voltak hézagok a kidőlt fák miatt.

Gyógyuló erdő
Forrás: Theresa Culley

 

A kutatók összehasonlították az erdő ezen, tornádó által sújtott területének sorsát egy olyan résszel, ami a tornádó sávján kívül esett. Kiderült, hogy a vihar utáni első 10 évben megszaporodott a friss sarjak, magoncok száma, majd később visszaesett a növendék fák és cserjék aránya.

A leggyakoribb cserje egy ázsiai, 200 éve dísznövénynek betelepített majd kivadult lonc volt (Lonicera masckii). Mivel ez a helyi növényeknél hamarabb kihajt tavasszal, és az ősz során is tovább marad zöld, így kiárnyékolja a többi növényt. Ezen kívül kínai díszkörte (amit sajnos az amerikai tapasztalatok ellenére nálunk szabadon árusítanak) is elkezdte meghódítani az erdőt, miközben számos amerikai, őshonos faj eltűnt.

Culley professzor óceáni szigetek inváziós növényeit kutatja, de úgy gondolja, a Harris Benedict Természetvédelmi Terület is ilyen szigetnek tekinthető, azonban ezt nem víz, hanem városi környezet fogja körbe. A lonc és más inváziós növények igen nagy számban hajtottak ki a vihart követően, majd csökkent az új növények száma. „Amelyek viszont megmaradtak, azok hatalmasra nőttek és rengeteg termést hoztak” – tette hozzá a kutató.

A klímaváltozással gyakoribbá válnak a hasonló, pusztító viharo, így ezek is hozzájárulnak az erdők szerkezetének, fajösszetételének átalakulásához.

Holdfényben szinte láthatatlan a gyöngybagoly

Holdfényben szinte láthatatlan a gyöngybagoly

A zsákmányállatok nem képesek észrevenni a közeledő ragadozót a holdfényes éjjeleken, mert nem tudják megkülönböztetni az égi háttértől.

Frontokat meglovagolva vándorolnak a denevérek

Frontokat meglovagolva vándorolnak a denevérek

Nemcsak a madarak, hanem a denevérek közt is vannak olyan fajok, amelyek több ezer kilométert vándorolnak.

Így hat az emberiség az evolúcióra

Így hat az emberiség az evolúcióra

Számtalan példa ismert, amikor emberi nyomásra dolgozott a szelekció.

Vadludak ezrei lepték el az Alföldet

Vadludak ezrei lepték el az Alföldet

Bár egyes térségekben óriási tömegekben gyülekeznek, számuk elmarad az utóbbi években tapasztaltaktól.

A sárgahasú unka az év kétéltűje

A sárgahasú unka az év kétéltűje

A sárgahasú unkával leginkább középhegységeinkben kirándulva találkozhatunk, a faj hasának pompás színét a ragadozóik elriasztására tartogatják.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket