Sándor, Ede, Cirill2025. március 18., kedd
Természet

A kakukkoknak köszönhető néhány új madárfaj kialakulása

National Geographic Magyarország

Két évtizednyi kakukk-kutatás feltárta, miként vezethet el a madárfajok közti küzdelem az újabb fajok kialakulásához.

Lazúr tündérmadár "nevelőszülő" és kakukkfiókája.
Forrás: mark lethlean

A Science folyóiratban jelent meg az a kutatás, amelyben igazolták, hogy az egymással szoros kapcsolatban álló fajok, mint a kakukk és a fiókáit felnevelő gazdafajok evolúciójukban is hatnak egymásra, és ez új fajok kialakulásához vezet. A kutatást a Cambridge-i Egyetem ismertette.

A kakukkok és a gazdamadárként használt fajok között fegyverkezési verseny zajlik, mindegyik madár igyekszik olyan tulajdonságokra szert tenni, amellyel túljárhat a másik trükkjein. A kakukk például képessé válik arra, hogy a gazdafajokéhoz egyre jobban hasonlító tojásokat rakjon, míg a gazdafajok egyre újabb módszert találnak arra, hogy így is képesek legyenek megkülönböztetni az idegen tojást a fészkükben, vagy épp változtatnak a saját tojásaik küllemén.

Különféle rézkakukk-fajok (felül) és fiókáik, illetve azon gazdafajok szinte tökéletesen ugyanolyan külsejű, amelyek felnevelik őket.
Forrás: Science

A rézkakukkok (Chrysococcyx-fajok) egyes apró énekesmadarak fészkébe rakják tojásaikat, és az általában elsőként kikelő kakukkfióka a nevelőszülő madár saját tojásait kilöki a fészekből. Ezután a nevelőszülő gondosan felneveli a kakukkfiókát – az ugyanis meglepően hasonlít a sajátjára.

A legtöbb rézkakukk egyetlen madárfaj fészkeit parazitálja, azonban van néhány, amelynek több gazdafaja is lehet. Ez utóbbiak esetében természetesen nem hasonlíthat minden egyes lehetséges fiókára egyszerre a kakukk kicsinye, vannak olyan kakukkok, amelyeké az egyik gazdafajra, vannak, amelyeké egy másikra hasonlít jobban.

Ezek a kis eltérések aztán a felnőtt madarakban is megmaradnak, hiába tartozik mindegyik egyazon kakukkfajba, picit eltérő színűek és picit eltérő énekűek lesznek. Ennek hatására aztán azok a felnőtt madarak fogják egymás társaságát keresni és egymással párosodni, amelyek ugyanazon gazdamadár fészkében nevelkedve egymáshoz hasonlóvá váltak. Apránként e kis különbségek egyre nagyobbak lesznek, és az eredetileg egy kakukkfajból kettő (vagy több) alakul ki. A rézkakukkok körében több ilyen eseményre is példát találtak a kutatók.

A vizsgálatok feltárták, hogy minél költségesebb egy gazdamadár számára felnevelni a kakukkfiókát, annál több új faj jöhet létre, ez pedig már ennek a fegyverkezési versenynek az eredménye. A kutatók szerint ez más élőlénypárokra is igaz, nemcsak a kakukkra és a fiókáit nevelő gazdafajokra. Ez azt jelenti, hogy az evolúciós fegyverkezési verseny növeli bolygónkon a biológiai sokféleséget.

A dinoszauruszokat kiirtó aszteroidát is átvészelték ezek az állatok, de az embereket talán nem élik túl

A dinoszauruszokat kiirtó aszteroidát is átvészelték ezek az állatok, de az embereket talán nem élik túl

A szir-darjai tokot több mint fél évszázada nem látta senki, könnyen lehet, hogy már ki is pusztult.

Csak most fedezték fel, máris súlyosan veszélyeztetett ez az állat

Csak most fedezték fel, máris súlyosan veszélyeztetett ez az állat

A faj kizárólag egy kicsi, afrikai őserdőben található meg.

50 év óta először fedeztek fel új virágot egy amerikai nemzeti parkban

50 év óta először fedeztek fel új virágot egy amerikai nemzeti parkban

A virág, bár nem gondolnánk róla, a napraforgó rokona, körömnyi méretű és vastag ezüstfehér bunda borítja, szinte nem is lehet észrevenni a sivatagos terület felszínét borító kövek között.

Imádják a madarak ezt a napelemparkot

Imádják a madarak ezt a napelemparkot

Angol szakemberek mérték fel a mezőgazdasági jellegű területen telepített, természetbarát napelemparkok madárvilágát, pozitív eredményekkel.

Erdőmentő farkasok segíthetnék Skócia klímáját

Erdőmentő farkasok segíthetnék Skócia klímáját

A szénmegkötés kapcsán általában csak a fákra gondolunk, de a ragadozóknak is rendkívül fontos szerep jut a szén körforgásában.

National Geographic 2025. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket