Emánuel, Emánuéla, Larissza, Árpád2025. március 26., szerda
Természet

Kiderült, hogyan válhattak sikeressé a szilás cetek

National Geographic Magyarország

Egy ausztrál kutatócsoport genetikai adatok alapján rekonstruálta a szilás cetek evolúcióját.

Kék bálna
Forrás: inaturalist

A szilás cetek közé tartozik bolygónk valaha élt és szerencsére még most is velünk élő legnagyobb óriása, a kék bálna, ám ehhez az állatcsoporthoz számos további óriás is tartozik. A Flinders Egyetem kutatói a Gene folyóiratban számoltak be azokról az eredményeikről, amelyek ezekhez az óriásokhoz elvezető genetikai változásokat tárták fel. A kutatást a Scimex hírportál ismertette.

A szárazföldi állatokhoz képest gyakorlatilag alig tudunk valamit a modern bálnák genetikai tulajdonságairól, így az új adatok sokat elárulnak arról, miként terjedtek el, és hogyan változtak az elmúlt 50 millió év során. A kutatás olyan rejtélyes dolgokról rántja le a leplet, mint a bálnák hatalmas méretének eredete, vagy épp az egyes fajok által bejárt vándorutaké.

Ugyan a kutatók most olyan géneket vizsgáltak kiemelten, amelyek a fajok túléléséhez, szaporodásához, immunrendszeréhez vagy épp a mozgásukhoz szükségesek, a jövőben a ceteknek szükségük lesz a klímaváltozáshoz, betegségekhez, vagy épp a tenger szennyezéséhez alkalmazkodásra is.

„Az immunitást segítő gének például fontosak a legnagyobb termetű fajok, mint a barázdásbálna vagy a világ legnagyobb állata, a kék bálna számára” – mondta el Gabrielle Genty, a kutatás vezetője. „Az immunrendszerhez kapcsolódó további adaptációk tehették lehetővé, hogy e fajok olyan óriásira nőhettek súlyos egészségügyi következmények, például rák vagy más daganatok nélkül.” Ezek a betegségek általában a nagyobb termethez és a gyors sejtszaporodáshoz kapcsolhatók.

A kutatók több mint 10 ezer gént vizsgáltak meg, illetve hasonlították össze a bálnák génjeit a legközelebbi szárazföldi rokonaik, a szarvasmarha és a víziló génjeivel. A szilás cetekre koncentráltak, ezek az állatok hatalmas vándorutakat tesznek meg, igen gyorsan fejlődnek a borjaik, ám mivel jórészt a nyílt tengeren tartózkodnak, igen nehéz őket megfigyelni.

Azonban a génjeik segítségével igen sokat megtudhattunk az alkalmazkodási képességeikről. Ez a sokrétű alkalmazkodás tette lehetővé, hogy olyannyira különböző – a 7-8 méteres csukabálnától a több mint 30 méteres kék bálnáig változó – méretű vagy életmódú fajok jöhettek létre köztük.

Igen lassan áll helyre a füves térségek természetes állapota

Igen lassan áll helyre a füves térségek természetes állapota

Ha egy füves területet valamilyen módon átalakítunk, befolyásoljuk annak természetes állapotát, akkor a kényes egyensúlya felborul, és csak hosszú évtizedek után áll helyre.

Őserdőt irtanak egy nemzetközi klímacsúcs miatt

Őserdőt irtanak egy nemzetközi klímacsúcs miatt

A brazíliai Belém városa ad otthont 2025 novemberében a COP30 klímacsúcsnak, a felkészülések része egy 13 kilométeres, négysávos út megépítése, amelyhez ki kellett vágni az őserdőt.

Ifjú kócsagőröket keresnek a hazai nemzeti parkok

Ifjú kócsagőröket keresnek a hazai nemzeti parkok

A programra 18 és 24 év közötti természetrajongók jelentkezését várják.

Sorra térnek haza védett madárfajaink

Sorra térnek haza védett madárfajaink

A tavasz beköszöntével már fehér gólyák és búbosbankák is feltűntek az Alföldön.

Új részletek derültek ki a hazánkban is élő kannibál kígyóról

Új részletek derültek ki a hazánkban is élő kannibál kígyóról

A rézsikló ügyes ragadozó, amely akár más kígyófajokat is képes levadászni.

National Geographic 2025. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket