Vince, Artúr2025. január 22., szerda
Természet

A világ leggyorsabb állatai érkeztek az Alföldre

2024.12.01.Stéger Dávid
National Geographic Magyarország

Vadászat közben képes meghaladni a 300 kilométer per órás sebességet is.

Forrás: Carlos Delgado / Wikimedia Commons

Vándorsólymok vendégeskednek a Kis-Sárréten, ahol a hideg évszakban többféle ragadozó madár is telel. A Körös-Maros Nemzeti Park közlése szerint emellett a Maros-ártéren is megfigyeltek egy ivarérett példányt.

A vándorsólyom a múlt században eltűnt hazánkból, mint költőfaj, az utóbbi évtizedekben azonban egyre erősödő költőállománnyal van jelen. Jellemzően a középhegységeink sziklaszirtjein fészkelnek, ám a tőlünk északabbra költő egyedek gyakran érkeznek telelni a Kárpát-medencébe, ilyenkor az Alföldön is sokfelé lehet látni őket.

Őrületes sebességgel suhan

A vándorsólymot (Falco peregrinus) a világ leggyorsabb élőlényeként tartják számon. Saját testi erejét használva, vízszintesen repülve is igen nagy sebességet képes elérni, azonban az állati sebességrekordot zuhanórepülés közben képes elérni.

Ilyenkor aktív repüléssel nagy magasságba emelkedik, majd a kiszemelt prédáját szem előtt tartva, szárnyait teste közelébe húzva, a gravitációt kihasználva zuhan alá, miközben néhány szárnymozdulattal kormányozza, irányítja, vagy akár még gyorsabban hajtja magát előre.

Jeladókkal ellátott vándorsólymoknak köszönhetően tudjuk, hogy ezzel a módszerrel 300 kilométer per órát meghaladó sebességet is képesek elérni.

Ezzel az őrületes sebességgel ütköznek neki a zsákmányukként szolgáló madaraknak a levegőben, akiknek esélyük sem nyílik a védekezésre.

Ehhez a vadászati stratégiához nagy, nyílt térre van szüksége, fák, tereptárgyak között manőverezni ekkora sebességgel nem képes. A sólyompárok gyakran összedolgoznak: egyikük magasra felhajtja a levegőbe a préda madarakat, a másik pedig fentről csap le rájuk. A Maros-ártéren állomásozó madár rendszerint a folyón tartózkodó népes, több száz példányos récecsapatokból zsákmányol.

A vándorsólyom Magyarországon

A vándorsólyom igazi világpolgár: 19 alfaja az Antarktisz kivételével minden földrészen költ. A Kis-Sárréten nemcsak télen, hanem gyakorlatilag az év nagy részében számíthatunk feltűnésére, az elmúlt húsz évben csak a júniusi hónapból nincsenek megfigyelési adataink.

A Kis-Sárréten főleg az európai alfaj (Falco peregrinus peregrinus) telel, általában egy-két példány tart ki hosszabb ideig, de alkalmanként 3-4 madár is előfordul. Leginkább a halastavak környékén kerülnek szem elé, mivel az itt telelő madarak (dankasirályok, récék, seregélyek) bőséges vadászzsákmányt kínálnak számukra.

Az évről-évre visszatérő példányok gyakran ugyanazokat a fasorokat, facsoportokat használják pihenőhelyként. Idén az első példány már október elején megjelent, néhány alkalommal két példány is előfordult.

A Maros-ártéren is időről-időre feltűnik a vándorsólyom, általában inkább a tavaszi vonulási időben figyelhető meg néhány hétig, és mindig ugyanazoknak a kiszáradt nyárfáknak a csúcsán pihen. Ezek adják a környék legmagasabb megfigyelési pontját. Ahogy a ragadozó madarak általában, úgy a sólymok is szeretik a magasból figyelni a tájat, hogy minél nagyobb területet láthassanak be.

A Természetvédelmi Világszövetség Vörös Listája szerint nem fenyegetett, sőt állománya növekszik. Magyarországot viszont fokozott védelmet élvez, természetvédelmi értéke 500 ezer forint.

Több ezer állatot mentettek meg az Állatkertben

Több ezer állatot mentettek meg az Állatkertben

Az állatok többsége madár volt, de sok kisemlős, illetve néhány hüllő és kétéltű is akadt köztük.

Videón az Upponyi-hegység vadmacskája

Videón az Upponyi-hegység vadmacskája

Mit érdemes felkeresni az Upponyi-hegység észak-keleti részén, hogyan alakult ki ez a változatos táj, és milyen állatokkal találkozhat az egyszeri kiránduló?

Hatalmas madarak lepték el az Alföldet

Hatalmas madarak lepték el az Alföldet

Ezek az állatok érdekes vadászstratégiát használnak: meg sem mozdulnak.

A lakosság segítségét kéri az MME

A lakosság segítségét kéri az MME

A Magyar Madártani és Természetvédelmi Egyesület a lakosság bevonásával ismét országos erdei fülesbagoly telelőhely felmérést hirdet.

Veszélyes kártevő terjed a Balaton-felvidéken

Veszélyes kártevő terjed a Balaton-felvidéken

Pusztító betegséget terjed ez az inváziós rovar, csak permetezéssel állítható meg.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

15 900 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket