Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Tudomány

Génmódosított szúnyoggal a malária ellen

2007.03.22.Admin
National Geographic Magyarország

Amerikai tudósok olyan maláriával szemben rezisztens génmódosított (GMO) szúnyogtörzset állítottak elő, amelynek jobbak a túlélési mutatói, mint a betegséget hordozó rovaroknak.

Ez új lökést adhat a betegség leküzdéséért folytatott harcnak: a GMO-szúnyogok elterjesztése a vad populációkban azzal a reménnyel kecsegtet, hogy előbb-utóbb ezek az állatok kerülnek túlsúlyba. E rovarok olyan gént hordoznak, amelyek megakadályozzák, hogy megfertőződjenek a maláriát okozó parazitával.

A kutatók figyelmeztetnek, hogy kísérleteik még korai stádiumban vannak, és legalább 10 évbe telik, mielőtt a GMO-szúnyogokat kiengedhetik a szabad természetbe.

A maláriát egy egysejtű parazita, a Plasmodium okozza. A pusztító betegség Ázsia, Afrika, valamint Közép- és Dél-Amerika egyes részein endemikus. A parazita a maláriaszunyog Anopheles szúrásával jut át az emberekre. Évente 300 millió ember betegszik meg maláriában, és a kór egymillió áldozatot szed világszerte. Az esetek mintegy 90 százaléka Afrika Szaharától délre eső vidékein fordul elő, ahol 30 másodpercenként hal meg egy gyermek maláriában.

A génmódosítás fittebbé tesz

A kutatócsoport kísérleteiben azonos számú genetikailag módosított és közönséges, „vad típusú” szúnyog táplálkozhatott maláriával fertőzött egerek vérével. A szaporodásuk során több GMO vagy transzgénikus szúnyog maradt életben, mint vad típusú. Kilenc nemzedék után a rovarok 70 százaléka a maláriarezisztens törzsbe tartozott.

A tudósok egy zöld fluoreszcens fehérje génjét is beillesztették a transzgénikus szúnyogokba, amitől a rovarok szeme zölden ragyog. Ez segítette a kutatókat, hogy könnyen megszámlálják a transzgénikus és a vad típusú rovarokat.

Dr. Mauro Marrelli és munkatársai a következőket írták a Proceedings of the National Academy of Sciences tudományos folyóiratban: „Tudomásunk szerint korábban senki sem számolt be olyan megfigyelésről, hogy a transzgénikus szúnyogok rátermettségi szempontból előnyben lennének a nem transzgénikusokkal szemben.” A módosított szúnyogoknak nagyobb volt a túlélési arányuk, és több petét raktak. Amikor azonban mindkét csoportot nem fertőzött vérrel táplálták, akkor egyformán jól boldogultak.

Etikai aggályok

Noha a kísérletek bíztatóak, és siker esetén sok millió emberéletet menthetnének meg a GMO-szúnyogok, számos tudós és szervezet adott hangot aggályainak.

„Ha egy új fajt kiengednek az ökoszisztémájából úgy, hogy nem lehet ellenőrzés alatt tartani, akkor az komoly felfordulást okozhat” – mondja Deborah Long a Plantlife Scotland munkatársa. A természetbe való balul sikerült emberi beavatkozásra számos korábbi intő példa akad. Ausztráliában még mindig nagy károkat okoznak a betelepített üregi nyulak, Amerikában embereket is veszélyeztetnek az 1950-es években Brazíliába betelepített afrikai méhek, és így tovább.

Ráadásul most nem egy természetes úton kialakult élőlényről van szó, hanem egy ember által módosítottról.

A cikk egyik társszerzője, Dr. Jason Rasgon a baltimore-i Johns Hopkins Egyetemről is óvatosságra int.

„Azt hiszem 10–20 évbe is beletelik még, amíg a transzgénikus szúnyogokat kiengedik a természetbe. Nagyon nehéz megjósolni, mi történik, ha szabadon engedjük ezeket a lényeket. Elég sok, a szúnyogok genetikájával és ökológiájával kapcsolatos vizsgálatot kell még végezni, és olyan kutatásokat is, amelyek a transzgénikus organizmusok környezetbe engedésének társadalmi, etikai és jogi kérdéseivel kapcsolatosak.”

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

A ma élő dél-ázsiai folyami delfinek rokona volt az az állat, amely Amazónia perui részén élt 16 millió évvel ezelőtt, és akár 3,5 méteresre is nőhetett.

Környezetbarát felújítás

Környezetbarát felújítás

Az építészetben nemcsak az új épületeknél, hanem már a régiek felújításánál is eljárhatunk klímabarát,környezetbarát módon.

Élő tank a triászból

Élő tank a triászból

A krokodilok egy eddig ismeretlen, 215 millió éve élt ősi rokonát azonosították texasi kutatók.

Soha többé hólapát?

Soha többé hólapát?

Egy új fejlesztésnek köszönhetően az önmelegítő betonon nem fog megtapadni a hó vagy a jég, így talán majd elfelejthetjük a hólapátot vagy az útszórást - legalábbis bizonyos körülmények között.

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A sokak számára már most is igen magas élelmiszerárak a klímaváltozás hatására még magasabbra szöknek majd.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket