Ella, Linda, Levente, Katalin2025. február 13., csütörtök
Tudomány

Nem mindenkinek jótékony a levendula

National Geographic Magyarország

A mostanság virágzó közönséges levendula, ez a lila szirmokkal nyíló növény egyre nagyobb kedveltséget szerez magának. De nem árt vigyázni, mert problémákat is okozhat.

Közönséges levendula (Lavandula angustifolia)

Már a föníciaiaknál illatszer-alapanyag volt. Kutatások valószínűsítik, az árvacsalánfélék e tagját az arabok kezdhették termeszteni valamikor Kr. e. évszázadokkal. A Kr. u. 1. században Pedaniosz Dioszkoridész görög katonaorvos a De Materia Medica című művében már írt a levendula gyógyerejéről. Ókori görögök és rómaiak a fürdővízbe tettek levendulát. A Tudor-ház utolsó uralkodótagja, I. Erzsébet királynő (ur.: 1558–1603) állítólag azt kérte kertészeitől, dolgozzanak rajta, hogy e fontos levegőfrissítő, teanövény és parfümösszetevő egész évben legyen elérhető. Franciaországban a fiatal, szabadon tartott bárányokkal ma is legeltetnek levendulát, mert úgy tartják, ettől finomabb, omlósabb lesz a húsuk. Felhasználása egyre népszerűbb csokoládék, fagylaltok, desszertek készítéshez.
A friss virágok gyűjtésekor betartandó a hajnali vagy a naplemente utáni szedés, és csak olyan helyről, ahol biztos a permetmentesség.

Szappanok, más pipereszerek alkotóelemének is alkalmas. Illatanyagai belélegezve enyhíthetik a fejfájást, segíthetik a könnyebb elalvást. Ugyanakkor a szagokra-illatokra az átlagnál érzékenyebbeknek nemhogy segít, hanem ellenkezőleg, kellemetlenül émelyítő érzést kelt, éppen hogy fejfájást, gyakran hidegrázást, sőt akár hányást is okozhat.

Mivel egyre divatosabb és mind több ember él vele valamilyen formában – például izomlazítóként, akné elmulasztására, teájával fokozható a menstruációs vérzés, szélhajtóul, görcsoldásra, fogfájás-csillapító gyanánt, körömfertőzés kezelésére, vérnyomáscsökkentésre,– sokan hajlamosak úgy viszonyulni hozzá, ez kétségkívül egészséges és kész, nyugodtan és bátran használható. Kutatások hosszú sora igazolja jótét hatásait. Például a Journal of Herbal Medicine keretein belül 2016 tavaszán jelent meg egy iráni kutatás, ami arra jutott, hogy háromhavi levendula-illóolajhasználattal csökkenthető a migrén kialakulása vagy a fellépő migrén okozta fájdalom erőssége. A bővelkedő pozitív információk azonban nem jelentenek negatívummentességet, maximum azt, hogy utóbbiak kevéssé váltak eddig közismerté.

A Marylandi Egyetem Egészségközpontjának honlapján olvashatók szerint gyerekeknek nem ajánlott frissen, szájon át fogyasztani. Felnőtteknél a virága székrekedést okozhat és fokozott étvágyat is előidézhet, így fogyókúra idején nem ajánlott. Olaja szájon át mérgező. A növényt nyílt sebre tilos használni. Említenek egy a New England Journal of Medicine szaklapban közzétett tanulmányt miszerint a levendulás (és teaolajas) samponok, szappanok, krémek gynecomastiát okozhatnak, ami a férfiak mellének növekedését okozhatja.

Kiválthat nehézlégzést, csalánkiütést. Illóolaja belélegezve irritálhatja a szemet, tüdőt. Bő 150 komponense közül sok hasznos, ilyen a baktérium- és vírusellenes hatású 1,8-cineol. A Journal of Medical Microbiology 2011-ben közölte a portugáliai Coimbra Egyetem in vitro-kutatása eredményét, eszerint illóolaja erős gombaölő hatással bír egyes köröm- és bőrgombákkal szemben, ezért a kutatók szerint alkalmas lehet például a főleg gyerekeknél megjelenő dermatophytosis klinikai kezelésére. Ettől még nem hagyható figyelmen kívül, hogy egyes összetevői kölcsönhatásba léphetnek bizonyos gyógyszerek hatóanyagaival, aminek következtében mellékhatások léphetnek fel, különösképpen nyugtatók, görcsoldók, szorongásos tünetekre szedett gyógyszerek mellett nem ajánlott a levendulafogyasztás, de kerülendő a levendula koleszterincsökkentő tabletták szedése mellett is.

Írta és fényképezte: Csibrányi Zoltán

Hozzászólások

Magyar kutatók találtak módszert a világjárványok vizsgálatára

Magyar kutatók találtak módszert a világjárványok vizsgálatára

A szakértők olyan módszert dolgoztak ki, amely egyszerre több egyéni tulajdonság tükrében vizsgálja a pandémiák hatását.

Volt, amikor Európában is éltek hópárducok

Volt, amikor Európában is éltek hópárducok

A hópárducok ma Közép-Ázsia hegyeiben honosak, ám a jégkorszakban még az Ibériai-félsziget és a mai Franciaország területén is éltek.

Magyar kutatók fedeztek fel új anyagállapotot

Magyar kutatók fedeztek fel új anyagállapotot

A különleges anyagállapot vizsgálata hozzájárulhat a precíziós technológia fejlődéséhez.

Afrikát elhagyva új vércsoportjaink alakultak ki

Afrikát elhagyva új vércsoportjaink alakultak ki

A 120 ezer évre visszamenő elemzés szerint a ma meglévő vércsoportokhoz még a neandervölgyiek is hozzájárultak.

Úgy tűnik, a hangyáktól a közlekedés terén is tanulhatunk

Úgy tűnik, a hangyáktól a közlekedés terén is tanulhatunk

A hangyák mozgása segítheti az önvezető járművek rendszerének optimális közlekedését megszervezni.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket