Jolán, Vid, Viola2025. június 15., vasárnap
Tudomány

Tesztelték a madarak tojásfelismerési határait

National Geographic Magyarország

Azok a madarak, amelyeket más madárfaj „nevelőszülőként” használ saját fiókái felneveléséhez, érdekeltek abban, hogy meg tudják különböztetni a saját tojásaikat az idegenekétől.

Forrás: Royal Society Open Science

Amerikai vándorrigókkal (Turdus migratorius) végeztek „átverős” kísérleteket amerikai kutatók, e madárfaj fészkébe a barnafejű gulyajárók (Molothrus ater) helyezik el saját tojásaikat, hasonlóan, mint felénk a kakukk, így e rigók számára is fontos az idegen tojások felismerése.
Alapvetően nincs nehéz dolga a rigónak, mivel a gulyajáró nem alkalmazkodott a gazdafajaihoz még (a mi kakukkunk igen), és a tojása drapp, erősen elüt a vándorrigó élénk türkiz árnyalatú tojásától, és kissé nagyobb is annál.

Amerikai vándorrigó
Forrás: inaturalist

Amikor a rigó kiszúrja a gulyajáró tojását, akkor a gyanús darabot egyszerűen kidobja a fészekből – emiatt pedig kiváló alanya a tojásfelismerő képesség vizsgálatának. Emellett a legtöbb madár, legalábbis a költés idején kínosan ügyel a fészek tisztaságára, hiszen a kikelő fiókák védtelenek egy, a rendetlen fészekben megbújó parazitával vagy fertőző ágenssel szemben, ezért a „nem oda illő” holmikat is kidobálják (pl. belehulló falevelet).
No de vajon mikor és hogyan tudják a madárszülők megkülönböztetni az idegen tojást, vagy a fészekbe nem illő holmit? A kutatás eredménye a Royal Society Open Science folyóiratában látott napvilágot.

Egy csapat barnafejű gulyajáró
Forrás: inaturalist

 

A kutatók a vándorrigóéval megegyező színű, ám alakjukban eltérő „tojásokat” készítettek 3D nyomtatás segítségével, és ezeket egyenként elhelyezték olyan vándorrigók fészkében, ahová a madár előzőleg elkezdte lerakni saját tojásait.
Kétféle sorozatot készítettek a műtojásokból: egyik a normál tojástól indulva egyre „soványabb” lett, a másik pedig egyre szögletesebb. A műtojások kihelyezése utáni napon visszamentek ellenőrizni, hogy vajon a fészekben van-e még, vagy kidobta a madár.

A kísérletekhez használt műtojások „sorozata” a fokozatosan változó alakkal.
Forrás: Royal Society Open Science

Az eredmények igen érdekesek voltak: a madarak azokat a műtojásokat dobálták ki előbb és nagyobb arányban, amelyek kevésbé szélesek voltak, míg a szögletes formavilágú tojások, amely teljesen idegen az élővilágtól, de szélességükben a saját tojásaikra hasonlított, kevésbé tűnt számukra kidobandónak. A szögletesekből egyedül az oktaéder alakút dobálták ki szinte minden esetben, a többivel jóval óvatosabbak voltak és csak keveset dobáltak ki közülük.

Ez az eredmény azért furcsa, mert a madártojások természetes változékonysága miatt a tojás alakjában vannak eltérések. A gulyajárók tojása természetes módon szélesebb a vándorrigókénál, a kutatók úgy vélik, a vándorrigó ennek köszönhetően érzékenyebb a tojás szélességére, mint az alakjának egészére.

Érdemes azonban megjegyezni, hogy a kutatócsoport valószínűleg nem tudott egy 2 évvel korábbi orosz kutatásról, ez legalábbis nem szerepel a hivatkozás jegyzékben, amelyben a keleti kakukk és az általa parazitált füzikék tojásait vizsgálták. Ebben is az derült ki, hogy a kakukk a gazdafaj tojásának szélességét utánozza le a legnagyobb mértékben. 

Forrás: Égen – Földön – Föld alatt

Hozzászólások

Egyre gyakoribbak itthon a nemi betegségek

Egyre gyakoribbak itthon a nemi betegségek

Évről évre nő a megbetegedések száma és ez nagyrészt a tünetmentességnek tudható be.

Ezek a nők az eszükkel diadalmaskodtak a szegregáció felett

Ezek a nők az eszükkel diadalmaskodtak a szegregáció felett

Még a hátrányos megkülönböztetés sem tántorította el Katherine Johnsont, Mary Jacksont és Dorothy Vaughant.

Volt, hogy meteorit ölt embert

Volt, hogy meteorit ölt embert

Egyetlen esetről van hitelt érdemlő bizonyítékunk, amikor egy lehulló meteorit emberi életbe került.

Júliusra csúszhat Kapu Tibor űrmissziója

Júliusra csúszhat Kapu Tibor űrmissziója

Ezúttal a Nemzetközi Űrállomáson észleltek problémát.

Milyen távolra láthatnak el az előrejelzések?

Milyen távolra láthatnak el az előrejelzések?

Az időjárás legendásan nehezen előrejelezhető, jelen tudásunk szerint az elméleti határt a két hét jelenti, azonban lehet, hogy ez kitolható.

National Geographic 2025. májusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlapNational Geographic 2025. áprilisi címlapNational Geographic 2025. májusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket