József, Bánk2024. március 19., kedd
Tudomány

Kúpcsigával a malária ellen

National Geographic Magyarország

Számos állati méreggel zajlanak kísérletek világszerte, ugyanis ezekből igen fontos orvosságok készülhetnek. Most a kúpcsiga is sorra került, úgy tűnik, mérge segítségével gyógyíthatóvá válhat a súlyos malária.

Conus nux
Forrás: iNaturalist

 

A malária évente százmilliók megbetegedését és százezrek halálát okozó betegség, amely ellen nincs védőoltás, és egyes esetekben igen gyorsan végzetessé válhat. A betegséget a Plasmodium nembe tartozó paraziták okozzák, földrajzi régiónként más-más fajuk dominál, nagyjából a világ lakosságának fele él malária-veszélyes területeken. A legsúlyosabb megbetegedést a Plasmodium falciparum nevű parazita okozza, ez még akkor is képes megölni a fertőzött személyt, ha a parazitaellenes szerek egyébként elpusztították a vérében lévő lázállatkákat, ugyanis azok még ebben a formában is a vörösvértestekben maradnak, a protein-protein, illetve a protein-poliszacharid kapcsolatok miatt.

A Florida Atlantic Egyetem kutatóinak vezetésével készült, újonnan publikált kutatás eredménye szerint az egyik kúpcsiga faj, a Conus nux méreganyagában talált összetevő oldhatja azt a kapcsolatot, amellyel a lázállatka a vértestekhez tapad. A kutatók szerint olyan gyógyszer készülhet e méreganyag segítségével, amely a malária súlyos esetein segít majd.
„A molekulák stabilitása, kis mérete, oldhatósága, intravénás alkalmazhatósága, valamint az, hogy nem reagál rájuk az immunrendszer, kiváló gyógyszerjelöltté teszi a kúpcsiga méreganyagát” – magyarázta Andrew V. Oleinikov professzor. A szakember hozzátette, hogy évtizedek óta tanulmányozzák a kutatók a kúpcsiga toxinjait (idegen szóval ezek a konotoxinok) gyógyszerek vivőanyagaként, sejtszintű reakciókban, vagy épp a külső és belső fehérjék közti kötődések szempontjából. „A későbbi munkaigényes kutatások valószínűleg sikeres szerekkel jönnek majd elő a rákgyógyításban, az autoimmun betegségek ellen, vagy épp a maláriával szemben, ahol a konotoxinon alapuló, peptid jellegű természetes anyagokat gyakorlati hasznosításba ültethetünk át.”

A kúpcsigák az idegrendszeren keresztül bénítják meg a zsákmányt, e stratégia részei azok a gátló folyamatok, amelyekkel az egyes fehérjék közti kapcsolódást akadályozzák meg a méreganyagok; az ioncsatornák és receptorok blokkolásával kiegészülten.
„A 850 kúpcsigafaj körében több százezer mérgező hatású fehérje található meg, amelyeket az evolúció évmilliókon keresztül arra formált, hogy a zsákmánya elejtésében, vagy a ragadozói elriasztásában segítsék a kúpcsigákat” – mondta Frank Marí, a kutatás egyik vezetője, a Nemzeti Szabványügyi és Technológiai Intézet (NIST) biokémikusa. A méreganyagok a sejtfelszíni fehérjéken keresztül képesek hatni, és ez teszi őket a gyógyszerkutatások szempontjából is különlegesen fontossá.

A kutatók Costa Rica csendes-óceáni partvidéke közelében begyűjtött Conus nux kúpcsigafaj egyedein vizsgálódtak, a laboratóriumban egyelőre csupán sejttenyészetekben, de sikerült elérniük azt, hogy a lázállatka és a vértest közti fehérje- és poliszacharid kapcsolatok, amelyek a malária súlyos eseteiért felelősek, megszűntek. A vizsgálatokból kiderült, hogy hatféle méregösszetevő játszott szerepet ebben a hatásban, ezek vagy egyedi peptidek, vagy peptidek szűk csoportjai voltak. A hatásmechanizmust is feltárták a kutatók, így a malária elleni gyógyszerészeti kutatások kiindulásaként szolgálhatnak, de számos más betegségre, mint a HIV vagy akár a Covid-19 is lehet gyógyszereket fejleszteni a konotoxinokból, a fehérje-kapcsolatokat gátló hatásuknak köszönhetően.

Anyatejes táplálás fontossága

Anyatejes táplálás fontossága

Az anyatejes táplálásnak kiemelt szerepe lehet a gyermekkori elhízás megelőzésében. Többek között ezt mutatták ki a Debreceni Egyetem kutatói.

A tapintás segíti az önfelismerést

A tapintás segíti az önfelismerést

A kisgyerekek átlagosan másfél éves korukban értik meg, hogy a tükörképükön önmagukat látják, egy új kutatásból kiderült, ebben kulcsfontosságú a tapintás.

Jól érzi magát a mamutfenyő Nagy-Britanniában

Jól érzi magát a mamutfenyő Nagy-Britanniában

Az észak-amerikai fafajt világszerte ültetik díszfaként, a briteknél azonban, úgy tűnik, igazán otthon is érzi magát.

175 millió éves plezioszaurusz

175 millió éves plezioszaurusz

A tengeri ősgyík maradványaira Németországban bukkantak rá.

Beszéd és légzés

Beszéd és légzés

Bárki kipróbálhatja, hogy tud-e úgy beszélni, ha befelé szívja a levegőt – nem nagyon fog sikerülni.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket