József, Bánk2024. március 19., kedd
Tudomány

A hangyautánzás legkorábbi példái

National Geographic Magyarország

Kréta időszaki borostyánokban fennmaradt különleges rovarokat vizsgált egy kínai kutatócsoport.

Fantáziarajz egy kréta időszaki hangyutánzó rovarról
Forrás: CAS / Yang Dinghua

A hangyák utánzása széles körben elterjedt az ízeltlábúak körében, például hazánkban is találkozhatunk hangyautánzó pókkal, vagy épp poloskával. Azok az állatok, amelyek a kicsi, de igen kellemetlen rovarokra kívánnak hasonlítani, nemcsak küllemükben, hanem viselkedésükben is igyekeznek alkalmazni ezt a megtévesztést. Ma 11 rovarrend több mint 2000 fajának egyedei élnek legalább életük egy szakaszában a hangyautánzás lehetőségével, de vajon mióta? Az Earth Science Reviews folyóiratban közzé tett tanulmányból kiderül.

A Kínai Tudományos Akadémia számolt be arról a kutatásról, amelyben az akadémia Nankingi Geológiai és Paleontológiai Intézete (NIGPAS) szakembere, Lo Cehang, aki Wang Po professzor végzős tanítványa, és kollégáik fedezték fel a hangyautánzás mindez idáig legkorábbi példáit, mianmari borostyánokban. A maradványok mintegy 50 millió évvel korábbra tolják a hangyautánzás megjelenését!

Alienopteridae-növendékek, és a hangyák, amelyekre hasonlítottak. A hangyákat jobb szélen apró M betű jelöli.
Forrás: NIGPAS

E borostyánok kb. 100 millió éve keletkeztek, és a kréta időszak gerinctelen faunájáról nekik köszönhetően elképesztően sok információra tettünk már szert. A mára kihalt állatcsalád, az Alienopteridae fiatal (nem kifejlett) képviselői voltak a megtalált apróságok, ez a család a ma élő csótányfélék és imádkozósáskák rokona volt. Annak ellenére azonban, hogy ma rendkívül elterjedt, vajmi kevés ismeretünk van a hangyautánzás eredetéről és evolúciójáról.

A kutatók a borostyánokba zárt rovarok geometriai-alaktani elemzését követően arra jutottak, hogy azok rendkívüli módon hasonlítottak a hangyák, egy mára szintén kihalt csoportja, a Sphecomyrma nembe tartozó állatokra (e nem első fosszilis példányát a nemrég elhunyt E.O. Wilson írta le). Olyannyira pontos volt a hasonlóság, hogy a hangyák antennáinak és elülső lábainak testhosszukhoz viszonyított méretét is nagyon profi módon utánozták le! Több, apróbb testi jegyükben szintén a hangyák alkatára jellemző tulajdonságot mutattak a borostyánban talált rovarok.

Fiatalon pollent, kifejlettként a pollenért a cikászokra járó más rovarokat fogyaszthatták.
Forrás: CAS / Yang Dinghua

A vizsgálatok során az Alienopteridae-példányok életmódjára is fény derült: fiatalon valószínűleg főként pollent fogyaszthattak, ám kifejlett korukban ragadozó életmódúvá váltak. Elképzelhető, hogy a kor cikászait beporzó apró, lassan mozgó rovarok voltak a zsákmányállataik.

 

A borostyánokban talált maradványok alapján készült rajz rekonstruálja azt, hogy is nézhettek ki a valóságban ezek a kréta időszaki rovarok.
Forrás: CAS / Li Jiahao

 

Kiderült az is, hogy szintén a hártyásszárnyúak (ebbe a rendbe tartoznak a hangyák is) karcsú „derekú” alkatukhoz felnőtt korukban is hasonlóak maradtak, volt, amely egy ekkor élt darázsfajhoz vált hasonlóvá kifejlett korára, míg kicsiként még hangyára hasonlított. Számos, ma élő hangyautánzó csak fiatalként, a legsérülékenyebb korban hasonlít hangyákra, a növekedése során megváltozik a külleme, így ez is egy különleges tulajdonság lehetett.

A feltárt részletekből a kutatók arra következtettek, hogy az Alienopteridae-fajok más hártyásszárnyúakra hasonlítottak fiatal, illetve kifejlett korukban! Wang professzor szerint ezek a leletek az első bizonyítékai az átalakulási mimikrinek, vagyis annak, hogy eltérő életszakaszban eltérő állatot utánoz az adott faj.

Anyatejes táplálás fontossága

Anyatejes táplálás fontossága

Az anyatejes táplálásnak kiemelt szerepe lehet a gyermekkori elhízás megelőzésében. Többek között ezt mutatták ki a Debreceni Egyetem kutatói.

A tapintás segíti az önfelismerést

A tapintás segíti az önfelismerést

A kisgyerekek átlagosan másfél éves korukban értik meg, hogy a tükörképükön önmagukat látják, egy új kutatásból kiderült, ebben kulcsfontosságú a tapintás.

Jól érzi magát a mamutfenyő Nagy-Britanniában

Jól érzi magát a mamutfenyő Nagy-Britanniában

Az észak-amerikai fafajt világszerte ültetik díszfaként, a briteknél azonban, úgy tűnik, igazán otthon is érzi magát.

175 millió éves plezioszaurusz

175 millió éves plezioszaurusz

A tengeri ősgyík maradványaira Németországban bukkantak rá.

Beszéd és légzés

Beszéd és légzés

Bárki kipróbálhatja, hogy tud-e úgy beszélni, ha befelé szívja a levegőt – nem nagyon fog sikerülni.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket