Zsuzsanna, Eliza, Konrád2025. február 19., szerda
Tudomány

Mit kellene változtatni a halfogyasztásunkon?

National Geographic Magyarország

Jelenleg a tengerekből kifogott zsákmány egy jelentős hányadát tenyésztett halak etetéséhez használjuk.

Forrás: Unsplash / Paul Einerhand

 

Évtizedek óta hallunk arról, hogy miként szipolyozzuk ki a tengereket, számtalan tengeri faj vált ritkává a halászati tevékenység miatt, azonban kevés konkrét ötlet volt arra, hogy miként lehetne fenntarthatóbbá tenni ezt úgy, hogy az embereknek is elegendő hal jusson.
Egy angol kutatócsoport nemrégiben a PLOS Sustainability and Transformation szaklapban közzé tett tanulmányában kézzel fogható megoldással állt elő: ahelyett, hogy a kifogott zsákmányt megetetnénk a tenyésztett lazacokkal, e kisebb halakat kellene közvetlen emberi fogyasztásba vonni.

A tenyésztett halak iránti igény hatalmas, és a haltenyészetekben eleségként felhasznált kisebb halak 90 százaléka olyan, kiváló minőségű halból áll, amelyet egyébként az ember is elfogyaszt, mint például a szardínia (Sardina pilchardus), szardella (Engraulis australis). A kutatók azt elemezték, hogy mennyire hatékonyak a haltenyészetek a halakban található tápanyagok előállításában, ehhez kiszámították a vadon élő halakban és a tenyésztettekben található mikrotápanyagok mennyiségét. Eztán kiszámolták, mennyi kerül ezekből a tápanyagokból a haltenyészetekbe a nevelt halak táplálékaként, majd megvizsgálták, mennyit kapunk vissza belőlük a „kész” lazacokban.

A lazac sokak számára ma is luxusélelmiszer, a tengereink élővilága szempontjából különösen az volna jó, ha még kevesebbet fogyasztana belőle az emberiség.
Forrás: Unsplash / Caroline Attwood

Ezen adatok alapján azután modellszámításokat végeztek arról, hogy az egyes, tengeri élelmiszert előállító módszerek milyen hatékonysággal működnek, s mekkora hatékonyságúak az egyes módszerek.
Skóciai adatokat elemezve kiderült, hogy 2014-ben 460 ezer tonna tengerben kifogott halat etettek meg a haltenyészetekben, és ez végül 179 ezer tonna tenyésztett lazacot eredményezett. A takarmányként használt hal több mint háromnegyede volt emberi fogyasztásra alkalmas hal.

A modellszámítások arra vezettek, hogy a jelenleginél sokkal hatékonyabb módon el lehetne látni az embereket tengeri élelmiszerekkel, s emiatt sokkal kevesebb halat kellene kiemelni az óceánokból úgy, hogy közben több embernek jutna tengeri élelmiszer. Ehhez mindössze annyi kellene, hogy a lazactenyésztés takarmánya helyett a kifogott tengeri halakat emberi élelmiszerekként használják fel.
Jelenleg a fejlett országokban az értékes ragadozóhalak (mint a lazac) és a rákfélék számítanak a fő tengeri csemegének, a szegényebb országok lakói mindenféle halat elfogyasztanak. A fenntartható halászat érdekében az eddigi törekvések arra koncentráltak, hogy kevesebb halat emeljenek ki a tengerekből, s nem arra, hogy a kifogott halaknak mi lesz a további sorsa. Emellett ha a lazacoknak szánt zsákmány a tengerben maradna, akkor azt a helyi lakosok élelmezésében fel lehetne használni, számtalan olyan szegény régióban, ahol az élelmiszer-ellátás biztonsága egyelőre csak álom.

A kutatók úgy vélik, a lazacok és hasonló igényű halak tenyésztéséhez csakis halászati hulladékot (értsd: ember által nem elfogyasztott halfejet és hasonlókat), illetve nem a vadonban kifogott halakat szabadna felhasználni, s ezzel a tengerek is jól járnának, valamint sokkal több ember lakhatna jól egészséges, a szervezet számára szükséges mikrotápanyagokban gazdag halakkal.

Hozzászólások

A műtrágyázott legelőkön fele annyi a beporzó

A műtrágyázott legelőkön fele annyi a beporzó

A világ lakható területeinek közel negyede mezőgazdasági célú legelő, amelyek jelentős részét műtrágyázzák.

76 millió éves harapásnyomot találtak

76 millió éves harapásnyomot találtak

Nagyon ritkák az olyan ősmaradványok, amelyekből az egyes állatok közti kapcsolatokra, konfliktusokra derülhet fény.

Alig evett húst az Australopithecus Dél-Afrikában

Alig evett húst az Australopithecus Dél-Afrikában

Több mint 3 millió éve élt elődeink fogzománca megörökítette az egykori étrendet, amelyben nem sok hely jutott húsnak.

Kiderült, miként lett az embernek hosszú haja

Kiderült, miként lett az embernek hosszú haja

Az ember evolúciója során a testét borító szőrzet legnagyobb részt visszafejlődött, a fején azonban ezzel ellentétes folyamat zajlott: hajunk egyre hosszabbá vált.

Korábban ismeretlen, ősi rokonunkra bukkantak

Korábban ismeretlen, ősi rokonunkra bukkantak

Új taggal bővült evolúciós családfánk.

National Geographic 2025. januári címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket