Gábor, Karina2023. március 24., péntek
Tudomány

Az eddigi legnagyobb marsrengését regisztrálta az InSight szonda

National Geographic Magyarország

2022. május 4-én minden korábbinál erősebb, 5-ös magnitúdójú rengést mért az InSight marsszonda szeizmométere.

A rengés ábrázolása
Forrás: NASA

A szonda 2018 végi landolása óta több mint 1300 rengést észlelt, az eddigi legerősebb egy 4,2 magnitúdós marsrengés volt. „Amióta 2018 decemberében leraktuk a szeizmométerünket, azóta vártunk erre a nagy rengésre” – mondta Bruce Banerdt, az InSight irányító csapatának vezető kutatója. „Ez olyan belátást nyújt a bolygó belsejébe, amilyet más rengések nem képesek. A tudósok éveken át tanulmányozni fogják ennek a rengésnek az adatait, hogy újdonságokat ismerjenek meg a Marsról.” Az új rekord rengésről a NASA JPL (Sugárhajtás Laboratórium) számolt be.

Földi viszonylatban az 5 magnitúdós földrengés a közepes erősségűekhez tartozik (az 1985-ös berhidai rengés 4,9 magnitúdós volt), ilyenből bolygónkon évente mintegy 1500 pattan ki, ám a szakemberek elképzelései alapján ez közel lehet a legerősebbekhez, amit a Marson mérhetnek az InSight küldetésének időszaka alatt. Egyelőre még nem tudják a szakemberek, hogy honnan és milyen okból érkezett a rengés jele, ezek megállapítására csak az adatok tüzetesebb elemzését követően vállalkozhatnak.

Az eddigi legnagyobb marsrengés szeizmogramja.
Forrás: NASA

Azonban a rengés nemcsak önmagáról vall, hanem a Mars belső szerkezetéről is, annak következményeképp, ahogy a rengés hullámai a bolygó kérge, köpenye és magja anyagát átszelik, vagy épp visszaverődnek azokról. A rengéshullámok terjedésének vizsgálata a vörös bolygó mélyének szerkezetéről árulkodnak, ahogy hasonló módszerrel a Föld mélyébe is belátnak a szakemberek.

Az InSight szonda eredeti feladata a Mars mélyébe pillantás, ennek egyik eszköze a szeizmométer, amelyet a Francia Űrkutatási Központ (CNES) szakemberei készítettek, és a Zürichi Műszaki Egyetem (ETH Zürich) szeizmológusai üzemeltetnek.

A marsi talajon, kis kupola alatt pihenő szeizmométer. A kupola azt akadályozza meg, hogy a szél okozta rezgések megzavarják a méréseket.
Forrás: NASA

 

Az InSight küldetését 2022 decemberéig hosszabbította meg a NASA, de nem biztos, hogy a szonda képes lesz az időt kihasználni, ugyanis a napelemtáblái vészesen porosodnak, s ennek okán egyre kevesebb áramot is termelnek. A szakemberek szerint, ha csak a szél egy porforgatag segítségével le nem takarítja, kétséges, hogy kitart a meghosszabbítás végéig a szonda, ám jó eséllyel a nyarat még kihúzza. Az eredeti üzemidejét, amely 709 földi napos lett volna, már így is kis híján megduplázta.

Részecskegyorsítási és nanooptikai kísérletek

Részecskegyorsítási és nanooptikai kísérletek

Egy most lezárult 4 éves együttműködés keretében új nanooptikai áramköröket, részecskegyorsítási módszereket és optikai diagnosztikát fejlesztett az ELKH Wigner Fizikai Kutatóközpont és a szegedi ELI Lézerközpont mintegy 25 kutatója a Nemzeti Kutatási, Fejlesztési és Innovációs Alap támogatásával.

Egy 40 fényévre lévő bolygó légköre

Egy 40 fényévre lévő bolygó légköre

A James Webb-űrteleszkóp alig néhány órás megfigyelés során képes volt észlelni az exobolygó légkörének dinamikus változásait.

Érzékenyebbek a rovarirtókra a méhek a változó klímán

Érzékenyebbek a rovarirtókra a méhek a változó klímán

Egy új kutatás szerint a változó hőmérséklet érzékenyebbé teszi a méheket a rovarirtó szerekkel szemben.

Hogyan marad jobb a sör: palackban vagy dobozban?

Hogyan marad jobb a sör: palackban vagy dobozban?

A söripar versengésének tárgya lehet az a kérdés is, hogy mibe is csomagolnak, mi őrzi meg jobban a jellegzetes aromákat.

A trilobiták középső szeme

A trilobiták középső szeme

150 évnyi kutatást követően végre sikerült megtalálni a ma élő ízeltlábúakra is jellemző középső pontszemeiket.

National Geographic 2023. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

16 500 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket