József, Bánk2024. március 19., kedd
Tudomány

Újabb vizsgálat a kutyák eredetéről

National Geographic Magyarország

Világos, hogy a kutyáink a szürke farkastól erednek, s az is, hogy a jégkorszakban, legalább 15 ezer éve zajlott a háziasítás, ám számos részletkérdés még megválaszolatlan.

Forrás: Jessica Rae Peto / crick institute

 

Mikor háziasítottuk a kutyát? Pontosan merrefelé? Csak egy helyen, vagy több helyen is lezajlott e folyamat? Ezekre a kérdésekre is kereste a választ az a nagy nemzetközi kutatócsoport, amelyet Anders Bergström, a londoni Francis Crick Intézet kutatója vezetett (s amelynek a magyar Gasparik Mihály is tagja volt). 72 korábban, az elmúlt 100 ezer év során Európában, Szibériában és Észak-Amerikában élt farkas régi DNS-ét vizsgálták meg s vetették össze a kutyákéval, mivel eddig a ma élő farkasok DNS-ének vizsgálatával nem sikerült egyértelmű választ kapni.

32 ezer éves, Jakutföldön talált farkaskoponya, amelynek DNS-elemzése is része volt a mostani kutatásnak.
Forrás: Love Dalén

A Nature-ben közzé tett kutatási eredmények szerint az északkelet-eurázsiai (gyakorlatilag szibériai) farkasállományhoz köthetőek legszorosabban a kutyáink (mind a ma élő, mind a történelmi idők kutyái), ez azt sugallja, hogy errefelé zajlott a háziasítás is. Azonban arra is bizonyítékot találtak, hogy két eltérő farkaspopuláció is hozzájárult kutyáink génjeihez. A korai kelet-európai, szibériai és amerikai kutyák csak a kelet-eurázsiai farkasokkal mutattak rokonságot, azonban a dél-európai, afrikai és a közel-keleti kutyák genomjában már nemcsak ezt a farkaspopulációt, hanem egy helyi, közel-keletit is ki tudtak mutatni.

E kettősség oka lehet az is, hogy két helyen háziasítottuk a kutyát, s később ezek a kutyapopulációk keveredtek, illetve az is előfordulhat, hogy csak egy háziasítás volt, ám később a kutyák egy része újra keveredett a farkasokkal, már az új, közel-keleti lakhelyükön. Jelen tudásunk egyelőre nem elegendő ahhoz, hogy eldőljön, a két lehetőség közül melyik igaz.

A Dogor nevű, 18 ezer éves jakutföldi farkaskölyök, amelynek génjei szintén hozzájárultak a kutatáshoz.
Forrás: Sergey Fedorov

A kutyákra vonatkozó eredmények mellett érdemes azt is megjegyezni, hogy nagyban növelték a kutatók az egykor élt farkasok régi DNS elemzési adatait, és sikerült egyes jegyek evolúcióját is követni ezek segítségével. Például volt egy olyan, a csontok, az állkapocs és a koponya fejlődését irányító farkas-gén, amelynek egy változata jó 10 ezer éve még elképesztően ritka volt, mára viszont minden farkasban és kutyában megtalálható. A kutatók szerint ez jelezheti azt is, hogy átalakult a jégkor végén a farkasok zsákmányainak köre. „Ez az első alkalom, hogy a kutatóknak közvetlenül sikerült a természetes kiválasztódást követniük egy 100 ezer éves időskálán, valós időben megfigyelniük, miként is zajlik az evolúció, s nem csupán a mai DNS-ből rekonstruálni azt” – mondta el Pontus Skoglund, a tanulmány rangidős szerzője. Hozzátette, a génváltozat gyors elterjedését figyelhették meg, s ez csak úgy volt lehetséges, hogy a korabeli farkaspopulációk mind összeköttetésben álltak egymással. Könnyen lehet, hogy csupán ez a fenntartott összeköttetés jelentette a farkasok számára azt, hogy más, a jégkor végén kihalt ragadozókkal szemben ők fennmaradhattak. „Más állatok s az ember teljes genom sorozatai segítségével új információkat tárhatunk fel az evolúciónkról.”

A kutatók a továbbiakban a bolygó más tájain élt kutyák és farkasok genomját tárják majd fel, s ezen adatokkal kiegészítik a most kapott adatokat, s így talán még közelebb kerülhetnek a mai kutyáink eredetéhez.

Anyatejes táplálás fontossága

Anyatejes táplálás fontossága

Az anyatejes táplálásnak kiemelt szerepe lehet a gyermekkori elhízás megelőzésében. Többek között ezt mutatták ki a Debreceni Egyetem kutatói.

A tapintás segíti az önfelismerést

A tapintás segíti az önfelismerést

A kisgyerekek átlagosan másfél éves korukban értik meg, hogy a tükörképükön önmagukat látják, egy új kutatásból kiderült, ebben kulcsfontosságú a tapintás.

Jól érzi magát a mamutfenyő Nagy-Britanniában

Jól érzi magát a mamutfenyő Nagy-Britanniában

Az észak-amerikai fafajt világszerte ültetik díszfaként, a briteknél azonban, úgy tűnik, igazán otthon is érzi magát.

175 millió éves plezioszaurusz

175 millió éves plezioszaurusz

A tengeri ősgyík maradványaira Németországban bukkantak rá.

Beszéd és légzés

Beszéd és légzés

Bárki kipróbálhatja, hogy tud-e úgy beszélni, ha befelé szívja a levegőt – nem nagyon fog sikerülni.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket