Csilla, Noémi, Kájusz2025. április 22., kedd
Tudomány

Jura időszaki őskrokodil a Jura-partról

National Geographic Magyarország

A krokodilfélék valószínűleg már a triász végén kialakulhattak, a most megtalált csontok ebben jelentenek új adatokat.

Fantáziakép
Forrás: Júlia d'Oliveira

Anglia déli partvidékének őslénytani gyöngyszeme az a partszakasz, amelyet csak Jura-part néven ismer a tudomány, és ahol a legendás paleontológus Mary Anning szülővárosa, Lyme Regis is áll. Nem véletlen a hírnév: a tengerpart sziklaképződményei ősmaradványok hihetetlen gazdagságát kínálják a kíváncsi kutatóknak. A mai Dorset megye tengerpartja 185 millió éve egy őskrokodil otthonául is szolgált, amint arról egy új kutatás eredményeként a Taylor & Francis kiadóvállalat beszámolt.

A Turnersuchus hingleyae nevet kapott állat fejének, gerincének és végtagjainak részei kerültek elő, s korának legteljesebb őskrokodil leletét adta így a a felfedezés. A Thalattosuchia tengeri őskrokodil alrendbe tartozó lelet hiánypótló, s egyúttal azt is bizonyítja, hogy a krokodilfélék legkorábbi ősei valamikor a triász végén, vagyis még ennél a leletnél is 15 millió évvel korábban alakulhattak ki.

A kutatók arra számítanak, hogy még több olyan őskrokodil kerül majd elő, amely ezt az időszakot képviseli, sőt korábbiakra is bukkanhatnak még. „Valójában már azalatt, míg a tanulmányunkat publikáltuk, megjelent egy másik kutatási eredmény is, amelyben egy marokkói barlang mennyezetében talál őskrokodilt írtak le a hettangi/sinemuri korból (vagyis abból a korból, ami a Turnersuchus időszakát, a pliensbachit megelőzte), ez pedig támogatja az elképzelésünket. Arra számítok, hogy még régebbi Thalattosuchia-példányok és a rokonaik kerülnek majd elő” – magyarázta Dr. Eric Wilberg, a kutatás vezetője. Hozzátette, az elemzéseik szerint a triász végén alakulhattak ki ezek az állatok, és túlélhették a triász végi kihalást.

A csontmaradványok több kőzetblokkban kerültek elő.
Forrás: Journal of Vertebrate Paleontology

 

Azonban eddig még egyetlen triász időszaki Thalattosuchia-lelet sem került elő, ami azt jelzi a kutatók számára, hogy van egy olyan ága e családfának, amelyet még nem ismerünk. Ezt a hiányzó ágat rövidítette le jó néhány millió évvel a most megtalált lelet. Az állat hosszú orrával a ma élő gaviálra hasonlíthatott kissé, s hatalmas, erős állkapcsi izmai is lehettek a koponya alakja alapján, amely a zsákmányuk gyors megragadását tette lehetővé. Van olyan elképzelés is, amely szerint ez az alaktani sajátosság arra utal, hogy esetleg képesek voltak bizonyos fokig szabályozni az agyuk hőmérsékletét.

A Thalattosuchia-csoportot csak tengeri krokodilokként emlegetik, holott szigorúan véve nem krokodilok, csak távoli rokonaik. Azonban igazán tengeriek voltak, testalkatuk is ehhez alkalmazkodott, rövid végtagjaik uszonyokká alakultak, a cápákéra hasonlító volt a farokúszójuk, és rendelkeztek sómiriggyel is (ez a szerv számos, tengeri életmódú állatban megvan, a test felesleges sóitól képes ennek segítségével megszabadulni), és nagyon valószínű, hogy elevenszülők voltak. A most feltárt lelet még nem teljesen kialakult formában mutatja mindezeket a tulajdonságokat.

Az őskrokodil csontmaradványait a Lyme Regis-i őslénytani múzeum kapta meg ajándékba a felfedezőktől, akiknek a nevét – Paul Turner és Lizzie Hingley – az ősállat tudományos nevében őrizték meg.

Hozzászólások

50 éves a biológiai fegyverkezés elleni ENSZ-egyezmény

50 éves a biológiai fegyverkezés elleni ENSZ-egyezmény

Ideje volna megújítani, kiegészíteni az egyezményt, mivel a megszületése óta igen sokat változott a világ és haladt előre a tudomány is.

Higannyal próbálták kezelni a 19. századi kisgyermeket

Higannyal próbálták kezelni a 19. századi kisgyermeket

A 3-4 évesen elhunyt gyermek skorbuttól és angolkórtól is szenvedett a testi tünetei alapján.

A rossz munkahelyi zene megöli a munkakedvet

A rossz munkahelyi zene megöli a munkakedvet

Számos olyan munkahely van, ahol az alkalmazottak egész napjukat valamilyen zene mellett kell ledolgozzák akkor is, ha idegesíti őket az.

Így ragyog a húsvéti holdkelte Veszprém felett

Így ragyog a húsvéti holdkelte Veszprém felett

A királynék városának tornyai felett narancsos színben mutatkozott meg égi kísérőnk, a kereszténység ünnepének égi szimbólumaként.

A maratonfutók agyukból merítenek energiát

A maratonfutók agyukból merítenek energiát

Egy maraton után akár két hónapra is szükség lehet ahhoz, hogy az agy visszaálljon a verseny előtti állapotba.

National Geographic 2025. áprilisi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

22 200 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlapNational Geographic 2024. áprilisi címlapNational Geographic 2024. májusi címlapNational Geographic 2024. júniusi címlapNational Geographic 2024. júliusi címlapNational Geographic 2024. augusztusi címlapNational Geographic 2024. szeptemberi címlapNational Geographic 2024. októberi címlapNational Geographic 2024. novemberi címlapNational Geographic 2024. decemberi címlapNational Geographic 2025. januári címlapNational Geographic 2025. februári címlapNational Geographic 2025. márciusi címlapNational Geographic 2025. áprilisi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket