Tekla, Líviusz, Ila, Nara2023. szeptember 23., szombat
Tudomány

Utolsó vacsora 120 millió éve

National Geographic Magyarország

Egy ausztrál tengeri őshüllő kövületében vizsgálták meg az állat egykori utolsó táplálékának nyomait.

"Eric" a plioszaurusz opalizált csontváza.
Forrás: Alcheringa

 

Az Alcheringa szakfolyóiratban mutatták be ausztrál kutatók a vizsgálataik eredményét, amelyből kiderült, mit is evett utoljára „Eric”, a plioszaurusz. A legteljesebb ausztrál plioszaurusz (rövid nyakú plezioszaurusz) a Umoonasaurus demoscyllus fajba tartozik, az állat kövületeire Coober Pedy híres opálbányájában bukkantak rá 1987-ben, a csontok is opállá alakultak az évmilliók során. Az állat egykori csontjainak 93 százaléka maradt fenn, vagyis szinte teljes a csontváz. A mintegy 115-120 millió éve élt állat nagyjából egy fókának megfelelő méretű volt, vagyis meglehetősen apró termetű. Közadakozásból vásárolták meg a fosszíliát – mielőtt gyűrűk és nyakékek váltak volna a benne lévő opálból – az Sydney-ben lévő Ausztrál Múzeum számára.

Ausztráliában számos opállá vált kövület került már elő. A képen belemniteszek láthatóak.
Forrás: Wikimedia Commons

Az Ausztrál Nemzeti Egyetem (ANU) és az Ausztrál Múzeum Kutatóintézete (AMRI) közösen mérte fel az állat utolsó vacsoráját, ehhez mikro-CT vizsgálatot végeztek a kövületen, e módszerrel roncsolásmentesen lehet bepillantani a kövület belsejébe. Az állat fogai alapján feltételezhető volt, hogy kisebb termetű halakkal és lágy testű gerinctelenekkel táplálkozott.

Emésztőkövek Eric gyomrából.
Forrás: Alcheringa

Bár 2006-ban már megvizsgálták az állat gyomortartalmát annak kívülről látható nyomai alapján, és halak maradványait találták benne, az új vizsgálattal eddig nem látott halcsigolyákra bukkantak a kutatók. A gyomortartalmából korábban csupán 3 halcsigolya látszott, illetve az állat emésztőkövei – ez utóbbiak feladatáról megoszlanak a vélemények, könnyen lehet, hogy nem is az emésztéshez, hanem a víz alatti úszáshoz volt szüksége rájuk. Most mindezeket részletesen megismerhették a szakemberek a CT eredményének köszönhetően.

Eric utolsó vacsorájának csigolyái
Forrás: Alcheringa

A halcsigolyák (összesen 17 darab) mérete alapján az egykori zsákmány kb. 20-30 centis hal lehetett, ez azt is jelenti, hogy a plioszaurusz vacsorája kissé nagyobb is lehetett, mint az állat 22 centis koponyája. A kutatók szerint „Eric” a táplálkozási lánc középső részén helyezkedhetett el, ő maga kisebb testű halakat zsákmányolt, illetve más, nyílt vízben élő fejlábúakat, esetleg néha a tengerfenéken élő állatokat is fogyaszthatott.
Az emésztőkövekből 60 darabot találtak, ezek mind szépen lekerekítettek voltak, és a méreteik alapján könnyen lenyelhette őket az állat.

Pókselymet termelő selyemhernyók

Pókselymet termelő selyemhernyók

Kínai kutatók olyan selyemhernyókat állítottak elő génszerkesztéssel, amelyek rendkívüli szakítószilárdságú pókselymet szőnek, amely hatszor erősebb a kevlárnál.

Torokgyík Nigériában

Torokgyík Nigériában

Az afrikai országban 2023. július-augusztus hónapokban több megbetegedés volt, mint az előző évben a világ többi részén, összesen.

Emelkedőn felfelé folyó homokot fejlesztettek

Emelkedőn felfelé folyó homokot fejlesztettek

A „homok" persze nem klasszikus kvarc, hanem speciális, mágnesezhető anyagszemcsékből áll, azonban a képessége egészen kivételes.

Vízzel működő mini hajtómű

Vízzel működő mini hajtómű

A nanoműholdak számára kiváló alternatívát jelentene a manőverezéshez a hagyományos hajtóművekkel szemben.

Mennyivel zöldebb a távmunka?

Mennyivel zöldebb a távmunka?

Számos munkakörben megoldható a távmunka legalább részlegesen, e munkakörök művelői akár jelentősen is csökkenthetik a szénlábnyomukat, de nem minden esetben.

National Geographic 2023. augusztusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket